Iets over citaten

[p. 51]

VIII.

Aan sommige verzen, die op zich zelve weinig of geene waarde hebben, heeft een bijkomende omstandigheid de eer verschaft, dat men ze alom citeert. Vooral is dit het geval met verzen, die op muziek waren gezet; want hetgeen gezongen wordt, al is het laf en dwaas, verkrijgt spoediger populariteit dan hetgeen alleen gesproken is. De geestige inval van Figaro: ‘Men zingt wat geen zeggens waard is,’ wordt hierdoor bevestigd en nog nader uitgebreid. De wijs maakt het lied niet, maar het maakt er de reputatie van, en ontelbaar is het getal der geneuriede zinspreuken en der spreekwoorden op een aangename ‘voys’, die ons de opera en de vaudeville geschonken hebben.

Sedert de maand Januari 1769, toen de opera Lucile voor 't eerst werd gegeven, is er nauwelijks, in Frankrijk niet alleen, maar ook hier en overal waar men Fransch verstond, een huiselijk feestje gegeven, waar niet, met of zonder muziek, in solo of in koor, de regel:

Où peut-on être mieux qu'au sein de sa familie

[p. 52]

werd opgedreund, de eenige van Marmontel, die in 't geheugen is gebleven: wat hij alleen te danken heeft aan de muziek van Grétry.

Als ik zeg ‘de eenige,’ dan vergis ik mij; hij dankt ook nog aan Grétry, dat, wanneer wij treuren over een vervlogen genoegen, wij het te kennen geven op de wijze uit le Tableau Parlant:

Ils sont passés ces jours de fête.

Op gelijke wijze heeft Della Maria door een bevallig acompagnement deze motto-verzen

Il faut des époux assortis

Dans les liens du manage,

gepopularizeerd.

In de operette Une folie heeft de muziek van Méhul de fortuin gemaakt van een vers van Bouilly:

Je suis encor dans mon printemps,

en, dank aan de wijze waarop Solié 't gezet heeft, kent en neuriet iedereen op zijn tijd het vers van Hoffman in le Secret:

Femmes voulez-vous éprouver.

En de zotste verzen zijn niet de minste onder die, welke men, onder de begunstiging van eene goede muziek, in waarde houdt. Hoe vele jaren heeft men niet, zonder er bij te lachen, de beroemde twee verzen gezongen uit Montano et Stéphanie van Dejaure:

Quand on fut toujours vertueux

On aime à voir lever l'aurore?

[p. 53]

De muziek van Berton belette, dat men er de niaiserie van opmerkte, even als die van Monsigny in den Desserteur dit vers, monsieur de la Palisse waardig,

Mourir n'est rien: c'est notre dernière heure,

nauwelijks deed opmerken.

Ook het blijspel heeft eenige gezongen spreuken geleverd. Gaarne zingt men nog de verzen, die Basile in den Mariage de Figaro zingt:

Si l'amour porte des ailes

N'est-ce pas pour voltiger?

Toch bedriegt men zich, als men ze aan Beaumarchais toekent. Hij ontleende het geheele koeplet aan een romance van mad. Bourdic Viot.

C'est l'amour, l'amour, eng.

is een oude deun van het vaudeville la Marchande de goujons en

J'ai vu partout dans mes voyages

is ons uit dat van le Jaloux malgré lui nagebleven.

En dan de groote opera! Nog heden herhaalt men deze regels uit den Atys van Quinault (acte IV Sc. 5)

L'eau qui tombe goutte à goutte
Perce le plus dur rocher.