Multatuli Encyclopedie

Harderwijk,

had in het verleden een koloniaal werfdépôt, vanwaaruit de recruten naar het leger in Indië vertrokken. De koloniale dienst trok veel avonturiers en lieden van verdacht allooi uit heel Europa naar Harderwijk. Hierop zinspeelt m. in Idee 995:

‘Onder de Nederlandse helden in den Javasen oorlog, bevonden zich velen die van Nederland nooit iets gezien hadden dan Harderwyk, en dus in beschaving, wellevendheid en krygstucht, wel eens wat te wensen overlieten.’ (vw vi, p. 243)