Eerlycke tytkorting
(1634)–Jan Harmensz. Krul–
AuteursrechtvrijClavdiaen in Harders kleedingh, Juliana, Amarillis, Grvcella, Coridon, de Mysyck met Rey van Musicanten:
by haer hebbende eenigh gheblomte, 't welck sy draghen na den Tempel van Pallas alwaer sy die selvighe op-offeren met een Musyck ghesangh ende ghespel.
Grucella
VRundt Coridon, ick hoop dat onse Offerande
Yets vrughtbaers wercken sal.
| |
[p. 15] | |
 Amaril
Te meer wanneer wy brande
Dees Bloempjes uyt-ghekeurt.
Coridon
Met Lauw're blaen gheçiert:
O Maeght, ô Eedele Maeghd, wel waerdigh Gelauriert,
Kom, soet geselschap kom, laet ons dees Tempel groeten,
De Kunst-Godin ter Eer, met neer-gheboogen voeten;
Vereenigh snaer, en stem, een yder vat zijn thoon,
En kniele nevens my voor Pallas waerde Troon:
| |
[p. 16] | |
Ey! offer op met vreuchd' de Kunst-Godin, Kunsts schatten,
Strijck doch eens op de Veel op dat wy mogen vatten
Den thoon recht na den eys: strijck noch eens op de ge,
't Is wel, kom laet ons gaen, en dragen d'Offer me:
Goddinne vande Kunst, wy proncken u Altare
Met Bloempjes, en Laurier, op dat wy onse snare
Door soet gheluyt, en geur van 't aengename groen,
Naer u behagen onse offerande doen:
Versmaedt de diensten niet die wy uyt liefde thoonen;
Maer wilt met uwe gunst, ô Kunst-Godin beloonen
Ons dienst aen dese Maeght, Musica ons Vrundin.
Pallas
Ghy zijt my wellekom, treedt na der tot my in,
V stemmen offert op, vangh aen, vangh aen u vreughde,
En Goddelijcke Kunst vermenght met alle deughde.
Hier moet Musicael ghesonghen ende ghespeelt werden, dient ghelet, dat yder ordentelijck neder knielt voor den Tempel; na datter gesongen is, werter ghesproocken.
MUsica mijn Vrundin, u Kunst ick soo hoogh acht
Dat ick u waerdich houd' om onder het geslacht
Pallas
Der groote Goon te zijn: ô Kunst, ô Edele vreughde
O Goddelijck vermaeck, ô vrolijckheyt vol deughde:
O sangh, ô soet geluyt, ô lieffelijck gespel,
V vreughd' ick boven al, naest 's Hemels vreughde stel:
O vreughde door de lust u kracht alleen ghekregen,
O stemmen wiens vermaeck de Goden selfs bewegen:
O Snaren soet gheklanck, ô lieve melody
Die selfs de Goon beweeght, en treckt mijn gunst tot dy:
| |
[p. 17] | |
Musyck
Ick speur, ô Kunst-Godin, de Goon ons vreught betrachten,
Daer t'Aertsch gheslachte die in teghendeel verachten;
Ia treden nu by na mijn waerde met de voet,
Dies ick ô Kunst-Godin, om gunst u smeecken moet:
Wel eer waer ick geacht, in Konincklijcke hove,
Nu door een snoot gebroet onwaerdelijck verschove:
Wel eer ben ick geweest van grooten aengebeen,
Nu van een bot geslacht als met de voet getreen;
Der-halven (ô Godin) ons Musicale Schare
Ootmoedigh buyten neer, en proncken u Altare
En Offeren u op de gaven van ons Kunst,
Op dat wij door de vreucht bewegen u tot gunst;
Gunt ons (ô Kunst-Godin) soo in de Kunst te groeye,
Dat onder ons de Kunst in rechte Liefd' mach bloeye.
Pallas
Vrundin, Edel vrundin, 'k en heb niet in mijn macht,
Dat u niet zy gegunt indien ghy 't maer betracht;
Dies spreeckt wat ghy begeert.
