Appollonius, koningh van Tyrus

[p. III]

Opdracht, Aen Mevrouwe, Mevrouw Anna van Hooren,
Gemalin van den Edelen Heere

Cornelis van Vlooswyck, Heere van Vlooswijck, Diemerbroeck en Paepekoop, out Burgermeester, en Raet der Stadt Amsterdam.

Mevrouwe,

Hoe los en wanckelbaer den staet der wereltlijcke Vorsten en Koningen is, en hoe onseker, en veranderlijck deselve staet, bevindenwe niet alleen in onse eeuwe, maer d'aeloude Historien wijsen ons doorgaens aen (als sulckx ten klaeren toon stellende) met welck een ongestadigheyt deselve gemenght is. En hoe de stormen van het geval meest de Tinnen der Vorstelijcke huysen zijn rakende, voorby gaende de gerustheyt van een minderer (doch veyliger) staet.

De hooghmoet, of liever de staetsucht, veroorsaeckende meest uyt bevochte Victorien, en verkreege Zeege, wickelt sich soo diep inde harten der Zeegepraelders, dat die (door deese drift verruckt) daer door haer val, of veranderingh in staetssaecken meest zijn veroorsaeckende.

Dit sienwe hier (in een vergelijckingh by d'oude eeuwe) meede aen Koninck Appollonius, die, ep de hoogste trap van verwinninge gestelt zijnde, en sijn

[p. IV]

vyanden verslagen hebbende, een heerssuchtige of Tirannigen Koningh is verbeeldende, hy, staende in sulck een staet die by nae onwickbaer scheen, werpt sich selve van die hoogte in de alderlaegste staet, Ja in de doot selve: wy sien hier tot meerder opmerck, een dubble slagh, aen staetsuchtigen te beurte vallende. Areta Koninck der Damasceenen, soo lange het geluck hem de handt boodt verbeelde oock wel een dappere en moedige Krijgs-Vorst, maer soo dra hy sijn Zeege misbruyckte en door staetsucht aengeprickelt, sich met het syne niet en vernoegde, wort hier ten opsight van rechtvaerdige straf, syn vyant in handen gestelt, die hem en syn zaet niet alleene ter doot en brenght, maer oock selve syn eygen en bygewonnen Landen in bezittinge neemt.

Onder dese twee staetsuchtige, worstelen niet alleen verscheyde harts-tochten; Maer wy zien hier in een bespiegelingh van veranderingen, oock, hoe de grootste gemoederen getemt worden, en hoe de needrigheyt nae den val gekomen, (niet denckende op aertse staeten) alleen noch voor 't leven bidt. Bekragtigende, dat stoute gemoederen door dwangh of door vrees van grooter straf, tot ootmoedigheyt konnen gebragt worden; en leerende tot meerder nadruck, hoe veranderingen der staeten veranderinge van gemoederen veroorsaeckt, en dat yeder syn sucht afmeet, nae de heerschappy die syn Scepter bereyckt. Dese veranderingen, in een daghvaert soo gevoegelijck geschick, en door den Poëet (vermidts syn vertreck) my ter hand gestelt, voere ick nu ten Treur-toneele: doch soo onmooglijck als het is dat yemandt met syn armen de aerdtkloot kan omvatten, soo onmooglijck is het

[p. V]

dat eene saecke alle oordeelen kan bevallen; en wy zien hoe de Toneelkunst, van eenzydige oordeelen, sonder onderscheydt van 't gebruyck of misbruyck wort gelaeckt; Hieromme kiesen wy u Hoogwaerde Vrouwe (wel weetende dat UE. de Toneel-kunst, niet voor de minste wetenschap en oordeel) tot een beschermster van dit stuck: En de luckgoddin draeft alreed veel hooger, om dat sy onder u beschermingh haer gestrafte Staetsuchtige ziet; wat....... De Luckgoddin verheft geen dwingelant, of 't is om eyselijck te vallen.

Ontfangh dan, Hooghwaerde Vrouwe, 't geen ick U E. opdrage: niet als eygen, maer als een werck dat vry hooger draeft; En soo wy het waerdigh zijn, dat U E. dit (onder soo veel heerlijcke konsten,) als een der minste gewaerdight te beschermen, soo sal ick daer door gemoedight, mijn Tonneel-yver niet laten rusten, wenschende ondertusschen te blijven

Me-vrouwe U E.

Onderdanigste Dienaer

D. Lingelbach.

In Amsterdam, den 4. van Grasmaent Anno 1662.