De gedichten. Deel 3
(1751)–Pieter Langendijk–
Auteursrechtvrij
[pagina 459]
| |
[pagina 461]
| |
Boertige beschryving van den Amsterdamschen schouburg, en het vertoonen van Aran en Titus.Jaap. Kees.
Jaap.
Wet hoor ik, Kees? Zel hier ien hoope volk vergaêren,
Om 't Heerschip van ongs Dorp, verstae je, te verjaeren?
Kees.
Jae, Jaepje, 't is vry lag; eisch jy maer, by geval
Al wat je wilt, wangt nou betaelt men niemendal:
Ongs heerschip is hiel korperael, ô seldreweeken!
Daer hoort men, by geval, het hiele Dorp van spreeken.
| |
[pagina 462]
| |
De Rederaikers zel je ook, by geval, hier zien:
ô Hier zel, by geval, ien raere klucht geschien.
Ze hebben op deuz' plaets stellaezies laeten maeken,
Daer zel je, by geval, op zien de raerste snaeken
Van 't hiele Dorp, hiel mooij eklied in klinkklaer goud,
In Steê ehuurd; en al de pruiken van den Schout
En 't Heerschip, sommige mit zakjes en mit knoopen,
Die hebben ze geliend; daer zellen ze meê loopen
Op die stellaezies, by geval, zo 't zeggen is.
Jaap.
Dat zel hiel mooij zyn, Kees, dat hou ik veur gewis.
Kees.
Wel jae, zo 't zeggen is, zo zellen ze vertoonen
Van AERAN en zen Moêr.
Jaap.
Dat mien ik by te woonen;
Wangt zie, verstae je, ik heb dat iens ezien in Steê,
Mit ongze Maertje, toen ik nae de Kormis reê.
Kees.
Was 't mooij Jaep?
Jaap.
Jae 't was mooij, verstae je, om an te kyken;
Het Kooredangsers Spul mot daer de vlag veur stryken.
Kees.
Wel, Jaep, vertel me dan iens, by geval, hoe 't gaet,
Wangt ik ken merken dat je 't in den grongd verstaet.
Jaap.
Ik wou dat Maeretje hier ook was, goeje Vaertje,
Dan zou ik 't allegaer vertellen op een haertje
Maer 'k zel het even wel zo goed doen als ik kan.
| |
[pagina 463]
| |
Hoor: 'k quam in Amsterdam mit ongze Maeretje an,
En zag daer, by geval, ien hoope Menschen loopen,
Verstae je, deur ien poort, en, vat je 't, die was open.
Het was ien huis, zo mooij as van den Domenee,
Of dat van ongzen Schout; en weet je wet ik deê?
Ik vroeg de Mannetjes, die daer op schildwacht stongen,
Wet daer te doen was, dat de Luî mekaêr zo drongen:
Is, zaai ik, dat ien kerk? Neen, zaai die Karmenaet
Dit is de Kommeny. Wel zaai ik, beste maat,
Dan zellen ze mischien hier strakjes Boelhuis houwen.
Of zel de Vrouw, die in de Kommeny weunt, trouwen?
Neen, zaai die, 'k merk het wel, je weet niet van de zaek;
Het is ien Spul, daer in gehuild wordt tot vermaek:
Ien wongder stichtlyk Spul, bequaam om uit te leeren.
'k Vroeg of 't zo mooi wel was als 't dangsen van de beeren?
Hy lachte me wat uit, zo drae as ik dat zaai.
Ien angder zaai, wel Maet, dat Spul is wongder fraaij.
'k Vroeg hoe veul dat ik op de beste plek most geeven?
Hy zaai ien Gulden. 'k Docht ik heb noch van men leeven
Zo veul, verstae je, niet verkeeken in ien spul,
Maer dut zel evenwel wet mooijs zyn, en gien prul:
Iens weelde is altyd ook gien armoe: ik zel 't iens kyken,
Wangt by de boeren ben ik mee ien van de ryken.
Ik gaf twie Gulden, veur me Marietje en veur my,
En daer meê douwden we nae 't Spul toe, zy an zy:
Daer gingen we toen mit ons gat op kussens zitten
As Burgemiesters; 'k docht om graeven nog om spitten.
| |
[pagina 464]
| |
Kees.
Wet zag je daer toen, Jaap?
Jaap.
'k Zag by den slapperloot
Wel hongderd Juffers mit heur halve prammen bloot.
Kees.
Wat docht je toen wel, Jaep?
Jaap.
Ik had wel hooren zeggen
Dat ze in het Speulhuis ook zo vlaais op taefel leggen;
En 'k docht hier zyn wy, by geval, nou in zo 'n huis.
Mit speulden ze op de veel: toen docht ik dat 's niet pluis,
Nou loof ik zekerlyk zel al dat goedje dangsen:
Maar an men zy' zat juist ien van de grootste hangsen,
Die onderechtte me de zaaken net van pas,
En zaai me dat ik hier niet in een Mothuis was,
Maar dat de ryke Luî nou duske mode hadden.
Ik kreeg men Maeretje toen aenstongs by de kladden,
En zaai, haal jy dan ook jou prammen veur den dag,
As deuze Juffers, wangt we zyn in ien gelag:
'k Ben op jou prammen al zo grootsch as deuze Jonkers
Op heur luî Maaisjes, en ik lach iens mit die pronkers.
Maer Maertje wou niet.
Kees.
Was daar angders niet te zien?
Jaap.
Wel jae, zo 't zeggen was, zou daer wet raers geschien.
