De zinnelooze
(1841)–Karel Lodewijk Ledeganck–
Auteursrechtvrij
[pagina 61]
| |
[pagina 63]
| |
De zuster ging henen - ging henen, bewogen.
Door smartlyk herdenken geschokt in de ziel,
Zwol menig een traen in haer engelen-oogen,
Die paerlend als dauw langs haer aengezicht viel.
En wy, door het zien der ontzinde verslagen,
Door 't aeklig verhael van de zuster verplet,
Wy wilden niet verder meer weten of vragen,
En volgden ontroerd en verbysterd haer' tred.
| |
[pagina 64]
| |
‘Maer wie dan toch de edele moeder mag wezen,
Zoo deerlyk geschokt door den schrik van 't geweld
Dat zy, voor haer kind, van de kranke moest vreezen?
En zyn zy gelukkig nog beiden hersteld?’
Zoo spraken wy, later, met vrienden te zamen.
Men wees ons op 't kerkhof een plekjen, en daer
Beneden een treurwilg een' zerk met twee namen:
Ginds slapen de moeder en 't kindjen te gaêr....
En dikwyls nadien kwamen sombre gedachten
Het hart ons met rouw en met bitterheid slaen:
Hoe luttel de kindren der menschen zyn te achten,
Zelfs die, met de gunsten des lots overlâen.
Hoe schoonheid en rykdom en geest en vermogen,
En al wat wy vieren met roem en met lof,
En al wat den mensch kan in waerde verhoogen,
Toch altoos maer kleeft op vergankelyk stof.
Hoe zy, die met groenende lauweren prykend,
En zy, die op troonen als goden aenbeên,
En zy, die het menschdom met kennis verrykend,
Zich hoog zien verheffen by 't lage gemeen;
Hoe zy, die om de oorzaek der dingen te weten,
De waerheid ontblooten van schaduw en schyn;
Hoe zy, die de breedte der hemelen meten,
Slechts broederen van onze zinlooze zyn!
| |
[pagina 65]
| |
Slechts broederen van deze ellendige ontzinde,
Die eenmael haer aendeel van gaven ook had;
Wier deugden en schoonheid de wereld ook minde,
Die 't hart van een' tederen ega bezat;
En die, door één hevigen ramp eens gebryzeld,
Verplet als de bloem die voor 't ploegyzer zwicht,
Thans zorglyk bewaekt en gekluisterd, gegyzeld,
Beneden het roofdier gevallen daer ligt! -
Ontroerde verbeelding! wat treurige schimmen,
In schittrende stralen van glorie gehuld,
Doet gy voor myn oog uit het doodenryk klimmen?
Hun blik is met somberen weemoed vervuld.
Een jongeling de eene, in den bloeityd der jaren,
Wiens schedel de vlam van een licht overstraelt,
Uit hem in 't gebied van de kennis gevaren,
Doch 't brein overneveld, ten grave gedaeld!
En de andere een vorst uit het ryk der gedachte,
Met de eeuwig omlauwerde harp in de hand,
Wien 't hoog kapitool met de gloriekroon wachtte,
Wanneer hy ontsliep met gebryzeld verstand! -
Pascal! groote geest, door geen grooter verwonnen,
En Tasso! vernuft dat my sidderen doet;
Gedoofde, verwoeste, gevallene zonnen,
Gy offers des waenzins, weest me eeuwig gegroet!
| |
[pagina 66]
| |
Terwyl we u herdenken, doorluchtige schimmen,
Gevoelen wy dat ons een huivering slaet:
Wy ook trachten hooger den berg op te klimmen,
Al smachtend naer 't licht waer de geest zich in baedt.
En is al ons haken naer kunst en naer kennis,
Ons streven naer waerheid en zedelyk schoon,
In de oogen der Almagt ligt roeklooze schennis?
Bereiden we ons ligt dus uw noodlot ten loon?
Verbeelding, laet af! o het hart zou verdorren,
De hoop zou vergaen in de moedigste ziel,
En 't schepsel zou tegen den Schepper ligt morren,
Zoo zulk een vertoog voor geen zaliger viel.
Maer heil ons! wy zien in het duister ook lichten,
De bloem op de heide, de bron in de rots;
Wy zien by het lyden het weldaden-stichten,
Wy zien overal de voorzienigheid Gods!
En daerom, wanneer wy de menschheid beschouwen,
Zoo vinden wy midden in deze woestyn
Ook lagchende oäsis en frissche landouwen,
Waer heilige deugden 't gebloemte van zyn.
Wy vinden er wezens die 't vooroordeel tarten
Om hemelsche daden te plegen op de aerd;
Wy vinden er waerde en grootmoedige harten,
En blinkend vernuft aen de liefde gepaerd!
| |
[pagina 67]
| |
Vincenten a Paulò! uw namen zyn lichten
Die de aerde overglansen met koestrenden gloed,
Uw daden zyn zegen, uw woorden zyn schichten
Der hemelsche liefde in elk teder gemoed.
Hoe vruchtbaer is 't zaed dat gy wierpt in de voren,
Voor 't menschdom een oogst van het voedendste graen;
Daer uit is een abt de L'Epée eens geboren,
Daer uit is een Triest voor ons Belgie ontstaen!
En zulke verhevene wereld-behoeders,
En zulke verbeelders van 't engelendom,
o Kindren der menschen, zyn ook onze broeders!
De geur hunner deugden verspreidt zich alom:
Maer deugden en gaven, hoe waerdig, hoe heilig,
Zyn tegen de rampen alleen niet bestand;
Zy maken alleen geene ellendigen veilig,
Maer eischen de hulp van een hoogere hand.
o Godheid! voor wie alle schepselen knielen,
Die staemlen uw goedheid, uw magt en uwe eer,
Zie neder op 't stof dat Gy wildet bezielen,
Zie op den geringste uwer dienaren neêr.
Laet plagen en kwalen het ligchaem hem krenken,
Behandel dat ligchaem als nietigen slaef,
Maer laet hem de magt om uw magt te overdenken,
o Laet hem den geest ongeschonden en gaef!
| |
[pagina 68]
| |
En gy, o gelukkigen, grooten der aerde,
Die 't droevige noodlot van lydenden ziet,
Vergeet niet dat ook eene moeder hen baerde,
Vergeet toch de onschuldige zinloozen niet!
Vergunt hun een' wyk voor de guerheid des weders,
Vergunt hun wat zoets voor het haveloos lyf;
En zyt gy gestemd tot iets roerends en teders,
Gaet heen, en doorwandelt hun somber verblyf!
December 1841. |
|