Maatschappij tot Nut van 't Algemeen,
opgericht in 1784 door Jan Nieuwenhuyzen (1724-1806), doopsgezind predikant te Monnikendam. In het departement Waterland leverde de jeugdige dd. op 30 augustus 1838 een bijdrage. Deze spreekbeurt werd door zijn vader afgeschreven (vw viii, p. 61).
In Pruisen en Nederland spreekt m. over ‘dier by uitstek: Christelyke Maatschappy, waar “beloonde deugd” en “zoete kinderen” nog altyd schering en inslag zyn, als te verwachten is van christelykheid die “braafheid” verknoeit tot een speculatie op den Hemel, en zoete onderdanigheid voorpreekt, om baas te blyven op aarde?’ (vw iv, p. 71). In Idee 451 bespreekt hij cynisch een vergadering van de Maatschappij over de verbetering van de woonsituatie, waarbij het uiteindelijke plan tot verbetering niet doorging omdat één van de leden het een ‘onbereikbaar ideaal’ noemde (vw iii, p. 126-127).
(Lit. Eep Francken, De veelzinnige muze van E. Douwes Dekker, Amsterdam, 1990, p. 47-76 en 298-328)