Musyck
'k Sal op gevoysde maten,
Ons soet versoecken u in Rijmen hooren laten;
Ghy Coridon, die vry meer als uytmuntend zijt,
Singh op ons Vaersjes dees Goddinne toegewijt.
| |
Claudiaen
singht alleenich dese navolghende vaersjes, dat ghedaen zijnde, worter Musicael met volle stemmen op vervolght.
VVY die ter Aerden buyghe
Tot een offerande:
Soo dese Bloempjes tuyghe
| |
[p. 18] | |
Die op't Altaer brande:
Door Kunst, u gunst, Godin, wy in,, onse vreucht betrachten,
Dat nijdt noch haet,, ons nimmer schaet, dat nijdt noch haet verkrachten
De Musyck die wy hoogh achten.
Hier op volght de Musijck met volle Stemmen.
Coridon
ONS uyt-ghestorte vreucht, ons spelen en gesanck,
O wyse Kunst-Godin, neemt (bidden wy) in danck
Ick twijffel niet oft ghy (ô wijsheydt aller Wijsen)
Sult onse oeffeningh, en Eerb're kunste prijsen:
En om u goede gunst ick mijne dienste doe.
Pallas
Ick stier u waerdigh Lof tot aen de Wolcken toe:
Vaer voort, ey! vaer soo voort, de Ieucht in deucht te lere
Doet d'Amstel met het Lof van uwe kunst Florere:
Voedt harten in u lust, queeckt Zielen in u vreucht,
Zijt leersaem in u Kunst, en stichtend' aen de Ieught:
Mijd laster, haet, en nijdt, ontucht, lichtvaerdichede,
Tot niemandts nadeel wilt in Rijmen, oft in rede.
V Eele Kunst misdoen: maeckt dat ghy met u Kunst
De deuchde blijcken doet, ghy krijght der Goden gunst:
Mijn hulpe waer s' u dient, salt altijdt zijn ten besten.
Musyck
Dijn groote Majesteyt bedancken wy voor 't lesten.
Al t'samen binnen.
| |
Amarillis, Grvcella.VVAt of Coridon bedrijft,
Dat hy dus langh van ons blijft,
| |
[p. 19] | |
Waer mach hy sijn op-ghenomen?
Grucella
Amarillis 't is noch vroegh,
En wy hebben tijdts genoech,
Coridon die sal wel komen.
Amaril
Die de Liefde niet en proeft,
Weet niet wat de Liefd' behoeft:
Ach! Grucella als men Minne,
Als men Liefde pleeght, en vrijt
In het groenste vande tijt
Heeft men qualijck halve sinnen.
Grucella
Amarillis jonghe Meyt,
Laet u zijn van mijn gheseyt,
Wilt mijn woorden wel onthouwen:
,, 't Is de Eer te licht ghewaeght,
Als een Ionghe teere Maeght
Hare liefde veylt op trouwe.,,
Amaril
Hoe Grucella, dits te slecht
Ghy dient beter onderrecht,
't Schijnt u ouwe kouwe daghen
Niet ghevoelen Liefdens aert,
Ghy weet niet wat Liefde baert,
't Schijnt ghy noyt hebt Liefd' gedragen?
Grucella
Amarillis wulleps dier,
Weet ghy wel dat by het vyer
Meest de Min wert vergeleecken?
Amaril
Ia Grucella ick beproeft
| |
[p. 20] | |
Dat dat vuyr verkoelingh hoef,
Sal't zijn hete krachte breecken.
Grucella
Door wat middel?
Amaril
Door de Min.
Grucella
Losse woorden, sotte sin
Amaril 't gheen u doet branden
Soeckt ghy tot verkoelingh, ach!
Amarillis, noyt men sach
Sulcke minne sonder schanden.
Amaril
Is het schande dat men Mint
En uyt Liefde is gesint,
Om in d'heylighe Echt te trouwe?
Grucella
Neen, ô neen dat segh ick niet,
Maer het misbruyck datter schiet,
Onder dies wert schant gehouwe.
Dit is misbruyck dat een Maeght
Vryers hare liefd' op draeght;
Vryers staet het toe te vryen,
Vrysters sulcx schaden kan
Soecken Vrysters Vryers an
Dat sal haer tot schande dyen.
