Multatuli Encyclopedie

Hartsen, jhr. Frederik Anthony-,

Amsterdam 1838 - Cannes 1877, Nederlands geneeskundige en plantkundige. Auteur van een groot aantal studies op deze terreinen en op het gebied van de filosofie. Begin oktober 1863 vertrok hij om gezondheidsredenen - hij had tbc - naar Cannes, waar hij kennismaakte met de rooms-katholieke onderwijzeres ‘Mary’. Vlak voor hun huwelijk liet Hartsen zich katholiek dopen; zij trouwden in december 1863. Hartsen keerde zich al spoedig tegen het geloof, waarvan zijn brochure Het Geloof, proeve van een psychologische studie (Haarlem, 1864) getuigt. Hierin stelt hij dat het geloof een ziekte van de geest is. Enige tijd later kwam hij in contact met *Marie Anderson, met wie hij Zuid-Frankrijk verliet en langs badplaatsen reisde. In 1870 kreeg Marie Anderson een zoon van hem, die hij in het Utrechtsch Dagblad (1870) erkende. Nog in hetzelfde jaar verzoende hij zich met zijn vrouw, waarover hij een stuk schreef in de Asmodée van 30 juni 1870. Marie Anderson beantwoordde hem in hetzelfde blad.

Zijn Nederlandsche toestanden. Uit het leven van een lijder (Gorinchem, 1870) noemt m. in Idee 1239 (vw vii, p. 463). *Opregte Haarlemsche Courant