De gedichten. Deel 2
(na 1760)–Pieter Langendijk–
Auteursrechtvrij
[pagina 268]
| |
Eerste tooneel.
Ferdinand in 't Persiaans, Pieter in 't Grieks gewaad, Hendrik in 't Indiaans, Klaar, Alida, gevolg van Indiaanen.
Ferdinand.
't Is alles naar myn zin. Wanneer hy heeft gegeeten
Zo laat het my terstond, door d'een of d'ander, weeten.
Dan zal ik komen met myn troep.
Pieter.
Men pas maar op, wanneer ik roep.
Alida.
Maar lief, ik vrees de man zal al te zeer verschrikken.
Klaar.
Dat heeft geen nood, hy doet het my alle oogenblikken;
Want als hy dronken is, dan slaat
En scheldt hy my als disperaat.
Het is me onmog'lyk met den kaerel huis te houwen.
Alida.
Maar waarlyk, deeze pots mogt u daar na berouwen.
Ferdinand.
Dat heeft geen nood, wees maar gerust.
Alida.
Maar wordt hy eens de zaak bewust?
Ferd.
Wanneer 't gedaan is kan men hem weer dronken maaken,
En laaten hem weer in zyn eigen bed ontwaaken.
Men zeg hem dat hy heeft gedroomd....
Maar zacht. 'k Zie dat Flippyn daar koomt.
| |
[pagina 269]
| |
Tweede tooneel.
Filippyn, als Doktoor, Ferdinand, Pieter, Hendrik, Klaar, Alida, gevolg van Indiaanen.
Filippyn.
Hoe staa je lui daar nog te praaten met malkander?
Ferdinand.
Hoe gaat het binnen met den koning Alexander?
Filippyn.
Die wil aan 't eeten met geweld,
En 't dient niet langer uitgesteld.
Kees, maakt een gerucht van binnen.
Daar komt hy aan, myn heer, laat hy u niet ontdekken.
Ferd.
Koom, laat ons met malkaâr dan voor een poos vertrekken.
| |
Derde tooneel.
Kees, Frans, in 't Persiaans, Jan, Pieter, Filippyn in Dokters gewaad, Goverd in de beerehuid, gevolg van Juffers, Persiaanen en Grieken.
Pieter.
De tafel is gedekt, myn heer.
Kees.
't Is tyd dat ik myn keel dan smeer.
't Lykt oorlog in myn buik, ik hoor de winden romm'len,
Ze maeken meer geweld, als zes of zeuven tromm'len.
Ho daer 's de tafel, 'k zie het wel,
Ik mienje dat ik schaffen zel.
Pieter.
Belieft zyn' majesteit dat we iemant laaten danssen?
Kees.
Dat magje hiel wel doen; ik zel terwyl wat schransen.
| |
[pagina 270]
| |
Dat gaet je veur myn edellui;
Komt aen de tafel, al den brui!
Terwyl Kees en de anderen eeten, wordt 'er gedanst en gezongen.
Kees.
Dat heit me goed 'esmaekt, geef nou iens wat te drinken.
Pieter.
't Zal uw gezondheid zyn, myn vorst, laat ons eens klinken.
Kees.
Ik weet van zulke dingen niet,
Ik zuip 'et uit, gelyk je ziet.
De steelui zyn hiel vol van malle sarmenyën;
De wyn ken zongder dat wel deur men keelgat glyën.
‘Nou dunkt me dat ik merken ken
Dat ik een hiel groot keuning ben:
Want al dat volkje dient en eert my, op myn' wenken’.
Hei holla!
Piet.
Wat belieft u vorst?
Kees.
Wil wyn in schenken.
Die wyn smaekt by myn zietert goed.
Pieter.
Wat zegt gy?
Kees.
Dat je iens schenken moet.
Ik maek je schenker; want je zelt die kunst wel leeren.
Filip.
ô Vorst 'k verdien ook iets.
Kees.
Je zelt al 't volk klisteeren.
En geeven 't seneka in 't gat;
Behalve my, broêr, dat je 't vat.
Filip.
'k Bedank zyn majesteit, voor 't ampt aan my gegeeven.
Kees.
Jy Otje dikmuil, in wat kunst bin jy bedreeven?
Filippyn.
Dat is zyn majesteits barbier.
