Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Tweede stuk

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: V 9590

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de tweede druk van Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Tweede stuk van Jan Huyghen van Linschoten, uitgegeven door H. Kern en herzien door H. Terpstra uit 1955. Het origineel verscheen in 1596, de eerste druk van de editie verscheen in 1910. Het betreft deel 58 van de Werken uitgegeven door de Linschoten-Vereeniging.

 

redactionele ingrepen

p. 1: tussen vierkante haken is de kop ‘Tekst’ toegevoegd.

p. 166, 169: het teken ‖ kan in deze digitale versie niet worden weergegeven in een kop. Daarom is er op de genoemde pagina's een margenoot van gemaakt.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. XVI en 184) en de pagina's met advertenties (p. V-X) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

WERKEN UITGEGEVEN DOOR

DE LINSCHOTEN-VEREENIGING

LVIII

Het Itinerario van Jan Huygen van Linschoten

1579-1592

Tweede Stuk

 

[pagina II]

N.V. VAN DE GARDE & CO'S DRUKKERIJ, ZALTBOMMEL

 

[pagina XI]

ITINERARIO

 

VOYAGE OFTE SCHIPVAERT VAN

 

JAN HUYGEN VAN LINSCHOTEN

 

NAER OOST OFTE PORTUGAELS INDIEN

 

1579-1592

 

UITGEGEVEN DOOR PROF. DR. H. KERN

 

TWEEDE DRUK, HERZIEN DOOR DR. H. TERPSTRA

 

TWEEDE STUK

 

MET 17 PLATEN

 

'S-GRAVENHAGE

MARTINUS NIJHOFF

1956

 

[pagina XII]

Copyright 1956 by Martinus Nijhoff, The Hague, The Netherlands All rights reserved, including the right to translate or to reproduce this book or parts thereof in any form.

 

PRINTED IN THE NETHERLANDS

 

[pagina XIII]

INHOUD

Capittel.		Bladz.
33.	Vande heydenen, Indianen ende andere vreemdelingen, binnen Goa woonachtigh	1
34.	Vande ghetyden des jaers in Indien ende die kranckheden, &c	7
35.	Vande munte, ghewichte ende mate van Indien ende Goa	13
36.	Van de Indianen, genaemt bramenes, welcke zijn eensdeels die menistren vande pagodes ende Indiaensche afgoden, van hare maniere ende leven	17
37.	Vande Gusuratten ende Banjanen van Cambajen	20
38.	Vande Canaras ende Decanijns	23
39.	Van die Canarijns ende corumbijns van Indien	25
40.	Vande Arabyers ende Abexijns, die in Indien resideren	29
41.	Vande swarten van Mossambique, diemen noemt Caffres, hare usantien ende manieren	31
42.	Vande Malabaren ende nayros in Indien, hare manieren ende costumen	36
43.	Van de Mooren ende Ioden in Indien.	41
44.	Vande pagoden ofte Indiaensche afgoden, aflaten, bevaerden, cerimonien ende ander superstitien, in 't generael ende in 't corte verhaelt	43
45.	Van allerley ghedierten, vee ende voghelen van Indien	51
46.	Vanden olyphant	56
47.	Vanden abada ofte reynossero	61
48.	Van de visschen ende allerley zee-ghedierten van Indien.	63
49.	Van alle vruchten, boomen, planten ende gemeen kruyden in Indien, inden eersten van een fruyt ghenaempt ananas	68
50.	Vande iaqua ofte iaacca	70
51.	Vande mangas	72
52.	Vande cajons	75
53.	Van de iambos.	77
54.	Van ander fruyten in Indien	79
55.	Van die vyghen van Indien	83
56.	Vanden palmboom, daer die Indiaensche noten, diemen coquos noemt, aen wassen	88
57.	Van't fruyt duryoens van Malacca	95
58.	Vanden boom arvore derays, dat is: wortelboom, ende die bambus ofte 'triet van Indien	97
59.	Vanden boom arbore triste	101
60.	Van die bladen bettele ende 'tfruyt arecca	103
61.	Van 't cruydt dutroa ende een plante, ghenaemt herba sentida ofte gevoel cruyt	109

