Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1

[p. 79]

Het eerste schock van de Rommelsoo.

2.aant.

Eer sal een Kat broen eyeren van Hennen,

Eer sal de waghen de Paerden mennen,
Eer sal het speck zijn vet verliesen,
Dan ick een ander Lief sal kiesen.

Eer sal de Son opgaen int Westen,

En Koeyen in boomen maken nesten,
En hout en steen sal hoesten en fniesen,
Dan ick een ander Lief sal kiesen.

Eer sal een Visschers Kater vergaen,

Van hongher sal sterven een Molenaers Haen,
En schapen draghen gulden vliesen,
Dan ick een ander Lief sal kiesen.

Als de Schepen zeylen teghen wint,

Als de Vader jongher is dan zijn kint,
En in Julio een voet dick sal vriesen,
Dan sal ick een ander Liefken kiesen.

3.aant.

Aen Jan van Hout.
Claes van Hout can loopen noch springhen:
Frans van Hout can lesen noch schryven:
Marten van Hout can segghen nach singhen:
Barber van Hout can wasschen noch styven:
Dan mijn vrient van Hout can alle vreucht bedryven.

[p. 80]

9. Grafschrift.aant.

Hier onder leyt
Een jonghe Meyt,
Die plach te zijn,
Vrolijck van praet,
Eerlijck van daet,
Schoon van aenschijn.

Met hare vreucht,

Heeft sy verheucht,
Groot ende cleyn:
Maer haer verdriet,
Claechde sy niet,
Dan God alleyn:

Den wech ter doot,

Deur lyden groot,
Is sy ghetreden:
Met Lazaro bloot,
In Abrahams schoot,
Rust sy in vreden. Amen.

10.aant.

Al zijt ghy op my nu seer ghestoort,
U gramschap sal ick in 't soet ghebruycken,
Met u heb ick veel vreuchts orboort.
Al zijt ghy op my nu seer ghestoort:
Dan isser een ander die u herte becoort,
Wilt hem vry in u armkens luycken.
Al zijt ghy op my nu seer ghestoort,
U gramschap sal ick in 't soet ghebruycken:
Men can uyt Gal wel Honich suycken.

11.aant.

Waer is schoon Lief den tijt voorleden,

[p. 81]

 

Die ons dede hanteren solaes en vreucht?

 

Als wy t' samen spraken met lieflijcke reden?

 

Waer is schoon Lief den tijt voorleden,

5

Die u hart en 't mijn stelde in vreden?

 

Maer scheyen van u, maeckt ongheneucht.

 

Waer is schoon Lief den tijt voorleden,

 

Die ons dede hanteren solaes en vreucht?

 

Peynst'er om Lief, als ghy niet slapen meucht.

12.aant.

Pieter meent ghy te wesen eel,
Om dat ghy draecht Zijd en Fluweel?
Of om dat ghy hebt soo fraeyen van?
Neen: maer waert ghy eel van gheslacht,
Of uytghesondert deur deucht of cracht,
Soo waert ghy eerst een Edelman.

15. Aen Arent.aant.

Heb ick gheen gheloof, ghy averechte Loth?
Om dat ick niet gheloof, dat ghy ghelooft in God?
Nochtans gheloof ick dat ghy 't Vaderlant verliet,
Om 't gheloof, en ghy kent u Pater Noster niet.

Ick gheloof dat ghy zijt een Calf, fijn ist,

Ick gheloof dat ghy den Paus hout voor Antechrist,
Ick gheloof dat ghy haet d' Inquisity van Spangen,
En cortwyligen Raet zijt, by den Prince van Orangen.

Ick gheloof dat ghy een Lansknecht zijt by de wijn,

Ick gheloof dat ghy een Ruyter zijt achter 't gordijn,
Ick gheloof dat u wijf u maeckte rijck,
Ick gheloof dat ghy Commissaris zijt van den dijck.

Ick gheloof dat ghy zijt een Gans of Duyf,

Een Uyl of Kievit met een groote kuyf,
Of een Coeckoeck die de Nachtegael wilt verdoven
Dan dat ghy een Arent zijt, en kan ick niet ghelooven.

[p. 82]

18.aant.

Als ick t' savonts voor by u huys loop hoepen,
daer ghy staet tusschen twee steenen stoepen,
En ick van groeten u schenck u deel:
Soo antwoort ghy alle drie even veel.

21.aant.