Kees.
Wat is dat voor een lange pier?
Pieter.
Dat is Parmenio, een overste van 't leger.
Kees.
En deuze zwartsmoel, wat is die, myn schoorstienveger?
Frans.
Dat 's Klitus, uw heer vaders vriend,
Die ook in 't heir voor veldheer dient.
Filippyn.
Ik zie de koningin, en ryksprinsesse, komen.
Ks.
Daer komt myn wyf, gants bloed! zy is 't! wie zou het dromen?
| |
[pagina 271]
| |
Vierde tooneel.
Klaar, Alida, Kees, Frans, Jan, Pieter, Filippyn, in Dokters gewaad, Goverd in de beerehuid, gevolg van de Juffers, Persiaanen en Grieken.
Alle.
Lang leev' de groote koningin!
Kees.
Gants bloed! dat 's aertig in myn' zin.
Alle.
Lang leev' dê ryksprinses! lang leev' vorst Alexander!
Kees.
Zeg wyf, is 't waer, ben ik de keuning Mallesander?
Of ben ik Kees? Jou aige man?
Klaar.
Helaas! myn waarde lief, hoe kan
Een droom, een yd'le waan je zinnen zo ontroeren,
Dat jy nog twyffelt dat jy bent geteeld by boeren.
Is 's moog'lyk! ziet zyn' majesteit
Niet aan dees pracht en heerlykheid,
Dat hy een keuning is.
Kees.
Ik zou 't ook schier gelooven.
Alid.
Hoe kan een droom den vorst dus van 't verstand berooven.
Kees.
‘Ze zaait ook vorst, wel dat is raer!
Nou loof ik is het zeker waer’.
Maer wyf, waerom steek jy nog in boerinnen kleêren!
Je lykt gien keuningin, zou 'k zeggen, aan je veêren.
's Is nog die ouwe plunje, daer
Ik je altyd in gezien heb, Klaer.
Klaar.
Noem jy me Klaar?
Kees.
ô Ja, of heb jy ook twee naemen?
Pieter.
ô Vorst, wil langer niet uw koningin beschaamen:
Haar naam is Statira, myn heer.
Kees.
Kedaer, daer heb je 't nou al weer.
| |
[pagina 272]
| |
't Is Klaer, myn wyf, of ik heb kousen voor myn oogen.
Alida, terwyl Pieter aan Jan iets in luisterd, die daar op aan 't end van 't Tooneel gaat, en Ferdinand wenkt.
Helaas! ik ben met u, ô groote vorst, bewogen:
Heeft dan een droom 't verstand beroofd
Van aller Grieken opperhoofd!
ô Macedoniërs, nu is uw val voor handen!
Nu zal u de Indiaan verdryven uit de landen,
Die Alexander door zyn' macht,
Heeft onder 't Grieksche juk gebracht!
Kees.
Ei huil niet kynd, ik bin een keuning, 'k wil 't gelooven.
Alida.
Ach, ach! men zal uw haast uw koningryk berooven!
'k Ben met uw ongeluk begaan!
Pieter.
Wie zou dat doen?
Alida.
Wie? d'Indiaan:
Want de Afgezant quam, eer hy ging, my schrikk'lyk drygen?
Met legers, van...
Kees.
Hy zel dan op zyn wammes krygen.
Van binnen wordt een Krygsgerucht gemaakt.
Alida.
Ach! ach! wat wil dat groot gerucht?
Pieter.
Verraad! verraad! men kies de vlucht!
Van binnen.
Val aan! val aan! slaa dood!
Frans.
Ach ja! wy zyn verraaden!
Ks.
Och! och! waer berg ik my!
Piet.
Schuil achter deeze bladen.
Kees.
Ja maer, dan kreeg ik, dat je 't vat,
Misschien een kogel in men gat:
Ik weet gien beter raed als gaeuw in huis te loopen.
| |
Vyfde tooneel.
Ferdinand, Hendrik, gevolg van gewapende Indiaanen, een Trompetter.
Ferdinand.
Val aan! die zich verweert zal 't met den hals bekoopen!
Hou op! al bloeds genoeg gestort!
| |
[pagina 273]
| |
Hou op!
Hendrik.
Wy komen aârs te kort
Aan zwabbers, om het bloed der helden op te veegen!
