|
| |
Het seste Deel. Eerste uytkomste.
Helena.
WAt batet of de mensch al heeft wat hy begeert,
Als hy doch evenwel door fantasy uyt-teert?
Of wat baet dat men schijnt te swemmen in genuchten
Als't breyn leyt over hoop en 't herte barst van suchten?
Soo ist eylaes! met my uytwendich een Goddin,
Een dochter van Iupijn, inwendich een slavin:
Een vyandin mijns selfs, tweespaltich syn mijn sinnen,
't Ghemoet soeckt dickwils rust en kanse niewers vinnen:
Ick weet niet wat my deert, sins weynich tijt verleen,
Trock een inwendich vyer door al mijn leden heen.
't Gheen min op min vermeert, my rovend al mijn lusten,
Soo dat ick dach noch nacht een ure niet kan rusten.
Wel seyt een out Poëet 't swaerst oorloch datmen vint
Is dat de swacke mensch hem selve overwint.
Doch mijne quellingh schijnt verselt met rasernijen,
En luystert nae gheen raet, noch wil gheen weerstand lijen.
Wat baet mijn schoonheyt nu van yder soo gheacht?
Wat helpt het dat ick ben van Goddelijck gheslacht?
En van Iupijn gheteelt? doen onder blancke schachten
Hy in d'omhelsingh van mijn Moeder quam vernachten:
En door een soet bedroch ghenoot syn minnens lust.
Wat roem ick doch hier van, daer het my maeckt belust:
't Onkuysche overspel waer uyt ick ben ghesprooten,
Waerom heb ick van u, o Iupijn! niet ghenooten
Soo veel onsterflijckheyt als wel Alcmenus Soon?
Mijn Broeder die nu langh is by u metter woon,
Doch als ick weerom denck wat hy heeft moeten lijen
Van Monsters, van de Min, van Helsche rasernije,
Soo treed ick achterwaerts gheen deucht blinckt in't ghemoet,
| |
| |
Ten sy die is gheproeft, door quel en teghenspoet.
Dan laes! een Vrouwen hert is lichtlijck te beweghen,
En staet het ongheval soo heftich oock niet teghen:
Noch meerdert mijn ghequel, het af syn van myn lief.
Ick heb sint syn vertreck ontfanghen noyt een brief,
De tijt valt my soo langh, de daghen schijnen jaren:
Die my wel eer soo kort in mijne vreughden waren.
Wat Pagie sie ick gints ter kamer komen in?
Ick groet (uyt Paris naem) de Griecksche Koningin:
Ontschuldicht my Princes, dat ick u kom aenranden
Hier in u Cabinet, 't is om u te behanden
Een schrifte van myn Heer.
Wat isset voor gheschrift?
De neygingh sijns ghemoed die is daer in ghestift.
Ick achte dat het is een van sijn rymeryen
Die hy uyt korstwijl send om mijn wat te verblyen.
Sy leest.
Van mijn melancoly: Hoe Pagie meent u Heer
Soo lichtlijck en bedeckt te trachten na myn eer?
Gaet seght hem soo 'k niet meer ontsach sijn Vaders staten
Als hem: Ick deed hem licht noch heden 't Hof verlaten,
Pagie bin
Lichtvaerdigh Jonghelingh. Hoe! sult ghy de Koningin,
Van een soo machtigh Vorst versoecken tot u min?
Sou mijn oprechte jonst wel daer toe kennen strecken,
Om u tot geyle lust, en minne te verwecken?
Het blijckt aen u gheschrift, dies sal ick het wet meer
Gaen over weghen tot behoud'nis van mijn eer.
Sy leest over luyt.
Ist wonder: o Princes! dat ick die inde Landen
Van Ida wert gheboyt, in uwe schoonheyts banden,
Alleenlijck door 't gherucht, u brande metter daet,
Vermits tijdts gunste my u schoon besichten laet:
Ten was gheen reysens lust die my heeft aenghedreven;
Maer prickelingh van liefd om in u dienst te leven,
Noch om besichten, en verliet ick Troyens Hof,
Mijn nooden was alleen u reyne schoonheyts lof,
Die deed my door het nest van de beschubde dieren,
Op een ghetaeckelt rif gints ende weder swieren;
Op gunste vande wint die was de oorsaeck ach!
Dat ick soo langhe niet als Locht en vloede sach.
Wilt my dan schoon Goddin niet voor lichtvaerdigh schelden:
Dit tedere gheschrift sal licht myn onschult melden.