Ghy zijt soo schoon en soet van wesen,
Dat ick voor u niet bid den Heer:
Dan dat hy u slechs behout in desen:
Want schoonder maeckt hy u nemmermeer.

28.aant.

Sijt ghegroet, mijn Liefste boven alle Vrouwen:
Sijt ghegroet, de schoonste in swerelts rontheyt:
Sijt ghegroet, die ick met vreuchden moet aenschouwen:
Sijt ghegroet, de Liefste boven alle Vrouwen:
Sijt ghegroet, op wien ick mijn ghepeyns moet bouwen:
Sijt ghegroet, op wien mijn levens gront leyt:
Sijt ghegroet, mijn Liefste boven alle Vrouwen:
Sijt ghegroet de schoonste in swerelts rontheyt:
God gheve u goeden dach en goede ghesontheyt.

29.aant.

Stryen,, en schansen,, soo doen de Hansen,

Die cryghen leeren:

Vrijen,, en dansen,, om Roose cransen,

Die liefd hanteren.

34.aant.

Als ghy doet een eerlijcke daet,
Al ist met moeyten en arbeyt groot,
De arbeyt door den rust vergaet,
Ende de eere blijft oock nae de doot.

[p. 83]

5

Maer soo ghy doet een schandelijck stick,

 

Al is daer wellust in begrepen,

 

Die lust sal vergaen met een click,

 

En eeuwich sal u de schant nae slepen.

35.aant.

Meyskens vande courtosy,

Weest hier vry,

Als u de Jonghers doen Honneur,
Nijcht, en seght nae d' oude sleur,

Grammercy.

37.aant.

Nerghens beter dan in de Kerck is de Paep devoot,
Nerghens beter is de Vryer, dan daer dat hy zijn Lief aenschout,
Nerghens beter ist kint, dan op zijn Moeders schoot,
Nerghens beter is de Vis, dan int water cout,
Nerghens beter is de Voghel, dan int wilde wout,
Nerghens beter is de Koe, dan int groene gras,
Nerghens beter ist ghelt dan in eyghen tas.

38.aant.

De Werelt wyse op zijn cloeck, vernuftich verstant,
De Rijcke op zijn onghewis, veranderlijck goet,
De stercke op zijn ghewapende borst en hant,
De jonghe op zijn onversochte reuckeloose moet,
Op hooghe mueren, dicke wallen de bloode sot:
Maer de gheloovighe verlaet hem alleen op God.

39.aant.

Vreemde Bedelaers te maken Heeren,
Boeven verheven in grooter eeren,
Ut de lande jaghen den rechten Patriot:

[p. 84]

 

Der rijcken goederen confisceren,

5

De arme Ghemeente schatten en scheeren

 

Is der Tyrannen raet, daet en slot:

 

Een oprechte Overicheyt is een gaef van God.

40.aant.

Schepen die wetent valsch oordeel velt,
Coopman die verdurven ware vercoopt voor goet,
Priester die gierich is int vergaren van ghelt,
Vuyle Hoere die sich schoon voort doet,
En solliciteren in groote Heeren hoven,
En sal hem niemant seer beloven.

42. Op de Bruyloft van Diewer en Godefrid.aant.

Noyt schoonder dach, noyt blyder tydinghe,
Noyt meer solaes, noyt meer verblydinghe,
Noyt om droefheyt te staken soo seer bereyt,
Noyt soo gheneghen tot spelen, en singhen,
Noyt jeuckten mijn voeten so om dansen en springen,
Dan nu Diewar (wat schaettet gheseyt)
Van Godes-frede wort ter neer gheleyt.

44. Tafelrecht.aant.

T'hooft vande disch sy Waert en Waerdinne,
Verwaende courtosy comt hier niet inne,
Beleeft en goet ronts nae Hollantsche aert,
Niemant sy boven den omgangher met drincken beswaert:
Elck moet sitten daert de Waert sal bevelen:
Ten minsten moet elck een Liedeken quelen:
Het Tafelbort u ghegheven laet voor u legghen,
Spout niet het woort (wat soumen segghen).
Boven de helft van het ghediende en dient niet voort:
Niemant way met zijn hoet, nae de benedijst is ghehoort,

[p. 85]

 

Boven eens sal hem niemant excuseren:

 

Voort leeft boertich en eerlijck, nae u selfs begeeren,

 

Gheschieter schimp, trots, smaet, onwil,

 

Soo moet de wyste hier swyghen stil:

15

Elck doe voort zijn best, om 't gheselschap te vermaken,

 

Morghen moetmen daer niet ten quaden of kaken:

 

Dese Wetten gaf Roemer in zijn eyghen huys,

 

Diese niet en behaghen, die blyve t' huys.

