Mijn leven

Rome 24 Maart 74.

Geachte Heer van Reijn,

Uw antwoord van den 5^den Maart ll. is mij recht welkom geweest; ziehier waarom.

Ik had van den winter, in Nederland zijnde, een discussie met een uitgever en een paar boekverkoopers over 't drukken van een werk. Die heeren beweerden allen dat een auteur evengoed z'n werk gedrukt en in den handel gebracht kon krijgen zonder tusschenkomst van een uitgever als door diens tusschenkomst; ik beweerde het tegendeel, en, als altijd, haalde ik mijn eigen ondervinding aan tot staving mijner woorden.

‘Ik ben bij verscheiden drukkers geweest met mijn boek; maar heb bij allen het hoofd gestooten. Sommigen weigerden het eenvoudig, anderen wilden zich niet belasten met het verzenden der ex. aan de verschillende boekverkoopers, en de sekuursten verlangden fl. 25 per vel en nog een 13^de ex. van de 12 een 25-26 en 27^ste Van de 24 enz. enz. enfin, zij maakten mij zoo'n gecomplikeerde koopmansrekening, dat die mijn partikulier rekenverstandje te ver te boven ging om mij aannemelijk voor te komen. Geen uitgever in Nederland laat op zulke voorwaarden drukken.’

‘Maar dan is u bij afzetters geweest.’

‘Ik ken geen anderen.’

‘Och, dat komt dat u hier den weg niet weet! Ik verzeker u toch dat dezelfde drukker bijv. die uw boek voor Nijhoff gedrukt heeft, dit even goed voor u had gedaan, wat duurder dan voor hem misschien, omdat hij meer voor Nijhoff....

‘Neen, die man is verkocht! De uitgevers vormen een gilde

[p. 122]

en staan in de zelfde bloedzuigers-verhouding tot de schrijvers en de drukkers, als de impresarii tot de artisten. Geen drukker of hij is verkocht, geen uitgever of hij bezit z'n drukker.

‘Hè! hoe echt amerikaansch! Neen, juff. Kr. zoo laag zijn we in Nederland niet gezonken.’

‘Zoo laag?... neen, lager nog misschien! - Er is iets eerlijks in den Amerikaan die zegt: “ik ben verkocht!” er is niets eerlijks in den Hollander die 't tegendeel beweert en liegt!’

‘Maar ik verzeker u dat u je vergist - waarachtig 't is zoo niet.’

‘Niet? - Om bij den drukker van mijn boek te blijven, ik wed dat hij zelf mij naar Nijhoff gezonden had als ik 't eerst bij hem gekomen was, en dat hij mij elk velletje druks zou weigeren, als ik nu bij hem kwam; 't zou zelfs al heel loyaal van hem wezen als hij ronduit zei dat 't ter eere van Nijhoff was.’

Gij hebt me een enkel velletje druks geweigerd en gij hebt gezegd dat 't ter eere van Nijhoff was!

Geloof mij met de meeste hoogachting.

Mina Krüseman.

Dezen brief heb ik niet verzonden, omdat ik vond dat niemand daar iets bij winnen kon; het publiceeren echter kan misschien nog nut doen. 1877.