Die blinckende Goddin die voor de Starren treed:
Als Phoebus is te rust, my herwaerts trecken deed,
Die heeft my aengheport, om inde Griecksche hoecken
De Dochter van Iupijn, en Leda te gaen soecken:
Doch tot gheen ander endt, als uwe slaef te zijn,
Om minderen mijn quel en aengheboren pijn.
| |
| |
Ick schrick en werd beweeght, dit meerdert noch myn vresen,
Dat hy van de Goddin hier sou ghesonden wesen
Die voor de Starren treet, dats Venus, die de nacht
Bootschappend op komst van d'andere Sterren wacht:
Ghelijck als Lyderes: Ha Venus! sou 't ghewemel
En 't glinst'ren mijns Paruycks wel stralen na den Hemel?
Is mijne schoonheyt daer onder de Goon bekent,
Ghelijckse schijnt te syn tot aen des werelts endt?
Soo roem ick mijn gheluck, 'k onschuldich Paris dan:
Hoe wel ick hem in 't minst gheen liefd betoonen kan.
Doch twyffel icker aen of soo een groote Vrou
Ghelijck als Venus is, op aerd verschijnen sou,
En heeten Paris soo een verre reys beginnen,
Om ymant die hy noyt ghekent heeft te beminnen?
Hoe sou sy hem op aerd vertoonen daer s' om hoogh
In mijn Heer Vaders rijck haer blinckende vertooch
Al tintelende toond, en volcht als avont sterre
De blonde Phoebus steets ghelijck verlieft van verre,
Dies dunckt het my een droom doch 'k sal hem hier ontbien,
En haest de rechte gront van dese saecke sien.
Op 't spoedichst 'k toeve hier soo langh wat in de sael:
Al waer ick sal voldoen het voetsel mijns ghedachten.
't Schijnt datse is ghestoort dies moet icker op wachten,
Hier onlanghs quam te Hooff, segt dat ick hem ghebie
Dat hy hier stracx verschijn.
Me Vrou 'k vol doe mijn plichte.
Nu sal ick sien wel haest waer uyt hy dit eerst stichte.
Sy gaet aen de Taeffel sitten.
Paris.
Schuyft van u Ledekant de schaduw van de nacht,
Geestighe Citeres: siet hoe my hier verwacht
De Griecksche Coningin, wiens soete purpre kaecken
By 't heldre fackel licht my noch ontsiender maecken
Als by het licht des daechs? nu is het tijt Goddin
Dat ick versoecken sal mijn langh ghewenste min:
Nu Tonghe flau-moet niet te groeten u gheminde,
Op u gheboon me Vrou laet sich u slaef hier vinde.
Sit Prince neemt u plaets, ick bid u my verselt.
Elicia vertreckt: wat fantasy u quelt
O Paris weet ick niet met dit gheschrift te senden
Aen my, het gheen mijn eer op 't hoochste komt te schenden:
Wat swiert ghy met u pen, dat ghy om my alleen
Van prachtich Troyen syt ghetogen door de Zeen?
| |
| |
En hier nu aenghelant, het schijnt door spoockereye
V sinnen syn gheroert, waer door ick u meleye.
Gheen sinnens spoock heeft my in dese saeck ghequelt,
Dees regels syn van mijn voordachtelijck ghestelt.
Wie kan verberghen 't vyer 't gheen boven alle daecken
Syn vlammen opwaerts schiet, en daer me schijnt te raecken
De woonstee van de Goon? hoe kan het teere hert
Bedecken 't leet, indien 't daer door verslonnen wert?
Mijn brant is onghemeen; ick ben niet buyten reden,
Noch kome als Spion besichten uwe Steden,
Of met myn Koopmanschap, om soecken vuyl ghewin:
In mijne Steden groot, ick mijn vernoeghen vin
Van Schatte, kostlijckheen, en Konincklijcke eere
Gheschiet my overvloet. Ghy sijt het die 'k begeere,
Ghy zyt my toe gheseyt aen't and're werelts endt
Van Venus de Goddin, eer ghy my waert bekendt,
Dat sweer ick by Iupijn, en wensch sijn Arents laste
Soo 'k Venus onrecht doe, my nu terstont aentaste,
Een Maeght die licht ghelooft,
Wort dickwils van haer eer onwetende gherooft.
V klacht schijnt my een droo, ghy speelt heel d'onbeschoften,
Dat ghy my eyschen komt uyt Veneris beloften:
Waer soud ghy vlieden doch, indiens op mijn begeer
Quam met haer Koets ghespan op hare duyfjes neer,
Om u vermeet'le tongh met reden te besnoeren?
Sy sou mijn selven wel in u ghedachten voeren.
Indien een ander werd', daer door van 't sijn berooft?
Gheen ander Lief ick wensch als die my is belooft.
Soo de beloftenis dan ydel werdt bevonden:
Soo ben ick te vergheefs van Venus uytghesonden.
Door u versoeck helaes! werd ick gheheel verschrickt.
't Is Cyteres bedrijf de reden over-wickt.
Door haer heb ick de wint voorspoedelijck ghenooten,
En oock de Zee, waer uyt sy selve is ghesprooten.
