Multatuli Encyclopedie

Ternate,

eiland ten westen van Halmahera in de Molukse archipel, zelfstandig vorstendom. De sultan van Ternate erkende in 1683 de soevereiniteit van de voc, doch bleef zich onafhankelijk opstellen. De residentie Ternate omvatte een veel groter gebied: delen van Zuid-Celebes (Sulawesi), alle Noordelijke Molukken en Nederlands Nieuw-Guinea vielen hieronder.

In zijn ontwerp voor een memorandum aan gouverneur-generaal Duymaer van Twist van april 1856 klaagt dd.:

‘Eene expeditie naar Celebes ter beteugeling der oproerige onderdanen van Ternate - men noeme het eene Bonische politiek - het is niets dan ondersteuning verleenen aan een knevelaar. Men kent in den Molukschen archipel den Sultan van Ternate niet. (...) Zij zijn verwonderd van eenen afgezant te hooren dat zij onderdanen zijn van Zijne Hoogheid die zich niet anders openbaart dan door Zendelingen om geld en goed aftepersen (...) Men betaalt en geeft zoo lang men kan. En als men eindelijk weigert en mort dan wordt het regt des Sultans bewezen met Hollandsche expedition, zijn roof wordt gedekt met de hollandsche vlag, - zijne hebzucht wordt bezegeld met Hollandsch bloed, - zijne schande wordt betaald met Hollandsche eer!’ (vw ix, p. 610)

*Boni