Verantwoording
Methoden tegen de helderheid bevat een verzameling essays, die Kuipers publiceerde in de periode 1989-2006. Een stoet van figuren uit de literatuurhistorie en ideeëngeschiedenis trekt erin voorbij: Frederik van Eeden Sr., Pieter Jelles Troelstra, Max Stirner, Robert Graves, Mary Wollstonecraft, Napoleon, Germaine de Staël, Novalis, Michaël Bakoenin, Leopold von Sacher Masoch, Yukio Mishima, Johan Huizinga, Ilja Leonard Pfeijffer en vele anderen. Bepaalde motieven en thema's keren herhaaldelijk in de bundel terug, onder andere de miniatuur, de verbeelding, de historische sensatie, de jaren zestig van de twintigste eeuw, de vitale fuctie van zelfbedrog en illusie. Ook uiteenlopende personen als Max Stirner, Mircea Eliade en Henry David Thoreau maken verschillende malen hun opwachting.
De titel van de collectie verwijst naar de specifiek romantische strategie van ‘versluiering van de werkelijkheid’ (A.C. Zijderveld). Kuipers bestrijdt in verschillende bijdragen de negatieve connotaties die hiermee samenhangen. Hij volgt het spoor van Novalis' ‘romantisering’ en zijn programma van ‘dubbelzinnigheid, vervloeiing en transparantie’ terug tot preklassieke mythologische noties van de eenheid van dood en leven. Jan J.B. Kuipers breekt een lans voor de regionen van het imaginaire, die betreed dienen te worden met de geslepen wapens van ironie en dubbelzinnigheid; het gaat uiteindelijk om het ‘liegen met open vizier: het geneeskrachtige liegen van het zelfbewustzijn, de cultuur en de kunst’.
Auteursrechtelijk beschermd