Door haer heb ick de naem van Priams Soon verkreghen.
Door haer kom ick ghereyst door hackelighe weghen.
Verschoven was myn jeucht: 't verdroot de Goden langher
t'Aenschouwen myne staet: want als Hecubae swangher
Van my zijnd'; had ghedroomt dat van haer wiert ghebaert
Een Fackel; door wiens vlam ontstack de gantsche aert.
Dit wierde soo beduyt door 't oordeel van de Wijsen,
Dat uyt mijn sou de vlam van Priams Rijcke rijsen.
O dwase onbewust! van d'aengheboren vlam,
Die uyt Ledeas schoon, eerst sijn beginsel nam.
Soo kanmen Princen hert met schijn van Gods-dienst decken,
Medogingh, vruchtloos wert als't schijnt tot scha te strecken.
| |
| |
Mijn doodt was al bestemt, uyt Moederlijck beweegh,
Ick als Vond'lingh d'aerd noch tot een rust-plaets kreegh.
Voorts ben ick op ghevoedt in de Idesche velden,
Daer my der Goden gunst tot een Vee-hoeder stelden:
Mijn Adeldom was schuyl, vermindert was myn staet,
Ghelijck voor nevels dick de Son te schuyle gaet,
In 't midden des gheberchts, bosachtighe valeyen,
Gantsch eensaem, is een plaets daer d'Echo met haer schreyen
't Ghevoghelt vaeck verschrickt. Hier was het daer ick plach
Te rusten met myn Vlock: de Zee 'k van verre sach,
En Dardans muren hoogh met haer exselsche daecken,
Het schaduwend' gheboomt bedeckte my voor 't blaecken
En steecken van de Son; wanneer ick in de leeght
Gewaer wierd dat de aerd door treden wert beweeght:
't Gheluyt al nader quam, tot dat ick door een schreve,
En rete van mijn hol sach den Atlant sijn Neve
Met een Goddinnen Rey opkomen uyt de ruycht,
My dunckt ick sie hoe 't Bosch noch voor haer schoonheyt buycht:
't Was Iuno, Venus en Minerva met haer speere,
Onkund' en bloodigheydt, belette my de eere
Te doen (die 'k schuldigh was:) De Goden knecht my seyd,
Te oordeelen de schoonst, dat wiert u op gheleydt:
Slaet Herder eens u oogh op dese drie Goddinnen,
En seght ons welcke meest is waerdigh te beminnen,
Als schoonste van ghestalt: Iupijn u sulcks ghebiet.
Dies ick myn oogh ter zy eens heym'lijck dwalen liet:
Een yder waerdigh was in schoonheyt te verwinnen;
Nochtans de een alleen ontroerde my de sinnen.
Hoe listigh weten niet de Minnaers hunne reden,
Recht op sijn Philosoophs, Poëtes te bekleden:
'k Verwonder my op 't hooghst van 't gheen ghy hebt ghemelt;
Dus wild' ick weten wel wat oordeel ghy ghevelt
Over haer schoonheyt hebt.
Elck vleyde my met wencken,
Begeerigh na de prijs: my lovende gheschencken.
De Huys-vrou van Iupijn beloofde my een Rijck,
Dat geen Monarch of Prins sou wesen mijns ghelijck.
De wijse oorloghs Maeght, dat door gheleertheyts krachte
Mijn staet sou zyn verhooght. De soete Venus lachte,
En sey dees giften zyn gantsch onbequaem u jeucht,
Ick sal u gheven een die ghy beminnen meucht:
De Dochter van Iupijn, die suyvere Ledea:
Doen prees ick boven al de schoonste Cyterea.
Ist al om my te doen: Helaes! wat voor besluyt
Soeckt ghy o Venus nu op my te voeren uyt?
Moet ick nu zyn het loon van u ontsind belooven,
Die schoonheyt luckigh is, die arrem en verschooven
| |
| |
Schuylt in een laegh begrijp: Als die in vreughde leeft,
En daghelijcks daer door aenstoot van minne heeft?
Waerom en koost ghy niet voor my doch Iovis rijcken?
Om dat myn trouwe Liefd' tot uwaerts soude blijcken.
Had ghy door Pallas hulp niet liever wijs gheweest?
De wijsheyt liev' ick wel; doch uwe schoonheyt meest.
Hoe wist ghy van mijn schoont, dewijl ghy my niet kende?
't Gheruchte die verspreyt tot aen des werelts ende.
De Dochter Ledaes is by yder een vermaert
Te wesen in ghedaent een Phoenix van de aert.
Helaes ick ducht, ick ducht! Narcissis doet my vresen,
Dat noch mijn schoonheyt sal myn Labicintus wesen.
Ghenomen 'k minden u, meent ghy dat Atici Soon
Sou lijden onghemerckt dees aenghedane hoon?