Ferdinand.
Nu zyn wy meester van de twee bedekte wegen,
De halvemaan, en 't ravelyn!
Men schiet nu bres in de gordyn!
Hend.
Men eisch 't kasteel eens op, misschien dat zy het geeven.
Daar wordt getrompet en Pieter kykt uit 't venster.
Piet.
Wat eischt gy?
Hen.
Het kasteel, of niemand blyft in 't leeven.
Pieter.
Wie staat naar Alexanders kroon?
Hendrik.
De groote koning Porus zoon,
Prins Ferdinand, voor wien de Grieken heden zwichten.
Pieter.
Ik zal zyn majesteit des prinsen eisch berichten.
Pieter trekt het venster toe.
Hendrik.
Myn heer is qualyk onderrecht.
Ferdinand.
Hoe zo?
Hendrik.
Gy speelt uw rol te slecht.
Men wist van ouds van bres te schieten niet te spreeken:
Men pleeg de muuren met rammeijers te verbreeken,
Men lei de schilden op de rug,
En maakten dus een storrembrug;
Ook houte torens.
Ferdinand.
Ja, ik heb dat wel geleezen:
Maar moet het alles juist zo net naar de oudheid weezen?
Wat weet die lompe boer daar van?
Die ik niet denk dat leezen kan.
Maar zacht! 'k zie Pieter daar weer uit het venster kyken.
Pieter, uit het venster.
Schoon Alexander nooit gewend is te bezwyken,
En groote zaaken durft bestaan,
Hy vindt zich zelven nu verraân:
Derhalve wil hy met den prins kapituleeren.
Ferdinand.
Men zend dan Ostagiers, wy zullen akkordeeren.
Pieter, trekt het venster toe.
Ferdinand, tegen 't gevolg.
Men blind twee mannen het gezicht.
| |
[pagina 274]
| |
Hendrik.
De zaak is wonder wel verricht,
Wy hebben hem zo veer dat hy begint te vreezen.
Ferdinand.
Nog zo veer niet dat hy geen koning meer wil weezen.
Hendrik.
Myn heer, daar twyffel ik al aan:
Hy ziet zich naar het leeven staan;
De zorg daar voor kan hem de staatzucht doen vergeeten:
Want volk van zyn slag, dat nooit staaten heeft bezeten,
Valt van 't eene uiterste op het aâr,
't Beoogt iets groots, maar geen gevaar.
Ferd.
Zacht Hendrik, zwyg: ik zie daar gaat de dêur reets open.
Tegen de geblinden.
Daar 's Filippyn geblind. Nu moet gy binnen loopen.
De geblinden loopen malkander onder den voet.
| |
Zesde tooneel.
Filippyn, Jan, geblind. Hendrik, Ferdinand, Trompetter, en gevolg van Indiaanen.
Ferdinand.
Hoe zyt gy Ostagier, Flippyn?
Waar is de boer?
Filippyn.
Waar zou hy zyn?
Hy 's in de kelder weg gekroopen, by de vaaten;
En niemant krygt hem daar van daan, met mooij te praaten.
Wy riepen vorst kom voor den dag!
Want ieder heeft voor u ontzag!
Men heeft uw byzyn, in dit zwaar gevecht van nooden;
Hoe, zullen wy ons hier als schaapen laaten dooden?
Waar is nu Alexanders moed?
Die al de waereld sidd'ren doet;
Of heeft een nachtgezicht u deezen moed benoomen?
Fer.
En wat sprak Kees daar op?
Fil.
Och mogt ik weer eens droomen,
Dat ik nog was die ouwe Kees!
| |
[pagina 275]
| |
Een boer van 't land, die zonder vrees
Kon leeven, met myn wyf en kynd, by onze koeijen;
Ik zou me nooit weer met die keuningdommen moeijen!
Hy had die rede pas gezeid,
Als iemand riep: zyn majesteit,
De prinse Ferdinand is meester van de wallen!
Het sterke Babel is in 's vyands hand gevallen!
Men stel ons t'zaam' tot tegenweêr,
Of wy zyn alle om hals, myn heer!
Och, sprak toen Kees, had ik myn dochter maer gegeeven!
Een ander riep, 't is best te bidden om het leeven!
