Multatuli Encyclopedie

Dagbladzegel,

belasting op de dagbladen, ingesteld in 1812, door de liberalen en ook door m. fel bestreden (o.a. in Idee 315 vw ii, p. 505). Een klein blad betaalde f 6,- per jaar per abonnement, een groter blad zoals de nrc f 14,-. Men rekende al in 1865 op afschaffing ervan, maar pas in juli 1869 kwam in het kabinet Van Bosse-Fock een einde aan deze belasting, m. en zijn uitgever *d'Ablaing van Giessenburg maakten in 1865 plannen om, wanneer het dagbladzegel zou worden afgeschaft, een eigen krant op te richten waarin m.'s Ideeën zouden worden gepubliceerd. Het benodigde beginkapitaal zou moeten komen uit de verkoop van m.'s portret (*portretten, verkoop van-).

In ‘Aan de lezers mijner Ideeën’ schrijft m. hierover:

‘Weldra zal de Zegelwet worden afgeschaft. Ik wenschte daarvan gebruik te maken, om, door het uitgeven van een Dagblad, meer algemeen ingang te verschaffen aan de denkbeelden welke, naar ik hoop, iets zullen bijdragen tot genezing van 't ‘Contagium dat er heerst in onzen staat.’, (vw xi, p. 444)

Het plan mislukte: niet alleen viel de verkoop van het portret tegen, ook het dagbladzegel werd (nog) niet afgeschaft.

(Lit. J.M.H.J. Hemels, De Nederlandse pers voor en na de afschaffing van het dagbladzegel, Assen, 1969)