Bloemen en knoppen

[p. V]

Voorrede.

Bij 't verschijnen van dit dichtbundeltje wil ik in de eerste plaats uitleggen, wat ik met den titel bedoeld heb.

Men vindt in dit boekje twee Afdeelingen. De eerste bevat dichten van wijderen, de tweede bevat stukjes van meer beperkten omvang. In de eerste Afdeeling bestaat dan ook elk gedicht meer uit eene uitgewerkte gedachte, in de tweede Afdeeling wordt in elk stukje de gedachte meer aangeduid, en, eenvoudig zonder verdere ontwikkeling, als het ware in haar hulsel gelaten. Welnu, 't is dat meer en dat minder ontwikkelde, dat tot de keuze van den titel Bloemen en Knoppen mij bracht.

Bijna al wat dit boekje bevat, kan nieuw heeten voor het publiek. - Het vers op Gustaaf Adolf staat gedrukt alleen in het Tijdschrift van dien naam; en

[p. VI]

de samenspraak De Wetenschap en de Kunst alleen in 't Verslag der Hollandsche Maatschappij van Fraaie Kunsten en Wetenschappen, bij wier 75 jarig bestaan, feestelijk gevierd den 14 September 1875, het stuk werd voorgedragen door de Dames Kleine en de Vries. Het overige van Afdeeling I is nooit in druk verschenen. En van Afdeeling II zijn slechts ongeveer een vijftal stukjes nog eens elders geplaatst.

Verder moet ik nog opmerken, dat het stukje: De bui is over (bl. 80) zijn ontstaan te danken heeft aan de aanschouwing van de bekende plaat, naar de schilderij van van Muyden, voorstellende eenige kinderen, die van onder korenschooven uitkomen, nu de regen opgehouden heeft, die tot schuilen hen drong; - en dat de eenigszins phantastische, maar almeê dáárdoor treffende voorstelling, die grondslag en inhoud uitmaakt van: Eeuwig (bl. 86) niet van mij is, maar ontleend aan den gedachtenkring der oude Mystiek.

Voorts nog een woord over den sonnettenkrans, die, onder den titel: Der bloemen lof, op bl. 51-63 wordt gevonden. Een sonnet bestaat uit veertien verzen, gewoonlijk vijfvoetige jamben, en splitst zich in twee

[p. VII]

strophen van vier, en twee strophen van drie regels. Bij voorkeur worden in het sonnet die rijmen gebruikt, die vrouwelijk heeten. In de twee vierregelige strophen zijn slechts twee rijmen, en die zijn zóó verdeeld, dat de eerste, de vierde, de vijfde en de achtste regel het ééne rijm hebben, - de tweede, de derde, de zesde en de zevende regel het andere. In de twee drieregelige strophen komen òf twee, òf drie rijmen voor. In mijn gedicht zijn 't er drie, en wèl, zóó verdeeld, dat de negende en de twaalfde regel het ééne rijm hebben, de tiende en de dertiende het tweede, de elfde en de veertiende het derde. - Nu bestaat een Sonnettenkrans uit vijftien zulke sonnetten, waarvan dan echter het vijftiende op zich zelf staat. De verbinding is hierin gelegen, dat de slotregel van het eerste sonnet de beginregel is van het tweede; de slotregel van het tweede de beginregel van het derde, enz. De slotregel van het veertiende sonnet is weêr de beginregel van 't eerste. En het vijftiende, - het zoogenaamde Meestersonnet, - bestaat uit de veertien slotregels der voorgaande.

't Verwondert mij niet, als de lezer meent, dat het samenstellen van zulk een dicht in hooge mate kunste-

[p. VIII]

len en knutselen moet zijn. Die zelfde meening had ik ook, en daardoor kwam het, dat ik nooit het schrijven van zulk een sonnettenkrans had beproefd. Maar toch, toen ik het eindelijk eens beproefde, werd mijne meening zeer gewijzigd. Want ik ondervond, dat, als men eenmaal diep en klaar zich heeft ingeprent, wat de vereischte vorm is, de gedachten als 't ware van zelve en zonder dwang in dien vereischten vorm zich schikken. Men heeft niet te passen en te meten op 't papier; - het passen en meten geschiedt onwillekeurig in geest en gemoed, en de vorm is er, zonder dat men iets heeft gemerkt van zijn wording.

En hiermeê heb ik alles gezegd, wat ik vooraf wilde zeggen. Alleen dit ééne nog: de lezing van dit bundeltje brenge in vele hoofden en harten iets waars en goeds tot knop en bloem.

Amsterdam, 1878.

E. Laurillard.