Men geef 't kasteel, of 't is te laat!
ô Ja sprak Pieter, dat 's niet quaad,
Laat heer Filippus de doktoor, met nog een ander,
Den vreede sluiten voor den koning Alexander:
't Is maar om Alida alleen,
Dat hy ons dus bespringt, zo 'k meen.
Och ja, sprak Kees, 'k zel hem myn dochter laeten trouwen;
Als maer myn wyf en ik het leeven meugen houwen.
Ferdinand.
Ha! ha! die zaak komt heerlyk uit.
Filippyn.
Myn heer, zeg my nu uw besluit.
Het is nu vreede, gaan wy t'samen maar naâ binnen.
Ferd.
ô Neen, gaa, haal hem hier: men zal 't kontrakt beginnen.
| |
Zevende tooneel.
Ferdinand, Jan, Hendrik, Trompetter, en gevolg van Indiaanen.
Hendrik.
Maar wie zal hier Notaris zyn?
Jan.
Ik moet dat weezen, 'k ken het fyn:
'k Heb twee jaar klerk geweest, en al dat werk doorkeeken.
| |
[pagina 276]
| |
Ho ik verstaa me op al de Praktizyne streeken,
'k Kan schryven of 't gedrukt was heer.
Hendrik.
En liegen mogelyk nog meer.
Jan.
Wel broêr, dat hoeven wy malkander niet te wyten:
Want zo de tongen van het liegen konden slyten,
Dan hadje al tien jaar stom geweest.
Hendrik.
Je wint het Jan, ik geef me beest.
Ferd.
Gy zult notaris zyn...maar zacht, daar komt de koning.
| |
Achtste Tooneel.
Kees, Pieter, Filippyn, Frans, Juffers en gevolg van Grieken, Jasje, Klaar, Alida, Jan, knielende altemaal voor Ferdinand. Ferdinand, Hendrik, en gevolg van Indiaanen, Goverd, in de huid.
Pieter.
Myn vorst verzoekt u, ô verwinnaar om verschooning
Voor zyne misslag!
Kees.
Ferdinangd,
Bin jy een prins van 't Moorenlangd!
Ik wist het zeper niet, ei wil het me vergeeven!
Ferd.
'k Schenk Alexander, en zyn Maçedoners, 't leeven.
Kees.
Ik dankje hartelyk sinjeur!
‘Daer raek ik nog al makk'lyk deur.
Ferd.
'k Begeer zyn majesteit niet uit zyn ryk te stooten,
Noch zoek myn staaten door geen roofzucht te vergrooten.
Ik maak u heden weder vry.
Geniet gerust uw' heerschappy:
'k Begeer geen and'ren buit met dezen kryg te winnen,
Als Alida, gy weet dat wy malkaêr beminnen.
Kees.
Wel nou, kom hier dan as een man,
| |
[pagina 277]
| |
Daer is myn dochter, trouwt ze dan.
Ferd.
Notaris wil terstond 't kontrakt van 't huuwlyk schryven,
Terwyl een dans den vorst zyn zorgen zal verdryven.
Daar wordt gedanst.
Jan.
't Kontrakt, myn heeren, is gedaan.
Kees.
Lees op; maer dat men 't ken verstaen.
Pieter.
Ik denk je hebt 'er je latyn niet in vergeeten?
Jan.
't Is alles zuiver Grieks.
Kees.
Lees op dan, dat we 't weeten.
Jan leest.
In 't jaar van nul ik hou 'er één,
Wanneer de zon in Virgo scheen,
Quam hier de koning Alexander,
En zyne dochter, met malkander,
Voor my, Notario publyk
In 't machtig Babilonsche ryk;
Met Ferdinandus van der Haanen,
Den prins der dappere Indiaanen,
En zyn gezant, een zwarte vent;
Aan my Notario bekend.
Verzoekende dat ik op huiden,
Dees prinselyke jonge luiden
Door 't huwelyks kontrakt verbind,
Dat ieder zyn genoegen vindt.
Wat zal zyn majesteit vorst Alexander geeven,
Tot bruidschat, aan zyn kind, dat met dien held zal leeven?
Kees.
Wel manne broeders, 't is me leet,
Wat zou ik geeven? niet een beet....
Zeg jy lui 't: want je weet veul beter van myn schatten.