Syn moedt is veel te groot, ghy sult u selfs verblinden,
Doch had ick u ghekent doen my een yder minden,
Van duysent lievers die my minden om het seerst,
Sout ghy Priami Soon gheweest zyn d'aldereerst:
Dus bid ick u ghenoeght, en laet u sinnen rusten,
Het is een groote deucht 't bedwinghen van sijn lusten.
So meent ghy dan Goddin, dat ick door lusten geyl
Dees hijssen in de mars myn wit ontfouwen seyl?
Waer d'oorsaeck dit gheweest, ick had noyt onse Landen
Verlaten door bedwanck myns aengheboren banden,
Ghelijck ick u begeer, so zijnder veel gheweest,
Van Troysche Maeghden, en al van een hoogher geest;
Ja Konincks Dochters my tot hare Min begeerden:
De Nimphjes van het Wout my minnelijcken eerden
Doe 'k noch een Herder was: Ja smeeckten met ghebeen
Om 't gheen ick u Goddin op-offere alleen.
Ick schricke voor 't ghevolch: wat sou u gantsch geslachte,
Waer voor sou Priamus, en Hecube my achte?
Wat sou Polexina, Casandra en u Broers
Staegh mompelen van my? ghy selve soud jaloers
Licht werden van my dat hoe wel uyt u gheresen,
Dat ick u sou ontrou ghelijck Atrides wesen,
Daer ick in 't Griecksche Hof gherustelijck gheniet,
Sou ick myn vinden dan gantsch eenigh vol verdriet.
Aen wien sou 'k soecken hulp in d'eylasche ghesuchten?
Wie sou myn troosten doch in teghenspoet en duchten
Sou grootlijcks zijn vereert met Iovis Dochter kuys:
Het prachtigh Troya sou sich daer in verhovaerden;
Dat selfs Helena komt soo veer een reys aenvaerden
Ter liefde van hun Prins: een prachtigher ghewaet,
Als Griecksche Taffe sou vermeerderen u staet.
| |
| |
Polexina mijn Suster heeft haer schoone leden
Gantsch op een ander wijs ghetoyt met kostlijckheden.
Hectoris, Andromache heel anders is gheciert
Als ghy: een yder wert als een Goddin gheviert.
Ghy twijffelt aen mijn trou: helaes! onnutte vresen;
Soo langh myn rijcke staet sal 'k u ghetrouwe wesen.
Wie is in Griecken Landt in Wapenen ghelijck
Den Hector, die alleen beschut ons Koninckrijck
Door kracht en kloeck beleyt? wat wilt ghy meerder duchten,
De duysternis ons dient om te Scheep wegh te vluchten.
Verwonnen ben ick, en 't weygheren is ghedaen;
Doch 'k vrees dat onse min door Wapens sal vergaen:
't Schijnt dat ick hoor al ree de Harrenasschen klincken,
My dunckt ick sie van veer de felle Deghens blincken,
En 't Griecksche Heyr gheterght door dese spijt te velt,
Dat sich u Hector daer van moedigh teghen stelt:
Ghy sijt doch onbequaem tot Wapens of Rondassen,
Een ander oorlogh sal u Paris beter passen.
Dat ons geen tijdt ontbreeckt terwijle noch de nacht
Al braeckent na de komst des gouden Titans wacht
Om op ons hoed te zijn, dat niets verlet ons reysen;
Nu sie ick noch voor 't lest dees kostele palleysen,
Daer ick tot nu ghenoot als Koningin de eer:
Misschien na dese tijdt en sie ick die niet meer.
Noyt Minnaer is meer jonst ghetoont van syn vriendinne
Als d'eer die my gheschiet van Spartens Koninginne:
Verlatende om my Atrides kost'lijckheen:
Ick hoop ghy sult eer langh een rijcker vloer betreen.
Om u sal licht op reys Neptuen de vloede temmen,
Dat de Cyrenen glat haer langhe vlechten kemmen,
En queelen op de Zee met lieffelijck gheluyt
Ter eeren van de min van Paris en sijn Bruyt.
Haer toortsen doet eerst doven
De Wachters van u Hof, so sal men best gheloven
Dat ghy zijt langh te rust.
Ick doe 't terstont ghebien.
Op dat geen nijdigh licht belet ons heymlijck vlien.
Binnen.
Senicus.
O doot! wat rajeme nou: hoe sel ick het nu klaren?
