Alle de brieven. Deel 5: 1685-1686

[p. t.o. IV]

Het Stadhuis te Delft waar Leeuwenhoek van 1660 tot zijn dood als Kamerbewaarder der H.H. Schepenen werkzaam was.
(n. gravure in D. van Bleyswijck, Beschrijvinge der Stadt Delft, 1667, (Delft).
The Town Hall of Delft where Leeuwenhoek was Chamberlain to the Sheriffs from 1660 up to his death. Engraving.

[p. V]

Voorwoord voor Deel V.
Preface to Vol. V.

[p. VI]

Voorwoord.

De tijd, die verlopen is tussen het verschijnen van dl. IV (januari 1953) en het ogenblik, waarop dit deel de wereld in gaat, is helaas weer véél te lang geweest. Dat de commissie dit zéér betreurt ligt voor de hand. De lezer moge aannemen, dat werkelijke overmacht in het spel is geweest. Met kracht wordt gewerkt aan maatregelen, om de verhouding tussen omvang der ondernomen taak en tijd, benodigd haar te volbrengen, drastisch te veranderen.

Dl. V bevat de brieven 82 tot en met 89, door van Leeuwenhoek geschreven in de jaren 1685 en begin 1686. Hij nummerde ze 43 t/m 48, twee zijn niet genummerd. De kostbare handschriften bevinden zich in de archieven van de Koninklijke Societeit te Londen.

Brief 82(43) is vertaald door Miss May Hollander te Selborne, de overige brieven werden door de Heer Emile van Loo (thans Purley, Eng.) vertaald. Prof. Dr. J.W. Duyff heeft zich weer zeer veel moeite gegeven, om de vele moeilijkheden, die verrijzen bij de vertaling der vaktermen en der soms onverwachte taalkundige onduidelijkheden, zo goed mogelijk tot klaarheid te brengen.

De taalkundige ophelderingen van de brieven 82(43) en 83(44) geschiedde door Mej. J.I.H. Mendels; na haar vertrek uit Nederland nam Dr. B.C. Damsteegt, als huidige taalkundige van de commissie, haar taak over.

De hoofdredacteur heeft ook ditmaal weer veelvuldig beroep moeten doen op wetenschappelijke deskundigen, om behulpzaam te zijn bij de reconstructie van Leeuwenhoeck's waarnemingen uit zijn niet steeds duidelijke beschrijvingen. De overbelasting, waaraan heden ten dage zovele beoefenaren der wetenschap lijden, was oorzaak, dat het tijdschema niet was aan te houden; dat de hulp toch met zoveel toewijding werd verleend kan allen maar tot dankbaarheid stemmen. Hun namen zijn wederom in een afzonderlijke lijst, waarin de gebruikelijke afkortingen werden gebezigd, tezamen gebracht. Vermeld dient te worden, dat Prof. Dr. P. Terpstra te Groningen veel foto's verschafte van kristallen, die genomen werden zoveel mogelijk onder de omstandigheden zoals van Leeuwenhoek die in zijn brieven beschreef. Uitgebreide aantekeningen, zoals die achter in de delen III en IV voorkomen, zijn aan dit deel niet toegevoegd.

[p. VII]

Preface.

The time that has passed between the publication of Vol. IV (January 1953) and the moment when the present volume goes out into the world has, alas, been once again far too long. I need not stress the obvious fact that the delay is greatly regretted by the Committee; and no doubt the reader will rightly conclude that it was due to circumstances completely beyond our control. Meanwhile, considerable energy is being devoted to the implementation of certain measures that will drastically improve the relation between the magnitude of the task we have undertaken and the time needed to accomplish it.

Volume V comprises the Letters Nos. 82 to 89 inclusively, written by van Leeuwenhoek during the years 1685 and the beginning of 1686. His own numbering was 43-48 incl. Two of the letters are not numbered. The precious manuscripts are kept in the archives of the Royal Society, London.

