De rebellie van 1815, algemeen bekend als Slachters Nek

[p. 315]

No. 15.
O.O.O. Minuten, 21sten Dec. 1815.
Uitenhagen.

Artikelen op welke ter requisitie van den Landdrost van Uitenhagen J.G. Cuyler, voor de Speciale Commissie van Justitie, zitting houdende te Uitenhagen voorm., ingevolge lastbrief van Zijne Excellentie, den Heer Gouverneur en Opperbevelhebber, gedateerd den 27sten November l.l., is gehoord en ondervraagd François Smit, Gedetineerde in 's Heeren gevangenis te Uitenhagen voorm., welke dezelve heeft beantwoord zoodanig als nevens elk artikel staat aangeteekend.

Art. 1. Hoe is uw naam, ouderdom, geboorteplaats en woonplaats?	Antwoord: François Smit, oud 42 jaren, geboren in het Kaapsche District, tusschen Saldanha Baai en Zwartland. Ik woon bij Louis Fourie aan de Baviaans Rivier.
2. Wat is u bekend van de verzameling van gewapende menschen in die contrijen?	Antwoord: Ik ben mondelings gecommandeerd door Gerrit Bezuidenhout den Oude, uit naam van Willem Krugel, om te komen langs de Visrivier, dicht naar den nek.
3. Zijn er andere menschen in hetzelfde huis ook te dien einde gecommandeerd?	Antwoord: Ja. Theunis Fourie, Lucas van Vuuren, en Christiaan Dreijer; maar die zijn niet op dezelfde wijze als ik gecommandeerd. L. van Vuuren en Chr: Dreijer zijn door een briefje gecommandeerd, en Th: Fourie en ik mondeling.
4. Zijt gijlieden te samen gereden?	Antwoord: Ja.
5. Zijt gijlieden gewapend gereden?	Antwoord: Ja.

[p. 316]

6. Wat hebt gij gevonden toen gij op de gecommandeerde plaats gekomen zijt?	Antwoord: Niets anders dan eene geheele menigte gewapende menschen.
7. Onder wiens bevel waren die menschen?	Antwoord: Onder Willem Krugel.
8. Zijt gij op die plaats gebleven?	Antwoord: Neen; wij zijn verder gereden, naar Willem van Aart, waar een militaire post is, daar Hendrik Prinslo gezeten heeft.
9. Wat is daar gebeurd?	Antwoord: Ik weet het niet, maar ik heb gevraagd wat zij daar maakten, en toen zeiden zij, dat zij Hendrik Prinslo wilden hebben.
10. Hebben zij denzelven ook gekregen?	Antwoord: Neen; maar Willem Krugel, die veldcornet was, heeft er om gezonden.
11. Wie heeft gezegd dat zij Prinslo willen hebben?	Antwoord: Willem Krugel, en de broeders van Prinslo.
12. Welk antwoord hebben zij gekregen op hunne vraag om Prinslo te hebben?	Antwoord: Majoor Fraser heeft laten antwoorden dat hij Prinslo niet konde ontslaan, maar dat hij een brief zoude zenden. De Commandant Nel is ook gekomen, en heeft het ook gezegd, en heeft het volk vermaand om weg te rijden: daarop zijn wij getrokken over Jagersdrift bij de plaats van Louw Erasmus. Daar zijnde, heeft Majoor Fraser een extra brief, dien Prinslo geschreven had, met een fraai rapport er bij gezonden, behelzende dat de menschen moesten uit elkander gaan, want dat zij zich zouden ongelukkig maken. Dit had ik

[p. 317]

	ook al begrepen, want toen ik er eerst bijkwam, dacht ik dat het een patrouille was, omdat ik gecommandeerd was. Ik merkte daarna dat dit anders was, doch konde ik op dat moment niet weg; maar den tweeden dag, toen ik gelegenheid kreeg, ben ik naar huis gereden, en er niet meer bij geweest.
13. Zijt gij alleen weggereden?	Antwoord: Ook Lucas van Vuren, Christiaan Dreijer en Theunis Fourie, welke door het veld is gereden en ik langs de rivier. Denzelfden avond waren wij allen weder thuis, en daar ben ik stil gebleven.
14. Zijt gij naderhand niet weder op Slachtersnek geweest?	Antwoord: Neen.
15. Herinnert gij u welke de inhoud was van dien extra brief van Prinslo?	Antwoord: Neen! Ik stond op een afstand, en wilde mij toen reeds met de zaak niet meer bemoeien.
16. Toen die menschen allen bij elkander waren, wie scheen u het hoofd te zijn?	Antwoord: Ik heb niet beter geweten als Willem Krugel, de Provisioneele Veldcornet. Ik was daarna wat baloorig om weg te komen, en toen hebben zij mij niets meer willen vertellen.

Aldus gedaan op den 21sten December 1815.

(Get.) François Smit.

Als Gecommitteerdens:

P. Diemel,

W. Hiddingh.

Mij present:

G. Beelaerts van Blokland,

Secretaris.