Men Heer is te nacht stilswijgend' wegh ghevaren
In laet men hier staen kijcken, elck siet men met de neck an:
De ien seyt 't is een Knoet, d'aer een Wael, de derde ien Speck-jan,
De vierde hy is geck, en na ick hoor te deghen,
So is de Koningin selver met hun eteghen:
't Is seker niet eers genoeg voor een Prins dat hy met een Konincx Vrou,
| |
| |
(Die hem so wel onthaelt) in de bocht tyen sou,
In loopen met heur wegh en laten myn staen prijcken,
't Hettet al, in ick heb aers niet as 't nae-kijcken,
Dat sey de Acxter oock, in hy had de bout in 't gat:
Ick wasser wel an dat ick weer in de keucken sat
Op men ouwe plaets, in hulp de meysjes ketel schuren,
En boenen in wasschen, en ander vreemde kuren:
'k Sou dan niet hoeven mit kack-hielen te loopen as ick nu doe;
Maer men wort gheen dingh lichter as de weelde moe.
Men wil altijdt op ien aer al is men noch soo wel,
Ick wed ick op een aer tijdt soo licht niet me varen sel
Mit een Joncker, die noch so kortelingh een Boer // was.
Ygut broertjes dat ick nu rechte-voort weer by men Moer // was,
Jy soutme niet weer mee krijghen, dat wou ick jou wel sweeren,
Al konjeme het heuningh noch so soet om de mont smeeren:
En wistet men Juffrou oock, datje deur egaen waer songer myn,
Ick mien jy souter niet heel welkom zyn:
Wantse hadme besuckt lief, ick mochtet niet verkerven;
Ja 'k wed sy sel licht van hart-seer omme sterven:
En heur moyste Kamenier hinghme staegh anme gat;
Ja 't scheen datseme dickwils mit ernst badt
Dat icker soenen sou; maer 'k hou niet van dat mallen,
Want lichtelijck souweser een wel after over doen vallen
En krijg'me om ien hoeck; maer wat mach ick oock praten?
Nou ick voor den droes om raep-saet ben salseme wel met vreê laten;
Ick hoef nu niet te vreesen datseme knellen sullen dat gore goedt;
Oock ben ick voor het na loopen ghenoegh behoedt:
Want hier in dit vreemde lant heb ick vriendt noch maghen,
Noch ick weet niet wie duyvel dat ick men avontuur sel klaghen:
Kom ick in 't Hof daer ick mettet Heerschop t'huys // was,
Daer sluyp ic deur as een hoender-dief, en swijg so stil of ick een muys was,
Want elck vraegt men aent Hof, schelm waer is nou jou Heer?
Ick swijgh stil; maer ick denck haesop lelicke meer,
Ick wou dat ick by hem was, jy soutme dan niet veel quellen,
Noch ick hoefden hier niet te gaen steen slijpen in sacke tellen,
Of ick niemant toe hoorde, 'k heb dit wel eer weynigh egist,
Doe 'k seyde, dat 'k wou dat ick men toekomende avontuur wist:
Had ickmer toch goeder geluk laten seggen van de heydens die achter landt loopen;
Maer doen vreesden ick datseme men gelt of souwe stroopen:
Ick wasser verveert of, want me worden eseydt
Datse toveren konden; maer 'k meen steelen mit ien gauwigheyt.
Hy ontsiet sen welvaert die sen nering ontsiet, had ick oock so edaen,
'k Sou rechte-voort hier niet as ien gauwedief, of ien langht-looper staen
En kijcken as ien poel-snip met men mongt vol tanden:
'k Sou hem by d'ooren grijpen en schuddense as ien water-hongt,
| |
| |
En seggen jy mochtme met vreen laten en houwe jou mongt:
Wat droes weet icker of waer hy is, of waer hy is ebleven,
Bin icker selfs niet qualijk genoeg an dat hy men de schop het egeven
En laet men de hielen sien, en het hy de Konincks Vrou
Meenomen, dat is om dat hy wat tijdt verdrijf hebben sou
Ongerweegh op 't schip. Wat snacks Karel sie ick ginder komen?
't Lijckt of hyer al ien of twee het op enomen,
Soo dol siet hyer uyt: O bloet! sie ick te deegh,
Het is de Koninck selfs, ick packme uyt de weegh.
Binnen.
Menelaus weder-keerende van Creten.
DE sorghe van myn rijck, en 't vriendelijck begeeren
Van mijne Koningin, deed' my te rugghe keeren
Voor myn ghesette tijdt: 'k had anders noch vertoeft:
Een saecke van ghewicht ghemeen'lijck tijdt behoeft.
Een Prins moet reedlijck zijn, met haestigheyts besluyten
't Gheen hy hem nae beklaeght dat hy sich gingh te buyten.
De Wijsheyt suser voert Voorsichtigheyt ghenoemt;
Hoe wel die dickwils wert met andere schijn verbloemt,
Ghedurende mijn reys, soo was ick op ghetoghen
Door vrese dat my yets sou over komen moghen:
Want d'eensaemheyt op reys dreef my ter herten in
Dat Paris licht sijn oogh mocht slaen op mijn Goddin,
Vermits hy eenigh is met haer in 't Hof ghebleven;
Dit heeft op 't spoedighst my weer herwaerts aen ghedreven;
Dies ick verlangh om weten hoe 't ten Hove staet:
Aiax en Ulyssis uyt
My dunckt ick Ajax sie die ginder wand'len gaet
Met Ditakoysche Vorst, sy zijn verbaest van wesen:
Dit doet o Goden my voor eenigh onluck vresen.
