Multatuli Encyclopedie

Jus talionis,

(Lat. het recht van vergelding: oog om oog, tand om tand) Onderwerp van één van de opstellen uit het *pak van Sjaalman, waarbij Droogstoppel tussen haakjes vermeldt: ‘Alweer een infaam stuk! Daarin kwam een gedicht voor, dat ik zeker allerschandelykst zou gevonden hebben, als ik het uitgelezen had.’ (Max Havelaar, vw i, p. 43). Dit gedicht, *‘De laatste dag der Hollanders op Java’ van Sentot (ps. van Roorda van Eysinga, werd door m. in de vierde druk van de Max Havelaar (1875) in een noot, en voorzien van commentaar, toegevoegd (vw i, p. 310-314).

Ook in de aanhef van de Japanse Gesprekken spreekt m. over een jus talionis:

‘Japan is in Den Haag. 't Werd tyd. Holland is zo lang in Japan geweest! De contravisite liet zich lang wachten. Men zegt dat de Japannezen bang waren voor 'n soort van jus talionis. Ze vreesden dat Holland van hen vorderen zou, dat ze nu ook hún god zouden ver-

[p. 238]

trappen, en daarom hebben ze gewacht op 'n liberaal ministerie.’ (vw iii, p. 9)