54.aant.

Ick verstae niet dese rancken,
Die daer wancken,
Onder de Meyskens onversaecht,
Dat sy (al hoe wel 't haer niet behaecht)
Altijt dancken.

55. H. Lourissz. aen Roemer.aant.

Die haer bemint, mach wenschen om mijn sterven,
Soo hy dan vint, hope om te verwerven,

Hy dientse trou,, maer ick hou

voor ghewis,

Al sturf ick nou,, sy sou

My volghen ris.

56. Roemers antwoort.aant.

T' mocht haer betamen,, voert ghy van deser erven,
Met de Vryers alsamen,, datse dan riep om sterven:
Maer waert ghy doot,, en een ander haer boot,

met lieflijck praten,, trou,

Seecker ick waen,, datse nau een traen

om uwer Liefden laten,, sou.

57.aant.

Ick begeer niet meer, al wilde men my gheven,

[p. 86]

 

Al Midas rijckdommen tot mijnder baten,

 

Dat ghenoech is tot onderhout vant leven,

 

Daer met wil ick my wel ghenoeghen laten,

5

Dan houdt maet, behaecht my boven maten.

58.aant.

Adieu ghesellen en Dochters mede,
Adieu Amsterdam wel schoone stede,
Adieu, schrijf ick voor eenen tijt,
Adieu ghenuechte en alle jolijt,
Adieu dansen, springhen en snaren gheluyt
Adieu trommel, trompet en fluyt,
Adieu al dat vreucht mach verwecken,
Adieu van hier soo wil ick trecken.

Adieu praten couten en deviseren,

Met Dochters in de doelen gaen spaseren,
Inde Mey of by de Maneschijn;
Adieu o clare Rijnsche wijn,
Adieu posset daer ick of droom,
Adieu stremmelis ende room,
Adieu Sint Anthonis dijck; en Outewael,
Adieu segh ick u altemael.

Adieu Annekens huys en Reguliers Hof,

Adieu Jan ghy sneet die kaes te grof,
Met u ijsbolten en suycker-peeren,
Adieu Haerlem, daermen den Crijch useren,
Adieu Heemste, en dat deur bedwanck,
Adieu Marryken Cuyers met uwen soeten sangh,
Die ghy als een Nachtegael songht onder de linde:
Adieu vaert wel, tot dat ick u weder vinde.

Adieu anderden hout en overveen,

Adieu Jacht-honden groot ende cleen,
Adieu Duynen, daer ick op plach te jaghen,
Adieu Haesen, Conynen, ghy sult niet meer claghen,

[p. 87]

 

Over my: Adieu segh ick voor een half Jaer,

30

God beter u schade, om draghen swaer,

 

Teghen dat ick u weder coom visiteren:

 

Adieu ick hoop de tijt sal keeren.

 

Adieu hof vol bloemen ghepoot,

 

Adieu Angelieren en Rooskens root,

35

Adieu duysent schoon, als mijn Lief playsant,

 

Die niet hoe langher hoe liever is int herte gheplant,

 

Adieu Lelien wit, en welrieckende Violetten,

 

Adieu Gout-bloemen, adieu Brunetten,

 

Adieu Tydelosen, en adieu Aqueleyen:

40

Adieu, ick wil my gaen vermeyen.

 

Nu wel aen, adieu en blijft ghesont,

 

Adieu mijn waertste roder mont,

 

Adieu mijn Lief in liefden rebel,

 

Adieu ghy kent u selven wel,

45

Adieu ick sal u altijt eeren,

 

Het sy int gaen ofte int keeren,

 

Adieu mijn hert hebt ghy te pant,

 

Adieu, want ick treck uyt de lant.

 

Adieu Cupido met u booch en schichten,

50

Schiet mijn Lief, of doet mijn Liefde swichten,

 

Dewijl ick van haer ben absent:

 

Adieu plaetse daerse my eerst worde bekent,

 

Adieu huys daer ick haer eerst van minnen aensprack,

 

Adieu leech erf daer sy seer verschrack,

55

Doe ick haer subijt quam overvallen:

 

Adieu mijn Lief ick wil niet meer kallen.

59.aant.