Sie daer ons Prins ghelandt. Zijt wellekom myn Heer.
Ick sie uyt u ghelaet, u gheest heeft teghen-weer.
Wats d'oorsaeck dat ghy my dus treurigh komt ghemoeten?
Een die 't (belieft de Goon) sijn schellem-stuck sal boeten.
Hoe na heeft Paris my mijn Koningin ontrooft?
Verklaertet my, hoe nu! gheen dingh voor my verdooft.
Beklaeght vry u vertrecken
't Gheen lichtelijck u Rijck sal tot groot oproer strecken.
Wat is het? 'k heb op wegh veel onheyl al gheducht.
Verradisch met Heleen is Paris wegh ghevlucht.
Vervloeckte snoo Troyaen; o Rif! vol schelmeryen,
Loont ghy mijn goet onthael nu met verraderyen.
Kost ghy gheen ander dan verwecken tot u Boel
Als mijn Tindarides? de sinnen door 't ghewoel
| |
| |
My vloghen heen en weer, de aerd is my te banghe,
Soo Griecken Griecken is, wy volghen u eer langhe.
Hoe langhe ist gheleen dat hy het schelmstuck deed?
't Is Heer de vierde nacht.
Om hem te volghen nae, maer ach! het is te spade,
Oock dien ick dese saeck te nemen in berade.
Hoe bracht hy dit te weegh, hoe is het toe ghegaen?
Hy bracht haer heymlijck scheep by 't schijnen vande Maen.
Kost ghy hem volghen niet in 't rijsen van het licht?
Wie volchde eenich seyl, 't gheen veer is uyt 't ghesicht?
De spraecke my begeeft soo is my 't hert benepen,
En wasser gheen ghewach op strand of by de schepen,
Wanneer men inde nacht de seylen opwaerts hees?
Wy wisten nieuwers van voor dat de Sonne rees,
De Schilt-wacht had wel vaeck ghehoort de touwen klateren,
Maer dacht 't is door de wint of 't storten vande wateren,
En sloech daer op gheen acht: maer als de morghenstont
Aen brack; d'ontrouwicheyt men doen wel haest bevont,
Men miste de Princes, het Hoff was vol gheruchten,
Dit syn helaes de vruchten,
Dat ick een Princen soon heb in mijn Hoff onthaelt:
In plaets van danckbaerheyt wert ick soo snoo betaelt.
Wel aen dan Princen beyd, ghy kent de macht der Griecken,
Die dickmael in het velt hun vyant is ghebleecken,
Soo ghy my blijft ghetrou ick sweere den Troyaen
Dat hem dees rovery in't end noch duur sal staen:
Ick wil met raet mijns Raets nae Troyen toegaen trecken,
Om voorghenomen wraeck aen Priamus t'ondecken.
'k Wil wraecke van het leet door Paris my gheschiet,
Ick reys na Troyen toe om wreecken mijn verdriet,
Kom laet ons tot de reys gaen alles vaerdich maecken.
De Goon vertrou ick, sullen gunstich syn u saecken.
Binnen.
Paris. Helena.
Danck sy de Goon mijn Lief door wiens vermoghen macht
Wy binnen Troyen syn gheluckelijck ghebracht:
Laet ons de Goden lief, ons danck ten offer gheven,
Vermits wy door haer gunst, soo gunstich syn ghedreven,
Door 't sporelose padt van d'ongebande Zee,
Daer ons de windt, en stroom, gheluckich waren mee:
Soo dat wy door de hulp van winden, ende stroomen
Lof sy de Goden, hier gheluckich syn ghekomen.
Helena lief mijn hert ghenoeght soo aen u min,
Dat u mijn liefde keurt voor mijn Liefs af-godin.
| |
| |
Helena schoone Vrou, pronck Peerle deser aerde,
Op u schoonheyt 't Troyaensche Hof sich verhovaerde
Tot glory mijnes min: o min wat sijt ghy soet!
Als sy (na wien ghy neyght) u lieve lust voldoet.
O Spartens Koningin! die Griecken hebt verlaten:
Ghy die om Paris min, kunt Menelaus haten:
d'Eer die ghy Paris doet, de liefd die ghy hem toont
Sal met ghetrouwigheyt u eeuwigh zyn beloont.
Meer eysch ick Paris niet, als dat ghy my u Vrouwe,
'k Sal myn beloften houwe
Soo langh dit lichaem voert de Ziel die 't heden draeght.
Ach Paris! Paris ist, wiens minne my behaeght,
En oock behaghen sal, ghedurende mijn leve:
Diees u mijn minne sal ghetrouheyts oorsaeck gheve.
