Mogelijk

[p. 80]

Levensbeschrijving
(enigszins bijgewerkt)

Alphons Levens werd op 6 maart 1949 geboren te Curaçao, Nederlandse Antillen, waar zijn vader vijftien jaar als onderwijzer werkzaam is geweest. In 1954 keerde de familie in Suriname terug, alwaar Alphons de kleuterschool tot en met de Surinaamse Kweekschool (thans Surinaams Pedagogisch Instituut) doorliep. In 1968 vertrok hij als pas geslaagde weer naar Curaçao en werd tewerkgesteld op de St. Theresiameisjesschool te Groot-Kwartier. In 1969 kreeg hij zijn eerste serieuze maatschappelijke levenservaring toen tijdens een volksopstand op 30 mei de hoofdstad Willemstad in brand gestoken werd. Binnen vierentwintig uur werden 300 Nederlandse mariniers overgevlogen om de opstand te onderdrukken. Zij liepen achteraan en de Curaçaose soldaten moesten voorop lopen om de projectielen die het volk gooide te incasseren. In dat jaar kwamen berichten uit Suriname dat ook daar het volk in opstand was tegen wat Alphons noemde de dictator in burger Johan Adolf Pengel. Alphons was van mening dat de ontwikkelingen in Suriname door voornamelijk twee mensen werden tegengehouden: Jopie Pengel en Jagernath Lachmon. Die moesten bestreden worden. Hij vertrok naar Nederland om zijn hoofdaktestudie te doen en daarna psychologie te studeren, want, dacht hij toen nog, Pengel en Lachmon moest je met psychologie bestrijden.

In 1970 slaagde hij aan de H. Bouman Pedagogische Academie te Amsterdam voor de Akte van Hoofdonderwijzer.

Hij schreef zich in op de Rijksuniversiteit te Utrecht, maar na korte tijd kwam van studeren niets meer terecht; althans van psychologie studeren niet. Allereerst vroeg hij zich af wat hij met die laboratoriummenswetenschap in Suriname aan moest, ten tweede raakte hij gefascineerd door de bevrijdingsoorlogen in landen als Viëtnam, Angola, Mozambique, Guinee-Bissao, Rhodesië (nu Zimbabwe), Namibië en de ontwikkelingen in Chili onder president Salvador Allende en andere Derde Wereldlanden die streden

[p. 81]

voor onafhankelijkheid en sociale rechtvaardigheid, dus socialisme; écht socialisme; niet wat we in Oost-Europa en de Sovjet-Unie in hun laatste jaren hebben gekend. In plaats van psychologie te studeren, gebruikte hij zijn Rijksstudiebeurs om over de strijd van deze volkeren te lezen en begon hij gedichten te schrijven, totdat zijn studiebeurs werd stopgezet. Het reeds ontvangen bedrag heeft hij in de loop der jaren terug moeten betalen. Met de gedichten kwam hij terecht bij de Surinaamse Studenten Unie - afdeling Leiden en de Vereniging Ons Suriname te Amsterdam die gezamenlijk zijn eerste bundel ‘Bezinning en strijd’ uitgaven (1971). Over de jaren die hij hierna in Nederland politiek aktief werd in de Vereniging Ons Suriname, het Suriname Comité, het Centrum Anton de Kom en het bestuur van de Volkspartij - afdeling Nederland, schreef hij het autobiografisch essay ‘Nu weet ik beter...’ in het boek ‘Vereniging Ons Suriname - 70’ (1989), dat hij in 1997 bewerkt opnieuw publiceerde in zijn verhalenbundel ‘...en toen was niets mooi meer.’

