Mijn leven

Den Heer en Mevrouw ***
Rome, 24 Maart 1874.

.........................

Italië is mij tegengevallen; ik vond 't koud en guur, smerig, arm, vervallen, enfin, naar, en ik had mij voorgenomen niemand te schrijven vóór dat ik 't hier beter, ja zelfs mooi zou vinden. Ik wanhoopte haast, toen ik Rome binnen reed, of gij wel iets van mij hooren zoudt uit dit verre land, maar nu begin ik mij zoetjes aan te verzoenen met hetgeen mij omringt. Eerstens kleine, kromme, donkere straten, zonder trottoirs! Verbeeld je

[p. 126]

voor iemand die den ganschen dag moet loopen en kersversch uit Parijs komt! - (Te Parijs ben ik een maand gebleven om mijn lang verwaarloosden zang weer op te vatten met Roger, den beroemden ténor met één arm.) De huizen zijn hier als de straten, donker en koud, steenen trappen en vloeren, zelfs au 5^me, en geverfde muren, 't is om te bevriezen! De menschen zijn dan ook meestal ziek en staren mij met verbazing aan als ik zeg dat het hun eigen schuld is, daar een natuurmensch gezond behoort te zijn en het ook inderdaad is, als hij zich niet door kunst verknoeit. Gisteren bijv. waren er courses, en was de geheele beau-monde op de been, de dames poes mooi, met open lijfjes in open rijtuigen, maar pelzen kleeden over de knieën en stapels doeken, mantels, boas en moffen naast den koetsier, voor later!

.........................

27 Maart.

Gisteren ben ik bij den Paus geweest. Kwart voor twaalven moest ik in 't Vatikaan wezen, volgens een deftigen brief, waarvan een knecht, in 't vuurrood gebrocheerd satijn, de enveloppe behield in de zooveelste (?) antichambre. In de audientie-zaal vond ik reeds een dertigtal personen vereenigd, dat zoetjes aan vermeerderde tot vijftig zoo wat; heeren, dames, mannen, vrouwen en zelfs een kind van een jaar of drie, dat huilde van confusie en zijn ouders wanhopig maakte in die heilige omgeving. Toen wij anderhalf uur gewacht hadden, begon er beweging te komen in een aangrenzend vertrek, en eindelijk werd het roode gordijn aan 't hoofd der zaal weggeschoven om Sa Sainteté binnen te laten, die geheel alleen zijn entrée maakte, vooraf gegaan door een uitgerekten cardinaal, die onze brieven in ontvangst nam en ons een voor een aan hem voorstelde. Elk van ons kreeg een speechje, met een handje om te zoenen, maar ik heb de zoen vergeten en dáárom heb ik twee handjes gekregen! Toen hij zijn tournée gedaan had, bleef hij nog een oogenblik staan om den zegen uit te spreken, die door ons allen geknield ontvangen werd; dàt was heel plechtig. In 't fransch, met een zuivere, krachtvolle stem, heeft die oude ziel (op zijn stok geleund) ons een gelukkig leven en een kalm sterven toegewenscht, en na 't bevende kind afzonderlijk gezegend te hebben, is hij weer even langzaam verdwenen als hij verschenen was.

.........................

Zondag.

Van morgen ben ik in de St. Pieterskerk geweest om de mis bij te wonen. De Paus officieert niet meer, sedert Victor Emmanuel Koning van Italië is, maar de Palmzondag is en blijft toch een curieuse dag. Verbeeld u alle priesters met kunstig gevlochten machines van palmbladen in de hand, die zij vasthouden

[p. 127]

gedurende den geheelen dienst; bisschoppen en cardinalen, zoo goed als pastoors en koorkinderen, allen bidden en knielen en staan weer op met hun énorme geele kunstgewrochten in de hand!

.........................

Maandag morgen.

Straks komt mijn meester Persichini, een compositeur en zangmeester, die hier tot de bollebozen behoort en reeds verscheiden élèves op de planken heeft gebracht. Ik heb hier twee heele lieve kamers gehuurd op een mooien stand (4^me étage) voor fr. 100 in de maand; onze ambassadeur woont au 3^me en C^l. Antonelli au 10^me geloof ik, schandaliseer u dus niet over mijn 4^me s.v.p.!

Rome is heel curieux, maar heel leelijk! Paleizen met ijzeren roosters voor de vensters, net gevangenissen, straten zonder trottoirs en huizen zonder licht! Eenige prachtige pleinen met monumenten en, buiten de stad, eenige lieve tuinen. De kerken zijn rijk, mooi van buiten en van binnen; wat ik anders tot dus verre gezien heb, getuigt van weelde en verval tevens. Het interessante van Rome is eigenlijk den ouderdom van elken steen te weten en den naam van den persoon die hem, bij deze of gene gelegenheid, hier of daar geplaatst of verplaatst heeft! Een Parijzenaar bijv., die niets om romeinsche geschiedenis geeft, moet Rome affreux vinden, oud, vuil, armoedig en somber; maar houdt men van ‘zooveel duizend jaar oud’ en ‘hè!’ te roepen, dan kan men hier zijn hart ophalen aan namen, en cijfers, en jaartallen, en menig kunstgewrocht bewonderen, dat ik liever in Parijs of Brussel zou zien, om 't in wat meer ruimte wat beter te kunnen bekijken!

.........................

Mina.