Priamus met eenighe Adel.
Daer komt sijn Majesteyt met al den Adel aen.
Laet ons met groetenis sijn Hoogheyt teghen gaen:
Heer Vader na ons plicht, eerbiedelijck wy buyghen
Om aen syn Majesteyt eerwaerdigheyt te tuyhen.
'k Heb Paris onderricht bekomen soo terstondt,
Door een expresse Bood die Menelaus sondt,
Dat met syn Griecksche macht, hy is op reys gheteghen.
't Gheen hy eens heeft ghehadt sal noyt weer zyn verkreghen.
'k Acht dat het is om myn om Paris te ontslaen,
En sonder Paris my na Griecken te doen gaen.
Neen Menelaus, neen! dat sult ghy noyt bekomen,
Nam Paris my van u, 'k word niet van hem ghenomen:
Ick blijf myn Paris by, soo Paris my bemint.
Hy krijght Helena niet is sy als ick ghesint.
Ick ben ghesint gheen Man als Paris liefd te draghen.
Geen Vrou sal Paris als Helena oyt behaghen.
Menelaus met eenighe Griecksche Adel.
Troyaensche Majesteyt, naest groetenis en eer
Aen u en 't gantsche Hof ontdeck ick myn begeer;
Dat is, dat men doet verklaringh; door wat rede
Dat Paris heeft ghevoert Helena hier ter stede?
Myn Echt en eer gheschent, ghebroken Eedt en trou:
Mijn teghens alle recht ontschaeckt mijn echte Vrou.
Is dit de eer ghenoegh? Hoe! zyn dit Prince dade?
Een Prince komt het toe te straffen sulcke quade:
'k Had Paris noyt in 't minst u sulcks toe vertrout,
| |
| |
Dat ghy u Prince plicht soo schendich breken soudt.
Hoe Paris! kan in u die valscheyt syn bevonde?
Hoe Priamus, een Vorst behoort te syn ghebonde
Aen reden, en aen recht: 'k segh een rechtvaerdich Heer
En past het gheen ghy doet, o Paris nimmermeer.
't Is d'eere niet ghenoech mijn Vrouwe te beslapen,
Het gheen ick sweer aen u te wreecken met de wapen.
Gantsch Griecken sal met macht, o ghy vervloeckt Troyaen!
(Ghemoedight door de spijt) u boosheyt teghen staen.
Gantsch Griecken sal met macht sich teghen Troyen stellen,
V onrechtvaerdicheyt ter aerden neder vellen.
Onlijd-lijck is de spijt te bitter is het leedt:
Het welck Paris ghy aen mijn t'onwaerdich deedt:
'k Versoecke Priamus, u Hoogheyt die ghebiede,
Dat my in dese saeck na rechten mach gheschiede:
Of dat u Majesteyt op 't kort een oordeel strijck,
Al eer ick wederom van dese plaetse wijck,
Of ick Helena sal met my naer Griecken nemen,
Dan of haer Paris sal mijn Echte doen vervremen?
En scheyden Man van Vrou, Coningh van Coningin?
Breecken mijn Echte trou, door lusten van syn min?
Waent niet Grootmoghent Vorst, dat mijn ghenegenthede
In 't minste sullen gaen teghen de Wet van rede:
Denckt Grieckschen Koninck niet dat ick ben van dien aerdt,
Die door gheneghentheyt een lust tot onrecht baert.
Waent Menelaus niet dat ick my soude toonen
Om onrecht door de gunst onrechtigh te verschoonen?
Neen Menelaus neen, Priamus is gheen man
Die onrecht door de gunst in 't minst verschoonen kan,
Priamus wil dat Recht gherechtigheyt sal schiede.
En 't komt de Vorsten toe, oock alle die ghebiede:
En 't heyligh recht bekleen dat inde straffe gaet
Rechtveerdigheyt voor gunst, tot looningh van het quaet,
Om u in dese saeck rechtvaerdicheyt te toonen
En sal ick Paris in het minste niet verschoonen.
Heeft hy u Echte Vrou u teghens danck ontschaeckt,
Haer teghens hare wil (segh ick) syn Boel ghemaeckt
Ick acht hem straffe waert, ghelijck hem sal gheschieden.
Syn Hoogheyt die seyt recht, dies ick in syn ghebieden
Door goet vertrouwen dese saeck vrywillich stel,
Op dat syn Majesteyt rechtvaerdich oordeel vel.
Wat seyt hier Paris toe, en ghy Helena mede?
Wat my belanght ick ben Heer Vader wel te vrede,
Dat met goe kennis wert de saeck wel onderstaen:
En dat ick wordt ghestraft ist dat ick heb misdaen.
| |
| |
Indien zijn Majesteyt ghelieve te vergunne
Een middel, waer door men dees saeck sal slechten kunnen.