Pieter.
Geef 't ryk van Sidon.
Ks.
‘Wel ik ken het tog niet vatten,
Dat ik een keuning ben! ik zweer 't’!
Schryf alles wat je maer begeert.
| |
[pagina 278]
| |
Ferd.
'k Begeer geen bruidschat met myn Alida te winnen:
Het is ons schats genoeg dat wy malkaêr beminnen;
't Ontbreekt my aan geen geld of goed.
Jan.
Zo dat ik dan maar schryven moet,
Als dat gy wederzyds zyt overéén gekoomen.
Kees.
‘Maer als ik 't wel bedenk, ik leg misschien te droomen,
Ten minsten is 't een vinnezoen;
Ja alles wat ik hier zie doen
Geschied maer in myn droom, ik leg nog vast te slaepen.
Maer evenwel, ik ken nog loopen, praeten, gaepen,
Ik hoorde dat geweld daer strak.
Ferdinand.
My docht daf onze vorst iets sprak?
Kees.
Wel ja, ik stae hier as een lompen uil te kyken;
'k Ben keuning, jy een prins; me dunkt dat 't droomen lyken.
Het laait me nog zo vast in d'zin,
Dat ik een boer ben van begin
'Eweest; ik ken me dat onmeugelyk ontgeeven.
Jan.
Myn heeren het kontrakt is nu al afgeschreeven;
Een ieder onderteken maar.
Ferdinand, schryft.
Daar staat myn naam.
Alida, schryft.
En myne daar.
Nu is het vaders beurt, en dan weer aan een ander.
Kees.
Laet zien, hoe hiet ik ook? ja, keuning Sallemander.
Ik ken niet schryven, paeij schryf jy.
Jan.
Vorst, schryf 'er maar een kruisje by.
Kees, schryft.
Daer staet myn teiken.
Filippyn, tegen Hendrik.
Nu, respektum personarum
Ambassadeuribus.
Hendrik.
Non, medici sunt rarum.
Filippyn.
Je suis vôt serviteur, myn heer,
| |
[pagina 279]
| |
Den Indiaan, verdient die eer.
Hendrik, schryft.
Henry van Slabbendam, gezant van koning Porus.
Filippyn, schryft.
Flippyn Koplaribus, et medicus doctorus.
Jan.
Nu schort myn naam alleen daar aan.
En daar mede is het werk gedaan.
In kennisse van my, des konings ordinaris
En binnen Babilon groot openbaar Notaris.
Johan Jochemus Haanepoot.
Kees.
Dat zinne naemen! sakkerloot!
'k Begeer 'er zo gien ien, al wouwen zy ze geeven.
Alle.
Lang moet zyn majesteit, vorst Alexander, leeven!
Kees.
Maer zeg, hoe kan ik dit verstaen?
Is deur dat vechten en dat slaen
Van flus, veul volk 'ekwetst, of dood? 'k wou dat wel weeten.
Hend.
Zes duizend man omtrent.
Kees.
Waer zyn die?
Hend.
Opgevreeten.
Kees.
Gevreeten zeg je? seldrement!
Zo dat je menschen vreeters bent?
Gants bloed! dan kom ik al gelukkig uit je handen.
Hendrik.
En gy behoudt daar door uw koninkryk, en landen.
Ferdinand.
Gaa nu te zamen in 't kasteel.
| |
Negende tooneel.
Jan, Pieter, Ferdinand.
Jan.
Zeg nog eens dat ik qualyk speel.
Pieter.
Gy doet uw dingen wel, 't gaat buiten myn gedachten;
Antieks Notaris, wie zou dat van u verwachten?
Jan.
Of jy altyd de hoofdrol speelt,
| |
[pagina 280]
| |
Ik zou, wierd zy my toegedeeld,
Het mogelyk zo wel als jy, en beter maaken.
Ferd.
Messieurs ik zie myn Oom: men maak in huis te raaken;
't Is juist niet nodig dat hy weet
Dat ik veranderd ben van kleed;
Gy lieden kunt wel in de zelfde kleêren blyven.
| |
Tiende tooneel.
Anzelmus, Rykerd, Joris.
Joris.
Hier is provizie voor drie hongerige lyven;
Daar ik my zelven onder tel.
Anzelmus.