Letter No. 82(43) was translated by Miss May Hollander (Selborne, Hants, Eng.); the remaining letters have been translated by Mr. Emile van Loo (now at Purley, Eng.). Professor Dr. J.W. Duyff has been at great pains to assist in clearing up the many difficult points that arise in translating technical terms, and the, sometimes quite unexpected, linguistic obscurities.

The explanatory linguistic notes to Letters 82(43) and 83(44) are by Miss J.I.H. Mendels, after whose departure from the Netherlands this task was taken over by Dr. B.C. Damsteegt, the present linguistic adviser to the Committee.

The Editor-in-Chief was, also this time, frequently obliged to appeal to scientific specialists to assist him in the reconstruction of Leeuwenhoek's observations and experiments from the latter's not invariably clear descriptions. The extreme pressure and burden of work from which so many practising scientists suffer today made it utterly impossible to adhere to the time-schedule we had set ourselves; and the help which was nevertheless given us with so much devotion merits our profound gratitude. As in preceding volumes, the names of these co-workers are given in a separate list, the customary abbreviations being used. I should here mention that Professor Dr. P. Terpstra (Groningen) supplied many photos of crystals, taken as nearly as possible under the conditions described by van Leeuwenhoek in his letters. No such extensive notes as those found at the back of Vols. III and IV have been added to the present volume.

[p. VIII]

De samenstelling van de commissie is in de afgelopen jaren aanzienlijk gewijzigd. Helaas verloor de commissie een verdrietig groot aantal van haar leden door de dood.

In 1953 overleed Prof. Dr. G. van Rijnberk, die van begin af aan voorzitter van de Commisie was en het voorwoord van deel IV nog mocht ondertekenen. Met hem is een der krachtige steunpilaren van de uitgave heengegaan. Onze onderneming nam tot het laatst van zijn rijke leven een voorname plaats in zijn hart in.

In 1952 nam Prof. Dr. W. Kouwenaar als waarnemend voorzitter de leiding van hem over. In 1954 kwam hij, slachtoffer van een tragisch vliegongeval (Triton, 5 september 1954), om het leven.

In januari 1955 nam Prof. Dr. A.J. Kluyver de voorzittershamer op. Hij kende het werk van de commissie, waarvan hij van de oprichting af deel uitmaakte en waaraan hij zijn krachten als secretaris-penningmeester reeds eerder had gegeven, door en door. Op 14 mei 1956 ontviel ook hij ons door zijn onverwacht verscheiden. De Koninklijke Akademie van Wetenschappen benoemde toen Prof. Dr. H.W. Julius, sinds 1954 lid van de commissie, tot haar voorzitter.

Nog zijn niet alle verliezen gemeld. In december 1953 overleed Dr. D. Schoute. September 1956 overleed Prof. Dr. J. Boeke, die in den aanvang zeer veel voor de commissie deed.

Tot nieuwe leden werden benoemd: Mej. Dr. M. Rooseboom (1954), Prof. Dr. R. Hooykaas (1954) en Prof. Dr. J.R. Prakken (1955).

Mevrouw Mr. M. van Eijsden-van Rijnberk, die van de aanvang af adjunct-secretaresse van de Leeuwenhoeck-commissie is geweest, heeft in 1957 wegens drukke werkzaamheden haar taak neergelegd. Mej. Dr. A. Kleinhoonte (Delft) werd bereid gevonden dit werk tijdelijk over te nemen. Zij nam reeds actief deel aan de nodige werkzaamheden ten behoeve van het thans verschijnende deel.

Thans is de enige, die het werk nog van het begin af aan heeft meegemaakt, onze hoofdredacteur Dr. A. Schierbeek. Aanvankelijk als lid van de commissie, sinds 1942 belast met de dagelijkse leiding en met de organisatie van de kritisch wetenschappelijke bewerking, heeft hij op een groot deel van het werk zijn persoonlijk stempel gedrukt en zijn activiteit ten behoeve van de uitgave is nog ongebroken.

