Multatuli Encyclopedie

Luther, Martin-,

Eisleben 1483-1546, augustijner monnik, hoogleraar te Wittenberg, kerkhervormer die in 1517 zijn 95 stellingen bekend maakte. Zijn woorden ‘Hier sta ik. Ik kan niet anders. God helpe mij. Amen.’, die Luther sprak op de Rijksdag te Worms (1520), waar hij de herroeping weigerde, worden door m. verscheidene malen aangehaald.

Bijv. in een brief aan Tine van 29 november 1859: ‘Ik zal zeggen als Luther: “Hier sta ik (alleen) God helpe mij!”’ (vw x, p. 138).

In een aantekening bij Idee 527 vraagt m. zich af of Luther deze woorden wel gesproken heeft. Immers, ‘Het is te veronderstellen, dat Luther wist op welken invloed hy rekenen kon, en dat alzo zyn dapperheid iets minder te beduiden heeft, dan liefhebbers van klinkende frasen aangenaam is.’ (vw iii, p. 432). *Calvinus *Montesquieu *Poppink *goudmaker