Hoe is hier niemant? Joris schel.
Joris.
De deur is open, 'k zel gaan zien waar 't volk mag steeken.
| |
Elfde tooneel.
Anzelmus, Rykerd.
Anzelmus.
De tafel hier gedekt! dat is een miss'lyk teken!
Ook hoor ik een zeer groot gedruis,
Daar is een party volk in huis.
Het zullen mogelyk de akteurs zyn.
Ryk.
't Kon wel weezen.
Maar daar is Joris weer.
| |
Twaalfde tooneel.
Goverd, Rykerd, Anzelmus, Joris.
Joris.
Help! help!
| |
[pagina 281]
| |
Anzelmus.
Wat doet u vreezen?
Joris.
Och! och! myn heer! myn heer! myn heer!
Anzelmus.
Wat schort u?
Joris.
Och trek voort van leer!
Anz.
Wat schort je Joris? spreek.
Joris.
Och! och!
Anz.
Wat doet u schromen?
Joris.
Myn heer dit huis is van de Turken ingenoomen.
Anzelmus.
Zwyg quibus.
Joris.
Och myn heer, myn heer!
Daar komt, de drommel haalt een beer!
Anz.
Help! help! moord brand! help help! och! och! zyn hier geen boeren?
Goverd.
Myn heer ik ben het, je behoefd je niet te ontroeren.
Joris.
De beer die spreekt, ô seldrement!
Goverd, zich ontdekkende.
Myn heer verschrik niet: want ik ben 't.
Anz.
Wel Goverd, zeg eens, wat zyn dat voor malle kuuren?
Ik ben 'er van ontsteld! schelm, 'k zal een ander huuren;
In plaats van werken, steekt de guit,
Zich zelven in een beere huid;
Wat heb je daar me voor? wat meen jy uit te werken?
Gov.
Myn heer ik speul voor beer.
Jor.
Hoor broêr ik zel jou merken.
Goverd.
Myn heer, hier wordt een klucht gespeeld,
En ieders rol is net verdeelt,
Na dat hy kennis had van diergelyke zaaken.
Ons heele huis is vol van wonderlyke snaaken.
d'Een is een prins, en d'aâr soldaat;
Hier 's volk van alderhande staat;
En ik speul voor den beer van keuning Alexander.
Anzelmus.
Zo, dan heeft Ferdinand de akteurs al by malkander?
Joris.
Zyn dat Komedianten, dien
Ik heb voor Turken aangezien?
Goverd.
Ja snapper, ja, die zal myn heer eens braaf trakteeren.
| |
[pagina 282]
| |
Dertiende tooneel.
Ferdinand, Anzelmus, Rykerd, Joris, Goverd.
Ferdinand.
Uw dienaar Oom. Zie 'k u zo schielyk wederkeeren?
'k Dagt dat gy reisde naar de Haag;
Of meent gy niet te gaan van daag?
Anzelmus.
Myn reis is uitgesteld, ik kom hier om u zaaken
Van groot belang, en tot uw nut, bekend te maaken.
Uw liefstes vader is in 't land.
Rykerd.
Is dit uw neef, heer Ferdinand?
Anz.
Om u te dienen, heer.
Ferd.
Maar waar heeft Oom vernomen
Dat haar heer vader reets is in het land gekomen?
Anzelmus.
Zo als ik aan de Zeilpoort quam
Te Haarlem, en aldaar vernam
Dat my de trekschuit, wyl 't te laat was, was ontvaaren;
Ging 'k in een herberg, om een weinig te bedaaren
Van 't loopen, daar vond ik een heer,
Die 'k na my docht voor deezen meer
Gezien had, zo als 't was; wyl hy zich openbaarde
Dat hy heer Rykerd was, de vader van uw' waarde
En lieve vryster Alida.
Ferdinand.
Haar vader, Oom? kan 't weezen!
Anz.
Ja
Naar dat wy met malkaêr van veelerhande zaaken
Gesproken hadden, dagt 't my nut myn reis te staaken
Ik heb heer Rykerd dan verzocht,
Indien het hem gebeuren mocht,
Dat hy zich met my, op dees plaats, wat zou verfrissen;
Daar hy iets zien zou daar hy licht niet op zou gissen;
Hy vroeg, nieuwsgierig, wat het was;
'k Zei, dat ik 't zeggen zou, zo ras
| |
[pagina 283]
| |
Als hy my toestond naar dees hofstêe te vertrekken;
Tegen Rykerd.