Soo is mijns oordeels gheen bequamer middel dan
Dat syne Majesteyt neemt mijn versoecken an:
Dat is dat ick uyt liefd mach keuren nae behaghen,
Die ick uyt liefdens lust de meest gunst sal draghen.
Wat heeft zijn Majesteyt hier teghen?
Mits ick versekert ben dat my haer gunst gheschiet.
Voor mijn ick ben te vreen, laet vry Helena kiese,
'k Vertrou dat ick haer gunste niet en sal verliese:
Maer dat sy Paris meer als Menelaus mint.
'k Weet dat sy meer tot mijn, als Paris is ghesint.
'k Weet dat sy Paris sal voor Menelaus keuren.
'k Weet Paris dat u noyt die gunste sal ghebeuren.
Wil Menelaus dan dat ons Helena scheyt?
Ick ben Paris te vreen, laet hooren wat sy seyt.
Helena door u keur moet ghy dees tweedracht slechten,
V keur, Helena moet alleen dit onrecht rechten.
Ist dat ghy meerder lieft u eerst verkooren Man
Als Paris: 't is mijn wil, neemt Menelaus an.
Op dat ghy u in 't eynt niet hebbe te beklaghen:
Kiest wel, dats die, die ghy de meeste liefd sult draghen.
Ach! wert het my vergunt te kiesen na mijn sin,
Een van dees twee die ick het aldermeest bemin?
Mach ick vrywillich dan liefds keur in 't werck leggen?
Soo sal ick hier voor 't Hoff mijns hertens gront uyt segghen,
Mach ick wel ongheveynst, niet met een dubbeld hert
Wtspreecken tot wiens liefd mijn ziel ghetrocken wert?
Mach ick nae liefdens aert, mijn willekeur verkrijghen?
'k Sal segghen wien ick min: 't schijnt alles stil te swijghen.
Gheeft antwoort op mijn vraegh: is yder wel te vreen,
Dat die ick meest bemin, ick mijne trou verleen?
Als anders niet en kan, voort mijn ick ben te vreden.
Ick van ghelijcken mee, al is het teghen reden:
Kiest die ghy 't liefst bemint, want my u keur niet baet
Of ghy mijn kiest, soo min is minder als u haet.
Is liefd tot Paris meer laet Paris die ghenieten
Al sou dit Prinslijck hart uyt teeren in verdrieten.
Doch in het minst ick dat mijn lief niet toe vertrou.
O dochter van Iupijn: o Griecksche Koninghs Vrou:
O Spertens roem en pronck, ghedenckt hoe ick voor dese,
V heb gheviert, ghedient, en alle eer bewese;
Ghedenck, mijn lief ghedenck wat vryigheyt dat ghy
Door Echte plicht en lust in min ghenoot met my.
| |
| |
'k weet dat u eerbaer hert om vremde lust noyt dochte,
Maer dat ('t gheen Gode spijt) u Paris daer toe brochte;
'k Ghedenck de valscheyt, die u Paris deed, gheen meer;
Maer ick vergeefse u, mint Menelaus weer,
'k Vertrou my op u deught, 'k vertrou my op u minne
Van mijn gheminde Vrou; o Spartens Koninginne;
Wiens armen my soo vaeck omhelsden met gheneught,
En uytghelaten lust van soete minne vreught,
Nu 't Priamus goet vint, dat die, u min verliese,
Ghy die verlaten sult: soo bid ick u, wilt kiese:
Dies kiest, Helena kiest.
Wert my mijn keur ghegheven
Te kiesen hem, met wie ick eeuwigh wensch te leven?
't Wert u vergunt, dies kiest, 't sy Paris of u Man
Laet blijcken wie u hert de meeste liefd' sal draghen.
V kus ick Paris; die mijn meerder kunt behaghen
Als dese Griecksche Vorst; wiens liefde ick versaeck,
En een Troyaensche Prins ick tot mijn Vooghd-heer maeck.
Hoe Menelaus Vorst, hoe dus ontstelt van sinnen?
V Majesteyt gheliefd met ons te treden binnen:
't Schijnt dat de droefheyt u tot aen het herte raeckt.
Vervloeckte Vrou! die my tot spot en schande maeckt:
'k Sweer u dat ick de spijt onwaerdigh my ghedaen
Sal wreecken na mijn lust aen een vervloeckt Troyaen.
Binnen.
Gheliefde lief en wilt sijn dreygingh trots niet achten:
'k Meen hy sal sich de strijt wel tegens Troyen wachten.
Ick danck de Goden voor u liefd aen my besteet,
En draegh u meerder liefd' als selfs Helena weet:
En hoop dat sy van dagh tot dagh sal meerder groeye,
Soo dat Helena sal met Paris In Liefd' Bloeye.
Finis Coronat opus.
|
|
Auteursrechtvrij