Het schrale water uyt een coperen vlotele,
Het groene wey uyt een houten schotele,
Het poffe bier uyt tinnen flappers wichtich,
De clare wijn uyt Roemers heel durlichtich:

[p. 88]

5

Men mach 't welige kandeel uyt gulden stopen schincken;

 

Dan niet beter als Mos uyt een aerden copken drincken.

60. Tot Janus Dousa.aant.

Ghelijcke boom, ghelijcke bladen,
Ghelijcke kaes, ghelijcke maden,
Ghelijcke sinnen, ghelijcke raet,
Ghelijcke merckt, ghelijcke coope,
Ghelijcke vreese, ghelijcke hope,
Ghelijcke naem, ghelijcke daet:
Nu meen ick dat ghy wel verstaet
Waerom u E. Janus is gheheten?
Om dat ghy bemint d'oude en nieuwe Poeten.

62.aant.

Ysbrant Vryer het ryen is ghedaan,
Opt Water moocht ghy vryen gaen,
Tis anders alst was in voorleden Jaren,
Men plach opt ijs te ryen, en int water te varen:
Wat segt ghy Jan, zijt ghy al wijs?
Gaetmen opt Water, en brant het ijs?

63. H. Lourissz. aen Roemer.aant.

Besiet,, 't bediet,, van desen sin:
Maar acht,, die 't wracht,, te meer noch min.

Wat staet of handel sullen wy best verkiesen,
Roemer goede vrient, om gheluckich te leven?
T'hof doet veel lieden haer goet en tijt verliesen:
Die coopmanschap wert met veel moeytens gedreven;
Den Zee-man sietmen door groot perijckel sneven,
Selden by huys en dickwils in doots noot;
Die Lantman oock moet hem met vlijt begheven,
Tot wercken en slaven sal hy hebben 't broot:
De Werelt te besoecken maeckt den rijcken dickwils bloot:

[p. 89]

10

Die veel goets heeft, die staet veel avontueren:

 

En niet te hebben is argher dan de doot:

 

D' huwelijcke staet brout oock veel quade curen,

 

En d' onghehuwde moetet al alleen besueren:

 

Kinderen te hebben, en gheen te hebben mede,

15

Doet bey den Mensch dick ongherustich trueren:

 

De jonckheyt is dom, en onbequaem van seden:

 

D' ouderdom is quellijck met onghesonde leden,

 

En vreese des doots of lyden te verwerven:

 

Dus Roemer Visscher is dit de beste reden,

20

Of noyt te zijn, of gheboren zijnde, sterven.

64. Roemers antwoort.aant.

Als een bloem de Spinne, is Crates van sinne, T'leven te ghebruycken:
Maer als Honich de Byen,, Metrodorus t' verblyen, Daer uyt can suycken.

Wat wech des levens dat ghy wilt wandelen,
Daer vint ghy ghenuechte, ghemack, of eer:
Soo ghy 't Hof wilt volghen, en 't pleyten handelen,
Ghy crijcht een faem, en ghelt dats meer:
Maer u verstant moet ghy hier oeffenen seer,
En by huys te blyven vint ghy een rustich leven:
Soo opt lant te woonen is u begheer,
T'aenschouwen der Ackeren sal u gheneuchte gheven:
Soo ghy inde Coopmanschap wel zijt bedreven,
Of met perijckel over Zee wilt varen,
De winst salt versoeten, diemen daer aen siet cleven:
Sijt ghy buytens lants, wilt u niet beswaren:
Als ghy veel ghelts hebt, men siet u garen,
En hebdy gheen soo darfdy u niet schamen,
Ghy zijt sonder sorch en hebt niet te bewaren:
Hebt ghy een wijf, ghy teelt kinderen t'samen,
En hebt ghy gheen, ghy besorcht gheen Cramen,

[p. 90]

 

Sijt ghy een Vader die zijn kinderen heeft besint,

 

Sy sullen u beminnen, alst wel sou betamen:

20

En crijght ghy gheen kinderen by u huysvrou bemint,

 

So en darfdy niet sorgen als een Vader voor zijn kint:

 

En ghelijck alsmen de jeucht seer schoon siet groeyen,

 

So sietmen oock verstant inde graeuheyt gheprint:

 

Dus weet ick niet waerom ghy u gaet moeyen,

25

Dat ghy gheboren zijnde, tot sterven wilt spoeyen:

 

Wy moeten ons deel hebben, als d'ander menschen,, al;

 

Een goet Man de doot, noch vreesen, noch wenschen,, sal.