 

 

[pagina XIV]

Capittel.		Bldz.
62.	Van speceryen, drogisteryen, planten ende materialen, die de medicyne ende aptekerye aengaen, te weten, van die gemeenste ende die dagelijcx in Indien verhandelt worden; van hare wassinge, hoe ende op wat manier ende op wat plaetsen. Inden eersten vande peper	112
63.	Vande caneel	115
64.	Vanden gengber	117
65.	Vande gyroffel-naghelen	119
66.	Vande massa, foelie ofte muscaten bloemen, ende note muscaten	122
67.	Vanden cardamomum	124
68.	Van 't lack	126
69.	Van 't annil ofte indigo	128
70.	Van 't ambar, mosseliaet ende algallia ofte cyvet	129
71.	Van 't benjuin	132
72.	Van 't wieroock ende mirrhe	133
73.	Van 't manna ende ruybarbo	134
74.	Van 't hout sandalo	136
75.	Van palo de cebra ofte slanghen hout.	138
76.	Van 't hout calamba, alias lignum aloes	139
77.	Van die wortel China	140
78.	Van 't amfion, alias opium	145
79.	Van 't bangue	146
80.	Van 't camphora	148
81.	Van 't tamarinio	149
82.	Vande myrabolanen	152
83.	Van andere speceryen ende kruyderen van Indien	154
84.	Hier naer volght een verhalinge van alderley peerlen ende aljoffar, alle edele ghesteenten, als diamanten, robynen, topasen, saffyren en andere soorten, van diemen heet orientaelsche; desghelijcks de steenen, diemen noemt besars, dienende teghen fenijn en ander diergelijcke, hoe ende op wat maniere en op wat plaetsen die ghevonden werden, &c	160
85.	Vande diamanten	164
86.	Vande robynen, spynellen, granaden, esmeralden ende andere edele ghesteenten	166
87.	Vanden steen bezar ende andere tegenfenijn	169
88.	Een cort verhael ende instructie vande diamanten, robynen, esmeraulden, peerlen ende andere eedele ghesteenten, hoemen sal verstaen, die selfde te recht te kennen ende rekeninghe maken om die te waerderen op haren rechten prijs ende valeur, &c. Ten eersten vande diamanten	171
89.	Vande robynen	177
90.	Vande orientaelsche ende ouden esmerauden: want die van de eylanden van Spaensch Indien en is noch niet gheresolveert, oft zy fijn zijn ofte niet	180
91.	Van de orientaelsche peerlen.	183

 

 

[pagina XV]

	Bladz.
Platen:
Bramenes, Decanijns ende Banianen	tegenover	24
De bruyloft der selfden	tegenover	24
't Verbranden vande dooden man mette levende vrouwe	tegenover	24
De staet des ambassadeurs van Ballagatte binnen Goa	tegenover	24
Canarijn, met zijn vrouwe, d'Indiaensche kinderen, lascarijn ende balhadera	tegenover	24
De dorpen ende wooninghen der Indianen	tegenover	24
De schuyten, diese inde revieren ghebruijcken	tegenover	24
Die Arabiers ende Abexijns met haer vrouwen	tegenover	30
Die swarten ofte Caffres van Moçambique	tegenover	30
Den coninck van Cochijn op den olyphant met zijn nairen om hem	tegenover	42
De Malabaren ende Mooren van Cananor	tegenover	42
‘Een wt Pegu, waer veel gout’[(1))Niet in het oorspronkelijke register. Dit is het begin van de eerste Nederlandse tekst onder de plaat.] etc.	tegenover	42
De mesquita ende pagoden ofte Indiaensche afgoden	tegenover	48
De fruyten iaacka, annanas, mangas, cajus, iambos &c.	tegenover	90
Den boom arbore de rays, durioens van Mallacca, ende 't riet bambus	tegenover	106
De palmeiras ofte palmboomen, daer de cocos aen wassen, ende de vijchboomen, etc.	tegenover	106
Die boomen arbore triste, mette bettele	tegenover	106