Multatuli Encyclopedie

Sjaalman,

bijnaam van het personage Max Havelaar in de Max Havelaar. Deze naam werd door *Droogstoppel bedacht omdat Havelaar in plaats van een ‘behoorlyken’ winterjas alleen een ‘soort van sjaal over den schouder had’ (vw i, p. 23).

Droogstoppel is aanvankelijk van plan Sjaalman in dienst te nemen. Wanneer deze echter als bediende bij een boekverkoping de *Aglaja laat vallen vallen, ziet hij van zijn plan af. Een bezoek aan ‘juffrouw Sjaalman’ op een achterkamer in de *Lange Leidsedwarsstraat sterkt hem in de juistheid van die beslissing (vw i, p. 53).

Later is Droogstoppel opnieuw van plan Sjaalman aan werk te helpen, maar hij ziet ook hier van af als hij in Sjaalmans kamer een brief vindt waarin een ‘bloedverwant’ Sjaalmans vrouw aanraadt van haar man te scheiden (vw i, p. 265-266; *Van Heeckeren). *Pak van Sjaalman