Haerlemmermeerboeck

[p. 45]

Register,

Ende

Memorie van de Steden, en de voornaamste Plaatzen daar ik JAN ADRIAANSZ geweest ben, ende bezocht heb van myn jonkheit aan beginnende, geduurende tot myn ouderdom van vier-en-t’zeventig jaren, hier inne zyn weinig Dorpen begrepen, om oorzake dat die omstandigheid al te groot zoude vallen.

In den eersten, de Hollandsche Steden.

AMSTERDAM: Die het aldernotabelste is, daar ik geweest ben, ende dat voornamentlyk van de groote Scheep-vaart.

Haarlem. Alkmaar.

Hoorn. Enkhuizen.

Medenblik. Edam.

Monnikkendam, De Beverwyk.

Schagen, een Heerlykheit.

Purmerend.

De Ryp, Het beste Dorp in Holland.

Leiden. Delf.

Den Hage, Het Hof van Holland, het welke in alles zoo Hofachtig is, als ik myn leven een Hofplaatze gezien heb.

Rotterdam. Schiedam.

Vlaardingen, de oudste stad in Holland.

Den Briel. Geervliet.

Heervliet. Dordrecht.

Dergouda. Woerden.

Oudewater. Schoonhoven.

Nypoort. Montvoort.

Asperen. Heukelom. Leerdam. In ’t Sticht.

Uitrecht, een Bisdom.

Vianen. Culenburg.

Bueren. Amersfoort.

Wesop. Muiden.

Naarden. Der Elburg.

In Vriesland.

Leeuwaarden. Harlingen.

Franiker. Sneek.

Bolswaard. Stavoren.

Worcom. Dokkem.

Slooten. Drielst.

Over-Yssel.

Kampen. Zwol.

Hasselt. Hattom.

Zwart-sluis. Meppelen.

In Groeninger Land.

Groeningen.

Delfziel, een Schans.

Dam.

In Zeeland.

Middelburg. Vlissingen.

Armuiden. Derveer. Deroes.

In Braband.

Antwerpen.

Mechelen, een Bisdom.

Leuven, Parys, Keulen, ende Gent. dat zyn de vier grootste Steden dien ik gezien heb.

Breda. Tertolen.

Willemstad. Vilvoorde.

De Kluinder.

Zevenbergen, een open Stad.

Hoogstraten, een Vlek.

Het Kasteel t’Antwerpen.

Het Kasteel tot Gent.

Het Sas van Gent. ’s Hartogen Bos.

[p. 46]

In Gelderland.

Aarnhem. Doesburg. Harderwyk.

Reenen. Huissen. Nieumagen. Tiel.

Bommel. Worcom. Gorcom.

Het Huis te Loevestein.

In Vlaanderen.

Brugge. Gent. Yperen.

Kortryk. Duinkerken.

Nieupoort. Oostende. Menen.

Dixmuiden. Aalst. Veuren.

Wynoxbergen. Damme. Sluys.

Hontschoten, Het beste Dorp daar ik myn leven in geweest ben.

In Henegouwen.

Bergen. Henegouw. Sonty.

Breye. Leconte. Nyvelle. Halle.

Marymond, een Kasteel.

In Oostland.

Danswyk in Pruissen.

Riga in Lyf-land.

Elzeneur in Denemarken.

Elzenburg, over de Zond aan de Zweedsche kust.

In Duits-land.

Covelens Engis.

Andernacht. Lins. Bon.

Papenmuts, een Fort.

Colonia, een treffelyke Stad ; daar heb ik den Dom toorn gemeten, die is 78 voet dik in het vierkant, het welk den alderdiksten Toorn is dien ik gezien heb: Behalven dien heb ik mede den Toorn van Uitrecht, Mechelen, en Antwerpen wel gemeten, die zyn 68 voet dik, en de nieuwe Toorn die nu t’Amsterdam aan de Nieuwe Kerk gemaakt werd, is 64 voet dik.

Soens. Disseldorp, Keizersweert.

Roeroort. Orzou. Wezel.

Rees. Emmerik.

Schenken-schans, een Fort.

In Lotteringen.

Den Moesel-stroom af gevaren.

Mets in Loreine.

Vik, aldaar in vyf weken logeerden.

Moyenvik.

Merzel, deze Steden leggen boven Mets.

Ik ben eens van Parys na Mets met den wagen gevaren, eerst komende tot Mont Meril, en zo voort.

Maux Salon.

Cleermont.

Verduin, aldaar ik by een Priester of Paap te gast was in het Klooster.

Etein. Zierich.

Macher.

Trier, een Bisdom.

Berkhassel.

Cochem.

Hier na volgt Oost-land. Emderland en Holstein.

Embden

Auwerik, daar is het Hof.

Lier, een Vlek.

Oldenburg.

Delmerhorst, een Vlek.

Bremen. Hamborg.

Boxhoe. Etshoe. Ateren-Dorp. Mel-Dorp, een Vlek.

Derheid, een Vlek.

Fredrik-Stad.

Hoezem, een groot en open Vlek.

Tonningen.

Reinsburg.

Breste, een Vlek.

Sleeswyk, een open Stad.

Goddorp, ’t Hof van Holstein, aldaar ik in de Hof-Kerk het schoonste Muzyk gehoord heb, daar ik myn leven by geweest ben: aldaar mede verscheide maal met den Hertog van Holstein gesproken heb, dewelke een zeer bequaam Man is van zeden en manieren.

Nymuster, een Vlek.

[p. 47]

In Westphalen.

Wilshuizen.

Kloppenburg.

Hazeleune.

Lingen.

Nu volgen de Steden, in Vrankryk.

Paris, een treffelyke Stad, als mede het Konings Hof, daar heb ik gezien op het Pont neuf, een metalen Paard afgebeeld daar de Konink op zit; daar is mede een rat gestelt, dat van de stroom van de Rivier omgedreven werd, dat na het Cananeische vrouken afgebeeld is, het water ontfangt, en de kokens van ’t Hof daar mede gedient werden.

Rowa[...]n.

Many.

Pontooize.

Argantyn.

Etampes.

Orlians, aldaar men de beste Fransche taal spreekt.

Gervile.

Booyzonzy.

Someurs.

Toers, Daar staan twee Toorens by malkander voor aan de Kerk, daarom heet de Stad Tours.

Pont de Zee, een Vlek.

Nantes in Brittanjen.

Bordeaux, ofte Bordeus.

Bloi in Gasconjen.

Lesparre in Medog.

Cadeljak, het Hof van Duc de Pernon, daar ik verscheiden maal mede gesproken heb in de Fransche tale.

Pontes in Pooitoe.

Sentes in Pooitoe.

Taljebork in Pooitoe.

Gales in Pikerdyen.

Diepen.

Bolonien, ofte Bennen.

Abbe Ville.

Amyens.

Kleermond.

St. Denys.

Sanlou.

In Engeland.

Zand-Wyk.

Doveren, een open Vlek.

Romey, een Vlek.

Ed, een Vlek.

Frou Martyn, een Vlek. Doen ik in Engeland was, doen was ’t Lant in rust en in vreeden. Ik heb van myn dagen in geen schoonder nog treffelyker Land geweest als in Engeland, daar van alles abondant was; hier zyn in begrepen omtrent hondert en tsestig besloten Steden, die wallen en muuren hebben, behalven de open Vlekken en Dorpen die by menigte in ’t getal zyn, daar ik mede geweest ben: zo dat ik menig Berg en Dal over gereist heb, en menig zoet en zuur gesmaakt heb.