Multatuli Encyclopedie

Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage,

voortzetting van de in 1708 opgerichte 's-Gravenhaagsche Courant, verscheen voor het eerst in 1853, en dagelijks vanaf 1 januari 1856 tot 1905. De krant, de belangrijkste stem van de conservatieve stroming (*J. Heemskerk Azn.), stond van 1861 tot 1873 onder redactie van *I.J. Lion.

Het Dagblad publiceerde in het najaar van 1870 een groot deel van Nog eens: Vrye Arbeid. In het naschrift bij de tweede druk hiervan schrijft m. dat ‘Enige organen van de behoudenden party (met name het Haagse Dagblad) een groot gedeelte van zijn redeneringen’ heeft overgenomen (vw v, p. 464). (Deze stukken verschenen van 31 januri tot 3 februari 1871, cf. vw xiv, p. 413-439).

Op 9 november 1869 plaatste m. een ingezonden stuk in het blad over de door minister *De Waal voorgestelde, en door minister C.J.F. Mirandolle (1816-1887) in de Tweede Kamer verdedigde scheiding van de administratieve en de rechterlijke macht in Indië. Hij schreef het stuk n.a.v. een ingezonden stuk in de nrc van J.J. Schneither, waarin bovengenoemd plan verdedigd werd. m.'s standpunt in deze zaak is duidelijk: ‘Ik ben zeer voor regt en daarom tegen maatregelen, die weldra alle regtsbedeeling tot eene onmogelijkheid zullen maken.’ (vw xiii, p. 675). Hij eindigt zijn ingezonden stuk als volgt:

‘Ik verklaar uitdrukkelijk dat de scheiding van administratief gezag en regterlijke magt de doodsteek is voor ons bestaan in Indië, doch beweer geenszins deze stelling in dit artikel betoogd, veel min bewezen te hebben, daar het mij om velerlei redenen heden slechts mogelijk is te waarschuwen, en te constateren dat er aan Havelaars eischen om regt niet wordt voldaan door het afzenden van regterlijke ambtenaren. Integendeel. Dàt noem ik steenen voor brood geven!’ (vw xiii, p. 677)