Het welk hy deed. Myn heer kan nu de rest ontdekken.
Ferdinand.
Heer Rykerd! ach myn heer! zyt gy 't?
Wees welkom! wat ben ik verblyd!
Treed in myn heer, uw kind, uw dochter is daar binnen,
Wier deugd en schoonheid ik gedwongen was te minnen,
Eer 'k wist dat gy haar vader waart;
't Geen ons deez dag eerst is verklaard.
Rykerd.
'k Verlang om haar te zien....maar hoe zyn deze quanten
Zo mislyk opgeschikt.
Ferdinand.
Dat zyn Komedianten.
Ook is 'er Klaartje met uw kind.
| |
Veer tiende en laatste tooneel.
Alle de Tooneelisten.
Kees.
Ja wel, je maekt me schier ontzind!
Je praet weêr op een nieuw, van vechten, en van smyten;
'k Wordt zo benouwd, dat ik myn broek...
Pieter.
Elk zal zich quyten,
Gelyk een wakker held behoort,
En trekken met het leger voort
Naar d'Oceaan, dan is de waereld overwonnen!
Kees.
'k Wou hy gehangen waar die 't vechten heit verzonnen:
'k Wist naeuw dat ik een keuning was,
Of 'k kryg de Mooren al den bras
Mit ien bof op myn huid; 't is zeper om te vloeken.
Was ik weer boer, ik zou gien keuningdommen zoeken.
Rykerd.
Hoe Klaartje kent gy my niet meer?
Klaar.
Ach Rykerd! zyt gy 't zelf, myn heer?
Wees welkom. Alida zie hier uw lieven vader.
Rykerd.
Myn waarde dochter, kom myn lieve kind, treed nader.
'k Vind in uw aanzicht niet een trek,
Of 't lykt uw moeder.
Kees.
Dat 's een gek.
Ze lykt na Klaar zo veul als ik lyk na die Mooren.
| |
[pagina 284]
| |
Ryk.
Ik ben verblyd.
Kees.
Wat komt een mensch hier al te voren.
Alida.
'k Voel aan de ontroering van myn bloed,
Dat gy myn vader weezen moet,
Ik dank den hemel dat ik u mag welkom heeten.
Kees.
‘Hoe pikken gaet het hier, dat wou ik weliens weeten’.
Zeg wyf, wat is dat veur een vent?
't Is eveliens of jy hem kent.
Klaar.
Het is de vader van die juffer, die veel jaaren
Is uit het land geweest.
Kees.
Och och! 'k ken niet bedaeren
Van schrik!
Rykerd.
't Schynt ernst! wat schort uw man?
Kees.
Ik bin heur vaêr.
Rykerd.
Wie zyt gy dan?
Kees.
In ben...laet zien...ik ben...ne, keuning Mallesander.
Rykerd.
Het is hier nu geen tyd te spotten met malkander.
Ik hou u voor een raaren snaak,
Zock heden elders uw vermaak,
Of wacht tot flus, dan zal ik u weer antwoord geeven.
Pieter.
‘Gy ziet die heer is in de hoven onbedreven.
Kees.
Zo schort het hem dan in 't verstand.
Rykerd.
Gy zyt een braaf Komediant:
Gy weet uw gesten, in 't komiek, wel uit te voeren.
Kees.
Neen paaij, je zelt me met die praetjes zo niet loeren.
Prins Ferdinand, jy weet het wel,
Dat ik gien olletjes vertel.
Heb ik niet toegestaen dat jy myn kynd zoudt trouwen?
En dat ik, daer veur, zou myn keuningdommen houwen?
Ferdinand.
Men dagt dat gy haar vader waart:
Maar nu 't ons anders is verklaard,
Ken ik u daar niet voor.
Anz.
Hoe schemeren me de oogen!
Zyt gy niet Kees de boer? ô ja, 'k ben niet bedrogen.
Kees.
Hanselmus, 'k had je niet 'ezien!
Anzelmus.
Wel Kees, wat zie ik hier geschiên?
Hebt gy een rol geleerd om mede in 't spél te speelen!
