De wereld in! Serie 2. Deel 3

[p. 113]

27. De kleine marskramer. II.

Vele, vele jaren gingen voorbij. De kleine kinderen van den heer Van Arkel waren groot geworden, en hijzelf natuurlijk heel wat ouder. Toch was hij nog een sterke, krachtige man, die goed kon paardrijden en ook goed vechten.

De heeren, die in dien tijd op kasteelen woonden, gingen dikwijls vechten. Dan deden ze ijzeren platen over hun borst, hun rug, hun armen en hun beenen - dat ijzeren pak heette een harnas - en dan maar te paard, soms ver weg, heel ver, naar een land waar oorlog was. Het paard kreeg ook ijzeren dekstukken over zijn borst en zijden. Je hoeft niet te vragen, of zoo'n dier sterk moest wezen.

Zulke heeren heetten ridders, omdat ze rijden mochten. En hun knechten, die te voet moesten meetrekken, heetten voetknechten.

Nu was er oorlog in een heel ver land, en daar was de heer Van Arkel heengetrokken met heel veel andere ridders en een grooten troep voetknechten. Ook de heer Van Kuik was bij hem.

[p. 114]

Ridders en voetknechten.

[p. 115]

Van het vechten wil ik nu niets vertellen, maar toen die oorlog voorbij was, waren de ridders toch blij, dat ze weer eens naar hun kasteelen konden gaan. Ze verlangden natuurlijk naar hun vrouwen en kinderen, die ze in zoo'n langen tijd niet gezien hadden.

Ook de heeren Van Arkel en Van Kuik reisden vlug naar huis. Nu moesten ze echter door een land, waar heel veel roovers waren. Die zwierven daar in benden rond, en waren niets bang, om zelfs ridders aan te grijpen. Onze ridders vreesden hen niet, en daardoor waren ze wat onvoorzichtig. Zoo gebeurde het, dat ze op een avond door een eenzame bergstreek reden. Daar werden ze door roovers overvallen, die hen mee naar hun hol sleepten. Dat was een diepe ruimte in een berg. Eerst moesten ze een boschje door, en midden in dat boschje was de toegang tot het roovershol. Omdat het zoo goed verborgen was, kon niemand het daar ontdekken.

De roovers hielden de ridders een nacht en een dag gevangen. Den volgenden avond deden ze hun een blinddoek voor de oogen, en brachten hen zoo een eind op weg naar de stad. Toen verdwenen de roovers op hun vlugge paarden, en lieten de beide ridders achter, zonder paard, zonder geld, zonder wapenen, en haast zonder kleeren.

Als een paar bedelaars kwamen de ridders in de stad, nadat ze den heelen nacht hadden gezworven. Ze schaamden zich over hun havelooze kleeding, maar wat konden

[p. 116]

ze er aan doen? Als ze geen voedsel kregen, zouden ze van honger sterven. Er schoot hun dus niets anders over, dan hulp te vragen aan de voorbijgangers en aan de huizen der rijken. Maar niemand wilde met zulke havelooze lieden te maken hebben.

Hongerig en dorstig dwaalden de ongelukkigen door de groote stad. Ze zagen daar huizen als paleizen. Och, als één van die schatrijke bewoners hen maar helpen wilde! Maar als ze ergens om bijstand vroegen, werden ze door de knechten van de deur weggejaagd.

Opeens zag Van Arkel iets bizonders. Jelui weet toch



wel, wat een wapen is? Niet een wapen, waar je mee vecht, maar zoo'n aardig figuurtje, dikwijls met twee leeuwen aan den kant en een kroon er boven. Op een gulden kun je er een zien, maar dat is zonder leeuwen. - Nu had vroeger elke ridder zoo'n wapen, zoo'n figuurtje. En 't was van allemaal niet hetzelfde, maar juist anders. Ieder ridder had zijn eigen wapen. Dat kon je dan zien op de vlag, die van zijn kasteel wapperde, en op de dekkleeden van zijn paarden, en op de kleeding van hemzelf en van zijn knechten. En nooit mocht iemand het wapen van een ander dragen.

Nu zag Van Arkel daar plotseling zijn wapen boven

[p. 117]

de deur van een prachtig paleis. Wat was dat? Woonde hier iemand van zijn familie? Hier durfde hij wel aan te kloppen. Maar de dienaren durfden hem ook wel weg te jagen. Hij zei wel, dat hij de heer Van Arkel was, maar ze verstonden hem niet. Hij sprak een heel andere taal dan de menschen in dit land. 't Zou hier dus ook al ongelukkig zijn afgeloopen, als niet de heer van het huis toevallig was thuis gekomen en die Hollandsche woorden had gehoord. Hij vroeg, wat de bedelaars wilden, en toen zeide een van hen, dat hij de heer Van Arkel was en dat hij hier zijn wapen had gezien, en dat hij daarom hier om hulp kwam vragen, omdat hij en zijn vriend door de roovers van alles waren beroofd. De heer van het huis keek den bedelaars goed in de oogen, en hij zag zeker, dat het geen bedriegers waren, want hij gelastte zijn dienaren, hen binnen te laten. Toen liet hij hun waschwater en kleederen en voedsel brengen, zoodat ze zich eerst eens konden opknappen. En toen liet hij hun een paar prachtige kamers wijzen, waarin zij konden logeeren.

Eenige weken bleven ze daar, en ze hadden een rijk leven. Ze werden op hun wenken bediend, maar hun gastheer zagen ze nooit. Eindelijk zei Van Arkel: ‘Ik zou wel eens willen weten, waaraan we dat alles te danken hebben. Onze gastheer geeft ons zeker het beste, wat hij heeft, maar het is toch gek, dat hij zich nooit laat

[p. 118]

zien.’ En hij maakte aan een der bedienden duidelijk, dat hij toch graag zijn heer eens wilde spreken, vooral



ook, omdat hij toch ook naar huis wilde terugkeeren

Toen werden de beide ridders eindelijk in de kamer

[p. 119]

van hun gastheer gelaten. Daar zagen ze een tafel, waarvan het marmeren blad een groot aantal stapels goudstukken droeg.

‘Ziehier,’ zei de gastheer geroerd, ‘dit geld is uw eigendom, edele heer Van Arkel! Eenmaal hebt ge een goudstuk geschonken aan een armen marskramer, die van alles beroofd was. Maar ge zeide toen, dat ge de helft der winst moest hebben, die de kleine koopman maken zou. Die kleine koopman is nu een groote koopman. Hij is gelukkig geweest in den handel. En hier ziet ge de helft zijner winst, die u toebehoort. Want die kleine marskramer staat hier voor u. Eenmaal hebt ge uw rechtmatig aandeel in de winst niet willen aannemen. Weiger niet ten tweeden male.’

Van Arkel was diep getroffen door deze woorden. Maar hij wilde dit geld niet hebben. Eenig geld voor de reis was hem genoeg. Wel hield de koopman vol, dat hij het moest aannemen, omdat het zijn eigendom was. Maar de edele ridder antwoordde: ‘Neen! Wat gij met werken eerlijk verdiend hebt, zal ik mij niet toeëigenen.’

Nog eenige dagen bleven de ridders bij den koopman logeeren. Toen namen ze hartelijk afscheid van hem. Na een gelukkige reis kwamen ze veilig thuis, en de vrouw en kinderen van den heer Van Arkel waren zeer verheugd, toen ze het einde hoorden der geschiedenis van den kleinen marskramer.