Multatuli Encyclopedie

Bloemlezingen,

Van m.'s werk verscheen een groot aantal bloemlezingen. Voor een lijst van de bloemlezingen wordt verwezen naar A.J. de Mare, Multatuli-literatuur (Leiden, 1948, nr. 16 e.v.) en P.C. van der Plank, Multatuli-literatuur 1948-1977 (Amsterdam, 1987, p. 42 e.v.). Tijdens m.'s leven verschenen de volgende twee uitgaven:

1. Bloemlezing door m., verschenen bij R.C. Meijer (*d'Ablaing van Giessenburg) in 1865. Deze bloemlezing in twee-kleurendruk is voorzien van randversierselen en arabesken, die evenals het titelvignet in rood zijn gedrukt. Mimi tekent aan dat m. zelf de inhoud uitgezocht heeft en veel zorg besteed heeft aan de correctie. De uitgever van de Max Havelaar, *J. de Ruyter, heeft hem geen toestemming gegeven om stukken uit Max Havelaar hierin op te nemen. m. schonk het werkje aan veel vrienden en bekenden, omdat hij het een goed reclame vond voor zijn Ideeën, schrijft Mimi. De ten geschenke gegeven exemplaren moest hij zelf betalen (mededeling Mimi, Brieven wb vii, p. 36-37).

Het Nieuwsblad voor den Boekhandel voorzag de aankondiging van de volgende informatie:

‘In ditzelfde deeltje zal geen enkel stuk worden opgenomen dat over staatkunde of godsdienst handelt, zoodat niemand, wie ook, huiveren kan het in handen te geven van zijne vrouw, meisje, dochter of zuster. Het zal dus ongetwijfeld bij menigten worden gekocht om te dienen tot feestgeschenk voor dames.’ (vw xi, p. 498)

2. Multatuli. Bloemlezing door Heloïze, ps. van Mimi Douwes Dekker geb. Hamminck Schepel (Amsterdam: G.L. Funke, 1876).

Deze bloemlezing werd door m. en Mimi samengesteld (zie Max Havelaar, ed. A. Kets-Vree 1992, dl. ii, p. lxxv-lxxx en m.'s brieven aan Funke 3 mei tot 26 juni 1876, vw xviii, p. 357 e.v.). Ook bemoeide m. zich met de vormgeving van de bundel; de titelpagina is zelfs ten dele naar zijn aanwijzingen gezet (zie het voorbeeldvelletje in vw xviii, p. 351).

In het voorwoord schrijft Mimi dat ze deze ‘verzameling uit al de werken van Multatuli’ uitgaf ‘om meer algemeene waardering op te wekken voor den man, over wien zoovelen oordeelen zonder iets van hem te kennen.’

Na 1977 verschenen achtereenvolgens de volgende bloemlezingen:

Bloemlezing uit de werken van Multatuli, Alphen aan de Rijn, 1981 (met een woord vooraf van dr. G.W. Huygens);

[p. 55]

Multatuli, Gedichten, verzameld en ingeleid door Sander Blom. Amsterdam 1985;

Multatuli, Mainzer Beobachter, met bijdragen van K. van het Reve en M. Schneider. Haarlem 1987;

Multatuli!, Bloemlezing uit m.'s werken samengesteld en geredigeerd door H. van den Bergh e.a. Den Haag, 1987;

Multatuli, Literair werk, met een inleiding door prof. dr. M. Janssens en drs. Ph. Vermoortel. Leuven, 1987;

Multatuli, Aforismen, een keuze door F.J. Schmit. Rotterdam, 1987.

Duitse bloemlezingen verschenen bij Ulstein (1988) en Verlag Verena Franke (1992).