Multatuli Encyclopedie

Nederlandsche Handel-Maatschappij, De-,

opgericht in 1824 door Willem i, die zelf voor f 4.000.000 aandelen nam en 4% rente waarborgde. De Nederlandsche Handel-Maatschapij dreef aanvankelijk ook handel op China, Mexico, Zuid-Amerika en De Levant, maar weldra alleen op Indië. Voor de regering vervoerde en verkocht zij de koloniale waren afkomstig van het *Cultuurstelsel. Zij kreeg de goederen in consignatie en hield voor- en najaarsveilingen in Amsterdam, Rotterdam en Middelburg, vooral van koffie. Na afschaffing van het Cultuurstelsel ontwikkelde zij zich tot bank. Na fusie met de Twentsche bank werd De Nederlandsche Handel-

[p. 334]

maatschappij in 1964 onder de naam Algemene Bank Nederland (abn) voortgezet.

De Nederlandsche Handel-Maatschappij maakt onderdeel uit van de titel van m.'s eerste boek, Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.

*Droogstoppel besluit onder meer tot uitgave van het boek ‘omdat de Koffieveilingen van de Handel-Maatschappy er mede in verband staan’ (vw i, p. 31). En bij het opstel ‘Over bevoorrechte Handelmaatschappyen.’ uit het *pak van Sjaalman, noteert hij tussen haakjes: ‘Hierin komt een-en ander voor, dat ik nodig heb voor myn boek.’ (vw i, p. 41).

Op 5 november 1880 vraagt m. in een brief aan D.R. Mansholt:

‘Wat beteekent de Nederl. Handelmaatschappy, 'n maatschappy die niet handelt, en als 5^o rad aan den wagen slechts voor agent tot inhuur van schepen en verkoop van produkten dienende, toch altyd enorme dividenden weet uittebetalen?’ (vw xx, p. 531)