Op 1 mei 1977 remigreerde hij naar Suriname, waar hij een van de drie full-time redacteuren werd van het Weekblad Pipel. Deze aktiviteiten werden door de dramatische gebeurtenissen van 8 december 1982 voor zeker tien jaren abrupt onderbroken, omdat ook Pipel door het militair bewind verboden werd. Van de ene op de andere dag was Alphons dus werkloos; hij vond een baan als administrateur bij de Nationale Coöperatie van Varkenskwekers, maar toen een groep rijke kwekers, veevoerfabrikanten en slagers het bestuur hadden overgenomen, nam hij ontslag en solliciteerde bij het Openbaar Onderwijs. Hij mocht in dienst komen, mits hij naar het binnenland van Suriname ging. Daartegen had hij geen bezwaar. Hij werd de eerste onderwijzer die zich te Phedra in het distrikt Brokopondo aanmeldde op de nog in aanbouw zijnde school. Hij moest echter, dertien jaar na het behalen van zijn hoofdakte, genoegen nemen met hetzelfde beginsalaris als van de jongedames die pas van de Pedagogische Academie afgestudeerd waren, maar voorstellen om terug te keren naar Curaçao of Nederland

[p. 82]

sloeg hij af met de woorden: ‘Ik loop niet achteruit, als het niet persé moet.’ Met steun van familie en vrienden in Suriname en Nederland kon hij zich staande houden in moeilijke tijden en begon hij met vele noodzakelijke onderbrekingen verhalen te schrijven. In 1985, een jaar voordat de bewoners van Phedra, een obépalmolieplantage, moesten vluchten voor het oorlogsgeweld tussen het Jungle Commando en het Nationaal Leger, werd hij overgeplaatst naar de sterk verwaarloosde plantage Kroonenburg aan de rechteroever van de Commewijnerivier. Twee jaartjes later naar de Openbare Muloschool te Ellen aan de linkeroever van dezelfde rivier, naast de eveneens verwaarloosde laatste suikeronderneming, Mariënburg, die Suriname nog arm was. Daar, het is het distrikt Commewijne, werkt hij tot heden als leraar en woont hij ook. Sedert 5 oktober 1991 begon hij weer gedichten te publiceren in De Ware Tijd-Literair en af en toe ingezonden stukken in De Ware Tijd en Weekkrant Suriname (in Nederland).

Van 1977 tot 1980 was hij tevens in Suriname correspondent van de Vara Radio te Hilversum. In de laatste periode van de Surinaamse Journalisten Kring, de voorloper van de huidige Surinaamse Vereniging van Journalisten, heeft hij in het bestuur o.l.v. de toenmalige hoofdredacteur van De Ware Tijd, Leo Morpurgo, gezeten. Gedichten heeft hij ook gepubliceerd in het Weekblad Pipel, Het Suriname Bulletin, de Weekkrant Suriname, het literair tijdschrift Sukutaki (Groningen-Nederland, sinds 1992) en Un Doro (Delft, augustus 1991);

Voor het overzicht van de korte verhalen die eerder zijn gepubliceerd verwijzen wij naar blz. 115 van zijn dichtbundel:

‘....., want nooit wordt alles gezegd.’

- Op 9 maart 1996 signeerde hij in boekwinkel Vaco de eerste druk van zijn pas verschenen bundel met zevenenzeventig gedichten, getiteld: ‘Mogelijk’;

- op 31 mei 1997 in dezelfde boekwinkel zijn eerste verhalenbundel: ‘...en toen was niets mooi meer’.

[p. 83]

- en ook in Vaco op 31 oktober 1998 zijn dichtbundel: ‘..., want nooit wordt alles gezegd’;

- Eind 1999 verscheen bij uitgeverij Contact in Amsterdam de bloemlezing ‘Mama Sranan; tweehonderd jaar Surinaamse vertelkunst.’ Daarin is ook het verhaal ‘Toen verschenen de machines’ uit zijn verhalenbundel ‘...en toen was niets mooi meer’ opgenomen.

Alphons begon echter in 1965 te schrijven en wel als leerling van de Hendrikschool (M.U.L.O.); dat deed hij onder leiding van Thea Doelwijt in het Dagblad Suriname (Hoofdredacteur: Percy Wijngaarde, later ambassadeur), waarin hij elke woensdag een jongerenpagina moest helpen volschrijven.

Een andere medewerker was Ashwin Felter, leerling van de A.M.S. en thans psychiater te Amsterdam; Desi Truideman, thans directeur van het Cultureel Centrum Suriname, werkte toen als aankomende journalist op dezelfde redactiekamer als Thea. Maar de allereerste stappen werden natuurlijk in de school gedaan, de lagere school, met opstellen schrijven.