Oldenbarnevelt, Johan van-,
1547-1619, in 1576 pensionaris van Rotterdam en in 1584 advocaat van Holland. Hij verdedigde de soevereiniteit van Holland tegenover de Staten-Generaal, waardoor hij de tegenstander van Prins Maurits werd. Hij werd gevangen genomen en in 1619 onthoofd op het Binnenhof te Den Haag.
Aan de volgens overlevering laatste woorden van Van Oldenbarnevelt voor hij het schavot betrad, herinnert m. in een brief aan C. Busken Huet: ‘wat komt er van den mensch!’ (11 maart 1868, vw xii, p. 706). Ook in Idee 452 noemt hij deze woorden (vw iii, p. 160). In de Millioenen-studiën schrijft hij dat Van Oldenbarnevelt tot de beul zou hebben gezegd: ‘maak het kort’ (vw v, p. 77). Het schavot wordt