Van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen, van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde en van Hendrik Muller's

[p. IX]

The composition of the Committee underwent considerable changes during the past years. A sadly great number of its members, alas, were borne away by death.

Professor Dr. G. van Rijnberk, who had been Chairman of the Committee right from the beginning, and whose signature still graces the Foreword to Vo. IV, died in 1953. With him, one of the strongest pillars of this publication has departed. To the very last of his rich, busy life our undertaking had a warm place in his heart.

In 1952 Professor Dr. W. Kouwenaar had taken over the derection from van Rijnberk as deputy chairman. On the 5th of September 1954 he was killed - one of the victims of the calamitous ‘Triton’ air crash at Shannon airport.

In January 1955 Professor Dr. A.J. Kluyver took up the chairman's gavel. He knew the work of the Committee, from top to bottom, having been a member of it since its formation, as well as having acted as its secretary-treasurer some time previously. He, too, was lost to us by his sudden death on May 14th 1954. The Royal Netherlands Academy of Science appointed Professor Dr. H.W. Julius - since 1954 a member of the Committee - as its Chairman.

Still this does not complete the sad list of losses. In 1953 Dr. D. Schoute died; in September 1956 Professor Dr. J. Boeke, who in the beginning had worked hard on behalf of the Committee.

The newly appointed members are: (Miss) Dr. Maria Rooseboom (1954), Professor Dr. R. Hooykaas (1954), and Professor Dr. J.R. Prakken (1955).

Mrs. M. van Eijsden née van Rijnberk, L.L.D., who was assistant secretary of the Leeuwenhoeck Committee from its foundation, resigned in 1957 on account of pressure of other work. Miss. Dr. A. Kleinhoonte (Delft) was found prepared to take over her function, at any rate for the time being, and has already taken an active share in the preparatory work for the present volume.

At the time of writing the only one who has joined in the Committee's work right from the start is our Editor-in-Chief, Dr. A. Schierbeek. At first as a member of the Committee; and entrusted since 1942 with the daily executive direction and the organization of the critical-scientific editing, he has put his personal stamp on a large part of the work, and his activity on behalf of our publication remains unbroken.

Financial aid was received from the Royal Netherlands Academy of Science, the Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, and

[p. X]

Vaderlands Fonds werd financiele steun ontvangen. Met de uitgever, de firma Swets en Zeitlinger, werd op de allerprettigste wijze samengewerkt.

De samenstelling van de commissie is thans als volgt:

Prof. Dr. H.W. Julius, lid, voorzitter.

Dr. J.A. Bierens de Haan, lid, secretaris-penningmeester.

Prof. Dr. J.W. Duyff, lid.

Prof. Dr. H. Engel, lid.

Prof. Dr. G.C. Heringa, lid.

Prof. Dr. R. Hooykaas, lid.

Prof. Dr. Ir. G.C. van Iterson, lid.

Prof. Dr. J.R. Prakken, lid

Mej. Dr. M. Rooseboom, lid.

Dr. A. Schierbeek, lid, hoofdredacteur.

Dr. H.W. van Seters, lid.

H.W. Julius.

[p. XI]

Hendrik Muller's Vaderlands Fonds. A most amicable cooperation was maintained throughout with the publishers, Messrs. Swets & Zeitlinger.

The composition of the Committee is now as follows:

Prof. Dr. H.W. Julius, Chairman.

Dr. J.A. Bierens de Haan, Secretary-Treasurer.

Prof. Dr. J.W. Duyff.

Prof. Dr. H. Engel.

Prof. Dr. G.C. Heringa.

Prof. Dr. R. Hooykaas.

Prof. Dr. G.C. van Iterson.

Prof. Dr. J.R. Prakken.

(Miss) Dr. M. Rooseboom.

Dr. A. Schierbeek, Editor-in-Chief.

Dr. H.W. van Seters.

H.W. Julius.