Kees.
‘Och dat gebrui begint me schriklyk te verveelen?
Nou voel ik weer een beetje vrees!
| |
[pagina 285]
| |
Zeg heer Hanselmus, ben ik Kees?
Rykerd.
Wat schort dien man? ik kan 't onmogelyk begrypen.
Kees.
Myn Sallemangders naem is nou al an het gypen.
Ferdinand.
Dat hebt gy wel begrepen vriend.
Uw konings rol heeft uitgediend.
Gy zaagt u hier, voor al uw zotterny begekken:
Maar als gy wilt, het kan u zelf tot leering strekken.
Tegen Rykerd.
Myn heer, dat is de man van Klaar;
Zy hadden questie met malkaâr.
Hy wou een heerlykheid, en ad'lyk wapen koopen;
Waar door zyn kapitaal wel haast tot niet zou loopen;
Derhalven deed zy 't geen ik ried;
Dat was, om hem in schyn 't gebied
Eens konings voor één dag, op deeze plaats te geeven:
Opdat hy zien zou hoe gerust de boeren leeve n;
Terwyl de zorg een man van staat
By dag of nacht niet rusten laat.
Kees.
Och jy hebt groot gelyk, 't was beter Kees te weezen,
As Mallesander: want toen leefde ik zonder vreezen.
Ik dankje jonker Ferdinangt,
Je bint een kaerel van verstangt.
Maer zeg me waer ik bin.
Ferd.
Kees, gy hoeft niet te schroomen;
Gy zyt alhier gebracht terwyl gy laagt te droomen.
Dit 's onze hofstê.
Kees.
Dat is raer!
Wat 's dat veur volk dan met malkaêr?
Ferdinand.
Ik bid u vraag niet meer, dat zyn Komedianten.
Kees.
Dat zyn dan allegaer een party looze quanten;
Ei Klaer vergeef 'et an je man!
Klaar.
Daar is myn hand 'k vergeef 't je dan;
Mits dat je nimmermeer een heerlykheid zelt koopen.
Kees.
'k Beloof je dat ik nou naar Duitslangt niet zel loopen.
Rykerd.
Ik heb verstaan, myn waarde kind,
Dat u heer Ferdinand bemint.
| |
[pagina 286]
| |
Hoe is het van uw kant, kon hy uw hart verwinnen?
Alid.
Ei vader...
Ryk.
Spreek vry uit.
Alid.
Hy is wel waard te minnen.
Rykerd.
Myn kind gy hebt een keur gedaan,
Die ik volkomen toe moet staan.
Heer Ferdinand, uw Oom heeft uw verstand geprezen;
En zo doet elk; ik heb uw Treurspél reets geleezen;
Gy steekt de Fransche naar de kroon;
't Is my een eer, om u myn zoon
Te mogen noemen: want de deugd en goede zeden,
Gepaard met rykdom, en geleerdheid, vindt men heden
Zeer zelden in één mensch alleen.
Ferdinand.
Myn heer, myn kennis is gemeen.
Uw al te groote lof kon my hovaerdig maaken;
Ook doet het vuur der min myn boezem meerder blaaken,
Als 't vocht des zangsbergs blusschen kan;
Derhalve, heer, bedank ik dan
U minder voor dien lof, en meerder voor de goedheid,
Dat gy me uwe achting geeft, en zulken pand vol zoetheid.
Anzelmus.
Ik wensch u beide veel geluk.
Filippyn.
‘En ik my zelf een bruilofts stuk.
Ryk.
Men zal op morgen het kontrakt van 't huuwlyk schryven.
Alida tegen Klaar.
Ik zal zo lang ik leef myn voedster dankbaar blyven.
Ferdinand.
Messieurs 't getal is vry wat groot,
Dat ik hier heb te gast genood,
Men wensche ons flus in huis geluk: maar wil hier buiten,
Heer Rykerds welkoomst met een fraaij balet besluiten.
Daar wordt gedanst.
Kees.
Dat gaetje veur, in huis, kom volgt me met malkander.
Pieter.
Wel is het spreekwoord waar, in deezen Alexander:
Men kleede een ezel in 't satyn;
't Zal nochtans maar een ezel zyn.
Einde van het derde en laatste Bedryf.
|
|