Multatuli Encyclopedie

Kopiist, De-,

tijdschrift dat in 1843 onder bescherming van de Indische regering werd opgericht. Redacteur was *E. de Waal. De intekengelden werden in 's lands kas gestort.

In de Max Havelaar vertelt m. dat hij, toen hij geschorst was te Padang, de f 20,- intekengeld niet kon

[p. 255]

betalen. Om te protesteren tegen zijn armoede schreef hij toen op de achterzijde van de rekening het gedichtje:

‘Vingt florins...quel trésor! Adieu, littérature,/Adieu, Copiste, adieu! Trop malheureux destin:/Je meurs de faim, de froid, d'ennui et de chagrin,/Vingt florins font pour moi deux mois de nourriture!/Si j'avais vingt florins, je serais mieux chaussé,/Mieux nourri, mieux logé, j'en ferais bonne chère.../Il faut vivre avant tout, soit vie de misère:/Le crime fait la honte, et non la pauvreté!’ [Fr. Twintig gulden... wat een rijkdom! Vaarwel, literatuur/Vaarwel, Kopiist, vaarwel! Maar al te ongelukkig lot:/Ik sterf van honger, kou, verveling en verdriet/Van twintig gulden kan ik twee maanden eten/Met twintig gulden had ik betere schoenen/beter voedsel, beter onderdak, ik kon er van smullen/Het leven komt in de eerste plaats, al is het ook ellendig:/Onze schande schuilt in misdaad, niet in armoede!] (Max Havelaar vw i, p. 161; zie Max Havelaar, ed. W.F.H. Hermans, 1987, p. 418)

Toen hij later te Batavia het intekengeld wilde gaan betalen, bleek het geld reeds gestort te zijn, waarschijnlijk door generaal *Michiels (Van Damme in de Max Havelaar).