Daar hong ien een zwarte doek, zo bried as de stellaezies
Waer op ien Doofpot stong, en ook twie Jampottaezies
| |
[pagina 465]
| |
De ien, die Neef Teun hiet, ('k loof 't is al ien ouwe Sangt)
Reê op ien Walvisch mit ien hooijvork in zen hangd,
En de angder hiet Malkuur, zo as ik hoorde praeten.
Ik docht ze zellen strak die kaerels spreeken laeten,
Of kunstjes laeten doen. Mit vielen 'er terstongd
Vyf Kerrikkroonen, hiel vol kaersen, nae de grongd:
Daer quam ien kaerel om die kaersen op te steeken,
Puur of 't de koster was, en dat ze zouwen preeken;
'k Zocht nae den preekstoel, maer dien kreeg ik niet in 't oog.
De kaersen gongen toen van zelf weêr nae om hoog,
En toen de kaerels mit de doofpot.
Kees.
Wette zaeken!
Jaap.
Jae alles zongder hand of vinger an te raeken.
Kees.
Was 't spul toen uit Jaep?
Jaap.
Neen, wel Keesje bin je mal;
Toen quam het mooij noch an, in 't ierst was 't niemendal.
Daer zat ien kaerel op ien gouwen bolderwaegen,
Zo mooi eklied, as ik noch van men levendaegen
Gien dykgraef heb ezien of welleboren man:
Hy had gien paerden veur zen waegen, maer ien span
Van naekte kaerels, die 'er hielen of ze trokken.
Kees.
Wat zaaijen die toen, Jaep?
Jaep.
Ze keeken puur as bokken,
Verstae je, Keesje, maer ze sprakken niet ien woord;
En wet ze trokken, maet, de waegen wou niet voort.
| |
[pagina 466]
| |
Kees.
Was 't Spul toen uit, Jaep?
Jaap.
Neen. ik zag de doek weêr vallen;
En daer mee speulden ze op de Veel weer mit 'er allen.
Toen ging Neef Teun weer mit zen makker nae om hoog,
En 'k kreeg dien kaerel, daar ik flus van zaaijde, in 't oog:
Dat was de keuning, zo as 't zeggen was, van Romen,
Die om de Kormis was in Amsterdam ekomen;
Hy zat te pryken in ien gouwen leuningstoel,
En 't volk rondom zen lyf riep met ien groot gejoel:
Lang leef Jan Tronikus!
Kees.
Jaep, hiet nou zo de keuning?
Jaap.
Wel neen; Jan Tronikus quam by hem in die weuning,
En brogt ien Juffrouw mee. Ze was ien keunigin,
't Leek wel ien pyngsterblom: de keuning kreeg voort zin
In deuze Joffrouw, en ze gongen aenstongs vryën;
De Keuning wou nae bed: maar dat wou zy niet lyên,
Verstae je, wangt daer was ien zwarte moerejaan,
Daar had ze zin an, en die quam ook op de baen,
En zette daed'lyk zo 'n vervaerlyk bakkes open,
Dat 'k al in 't zin kreeg om de kit voort uit te loopen:
Maer al de questie wierd ten eersten by elaaid,
De moor, Kees, raekte vry; de keuning kreeg de maaid.
Mit quam ien kaerel van ien hiel groot varken klaegen,
Dat hiel veul schae dee, en toen gongen zy uit jaegen.
| |
[pagina 467]
| |
Kees.
Hoe groot was 't varken, Jaap? wet woeg het by de gis?
Jaap.
Ik zag 't niet, maer ik loof 't ien hiel groot varken is:
Het was, zo 't zeggen was, ien zwyn as twie paer zwynen;
Zo dat men maklyk het gewigt zou kunnen vynen:
Ik heb ien varken dat weegt net driehonderd pongd,
Laat dat dan twaelef zyn, dan oordeelt men gezond.
Kees.
'k Wou an zo 'n varken wel ien half vat bier verkyken.
Maer was toen 't spul uit, Jaep? en gongen ze toen stryken?
Jaap.
Wel neen ze toch niet, maet. Ze keeven mit menkaer:
En, Kees, die moerejaen, dat was ien moordenaer;
Die maekte zo veul spul door al zen schelmeryën,
Dat 'k al in 't zin kreeg om den smoel hem op te snyën:
d' Ien smeet hy in ien put, d' aer hong hy an ien' boom:
Jae 't gong 'er zo, dat, ik 'er 's nachts te met van droom.
Men stak menkaêr daer dood as katten en as hongden,
Zo dat 'er op het lest gien over eind meer stongden,
As twie of drie. Ik zaaij, kom Maertje loop je best,
Wangt meuglyk worden strak de kykers ook equest
Kees.
Maer zag je niet waer dat die moerejaen belangde?
Jaap.
Jae toch, 'k zag dat men hem toen, by geval, verbrangde.
Kees.
Dat was zen loon, Jaep. Maer toen elk zo was vermoord,
Heb jy toen van dat Volk daer nae niet meer choord?
| |
[pagina 468]
| |
Jaap.
Wel jae; wangt kort daer aen zag ik ze saemen dangsen,
Terwyl 'k ien Scharretje mit Maertje zat te schrangsen.
En daer nae zag ik weer die aige keuningin,
Maer in een ander pak eklied as in 't begin,
Mit noch ien angder, die me nou niet in wil schieten,
En deuze wieren toen genaemd de quaje Grieten:
Twie booze heksen, die heur mannen plaegden: maer
Ze wieren in ien wieg esmeeten, de ien nae de aer,
En toen zo lang ewiegd tot dat ze vroomer wieren,
En daer mee maekten ze de pais weer mit heur vieren.
Toen dangsten ze veur 't lest noch iensjes tot besluit.
Kees.
Was 't spul toen uit Jaep?
Jaap.
Jae, jae, Keesje, toen was 't uit.
|
|