Lucenda verkoopt geschiedenis

[p. 25]

Daar wist zij het zeker

Opa vestigde deze morgen Lucenda's aandacht op een bericht in de krant: ‘Heb je dat gelezen? Die oude collega's van mij staken. Goed zo!’

‘Ze zijn toch jonger dan u, opa? Want u bent al van daar gepensioneerd...’

‘Ja, jonger in leeftijd, maar wij hebben toch een aantal jaren samengewerkt. Met sommigen van ze heb ik wel twintig tot dertig jaren gewerkt.’

‘Hoe lang heeft opa dan bij die S.M.S. gewerkt?’

‘Veertig jaar, meisje. Veertig jaar. En wil je weten wat nu mijn pensioen is?’

‘Ja, opa.’

‘Vijfduizend Surinaams per maand. Arnold Kruisland zei nog in De Nationale Assemblée, dat je daarmee niet eens een portie Tjauw Min kunt kopen.’

‘Maar, waarom geven ze opa zo weinig?’, vroeg Lucenda.

‘Nou, toen dat bedrag jaren geleden was vastgesteld, had de Surinaamse gulden meer waarde. We hoeven het niet ver te zoeken. Een krant bijvoorbeeld kostte toen nog vijftig cent of zo. Je hebt nu zelf een krant in jouw hand. Voor hoeveel verkoop je hem?’

‘Vijfhonderd gulden...,’ zei Lucenda nadenkend. Ze probeerde meteen uit te rekenen hoeveel procent verschil dat was.

‘Maar, dan moesten ze uw pensioen toch ook met zoveel procent verhogen, opa?’ riep ze verbaasd uit.

‘Hoeveel procent is dat?’, vroeg opa.

‘Ik weet het niet,’ antwoordde zij verlegen, ‘ik word duizelig als ik dat probeer uit te rekenen.’

‘Daarom ben ik blij dat die oude mati's van mij nu staken. Alleen moeten zij ook aan hun oude mati's denken. Niet alleen hún lonen moeten omhoog.’

[p. 26]

‘Hier staat, dat zij in beraad zijn...,’ zei Lucenda.

‘Dat is precies hetzelfde.’

‘Waarom zeggen zij dan niet, dat zij staken?’

‘Ooo. Dat is ook een van die gekke dingen uit de militaire tijd, kind. Je mocht het woord staken toen niet gebruiken. Ik geloof, dat de politiemannen met die gekheid waren begonnen. Ik weet het niet meer. Dat zouden we in die oude kranten moeten opzoeken. Maar misschien heb ik juist die krant niet bewaard,’ zuchtte opa. En toen wat zachter voor zich uit mompelend: ‘Je bewaart die dingen wel, maar wanneer heb je de tijd om ze opnieuw te lezen...’ Er viel een stilte.

‘Hebben ze jullie op school nooit daarover verteld?’, vroeg hij weer met luide stem.

‘Nee opa, de geschiedenisjuf praat alleen maar over dingen die honderden en duizenden jaren geleden gebeurd zijn. Ik denk, omdat zij niet meer bang is voor die dode koningen en keizers.’

‘Ja, ja, ik begrijp het...’

‘Ik begrijp dat niet!’, protesteerde Lucenda, ‘ze zegt toch zelf dat wij nu democratie hebben?!’

‘Kind! Mmmm...,’ zuchtte opa weer.

‘Wat mmmm!’, riep Lucenda opstandig uit.

‘Bij sommige mensen zit de vrees er nog diep in, hoor. Het hangt er helemaal vanaf wat je zelf hebt meegemaakt. De één heeft meer meegemaakt tijdens die dictatuur, dan de ander... Waarom moet ik vandaag nog de krant verkopen op mijn oude dag? En oma ook nog... Nu zegt het Algemeen Bureau voorde Statistiek hier, dat de armoedegrens niet meer vijfhonderdduizend is, maar iets meer dan zeshonderdduizend voor een gezin van vier mensen. En je moeder had je al verteld wat wij samen met z'n zevenen verdienen. In deze krant staat nu dat A.B.S.-directeur Iwan Sno het aantal armen op negenenzestig procent van de Surinaamse bevolking acht. Dit komt allemaal

[p. 27]

‘Hoe laat is het nu?’

[p. 28]

door die militairen. Zij moesten zo nodig vlak voor die verkiezingen een coup plegen. Als die verkiezingen waren doorgegaan, zag Suriname er nu héél anders uit. Dat weet ik zeker!’

Er viel een stilte. Opa bleef voor zich uitstaren. Ook Lucenda hield zich stil. Dit had ze in dit huis al zo vaak gehoord, ging het door haar hoofd. Ze moest echt meer gaan weten van die tijd. Veel staat in die oude kranten geschreven. Ma zei, dat ze daarom belangrijk werk deed. Maar zei de juf eens niet ook, dat ze niet alles wist, omdat toen niet alles mocht worden geschreven?

‘Hoe laat is het nu?’, verbrak opa de stilte.

‘Zes uur, opa.’

‘Heb je je thee al op?’

‘Ja, opa.’

‘Goed, dan kunnen we gaan. Zet die helm maar op, dan mag je achterop de brom. Oma gaat vandaag niet mee, zul je al gemerkt hebben; ze voelt zich niet zo best. Je mag vandaag bij mij komen staan.’

Lucenda deed wat haar gezegd was. Vanmorgen kon ze ma niet groeten, omdat zij nog niet terug was uit de nachtdienst. Maar achterop opa's Zündapp gezeten, een brom van vijfendertig jaar geleden, toen zij nog geboren moest worden, toen papa nog leefde, toen ‘de Ware Tijd’ nog een dubbeltje kostte, daar achterop die brom wist Lucenda het zeker. Zij is hier op dit uur nog het enige kind in het blauw op straat. En er zullen nog vele ochtenden komen, dat zij dit werk moet doen. En middagen tot avonden ook. Maar al deed ze zes jaar over de Mulo en nog eens zes jaar over het Lyceum... Later zou zij geschiedenis gaan studeren.