Amaril
Dat beken ick, Vrysters Min
Heeft veel schandt, en opspraeck in,
Maer wert sy gevrijt; wat rede,
Dat sy niet weer lieven sou
Siende hare Vryer trou,
| |
[p. 21] | |
Door des Liefd's genegenthede.
Grucella
Noch en staet het haer niet vry
Datse blijcken laet dat sy
Graeghten heeft, om Liefd' te loonen.
Amaril
't Is de Eere niet misdaen,
't ken der Maeghden Eer niet schaen,
Op 't versoeck, weer liefd' te thoonen.
Grucella
Amarillis is noch slecht,
Weet niet dat een loose knecht
Maeghdens sinnen ken bekoore,
En haer vryen met de mondt
Tot dat hy haer Maeghdom vondt
Die door vryheydt gaet verloore.
Amarillis jonghe Meyt
't Gheen dat ick u heb gheseyt
Om u beters wil gheschiede.
Coridon uyt.
Daer's u Lief, Grucella gaet,
Doet met hem soo ghy 't verstaet,
Ick en ken u niet gebiede.
Binnen.
Coridon
Hoe Nimphje dus alleen?
Amaril
Alleenich en verselt
Met sulck geselschap 't welck mijn hertjen heel ontstelt;
Ghedachten zijnt die my de Liefde doen beproeve.
Coridon
Hoe Amarillis, kan de Liefde u bedroeven
Door werckingh van 't gedacht?
| |
[p. 22] | |
Amaril
't Gedacht bestraft mijn ach!
Dat ick de liefd' niet meer soo licht gheloven mach.
Coridon
't Is fantasy ick moet u hertje wat vermaecken,
Ick hoorden flus een voysje, kost ick het wel raecken
Ick speeldent op mijn Fluyt; 't is Amaril heel soet,
Soo dat ick u het Liedtjen nu eens speelen moet.
Hy speelt op de Fluyt, dat ghedaen sijnde spreeckt hy.
VVAt dunckt u Amaril?
Amaril
V speelen steelt mijn sinne.
Coridon
V vriendelijcke lonckes doen my u beminne,
Ach! lieve Amaril, dat ick soo speelen kon,
Dat ick het hertje van mijn Amarillis won;
Wie soudmen luckigher als Coridon dan achten?
Amaril
Ghy Coridon, behoeft van mijn niet te verwachten
Dat ick u lieven sal.
Coridon
Hoe Amaril, wat reen,
Met mijn ghetrouwe Minne?
Amaril
Mint (Coridon) mijn niet,
Maer na een ander siet
Daer ghy meer gunst meught vinne.
Coridon
Ick Min om Schat noch Goedt
Maer uyt een trou ghemoedt,
Mijn Amaril, mijn eyghen:
Na wien mijn Zieltjen haeckt,
Mijn Ziel haer Zieltje maeckt
| |
[p. 23] | |
Doet Ziel, na Ziele neyghen.
Mijn dunckt dat hier in 't wout
Een Echo sich verhout:
'k Moet sien of ick die vinde;
Hier, of een weynich voort
Heb ick die lest ghehoort,
Het was ontrent dees linde.
 | |
[p. 24] | |
Hy fluyt eens.
Hier isset Amaril,
Ey! weest een weynigh stil,
En let eens op dit queelen,
Wat speelen ick besta,
Dit bootst mijn Echo na,
En salder teghen speelen.
Coridon
Was 't Amaril niet soet?
Amaril
't Beweeghden mijn ghemoet.
Coridon
't Gheeft my een lust tot spelen.
Amaril
Het treckt mijn hert tot Min.
Coridon
Dies ick noch eens begin.
Amaril
Wat doch?
Coridon
Op nieu te quelen.
Amaril
Queelt Coridon ey! queelt,
Mijn Ziel, en hertje steelt,
Steelt 't gheen u wert ghegeven:
Steelt mijn geheel, ick lijt,
Ick ben mijn selver quijt,
En leef, als sonder leven.
Coridon
Ick Leef na u begeer,
Ick steel u, steelt mijn weer.
Amaril
Ach Coridon mijn eyghen,
Ick steel 't gheen ghy mijn geeft.
Coridon
Door u mijn Zieltje leeft.
Amaril
Na u mijn sinnen neyghen.
| |
[p. 25] | |
Juliana.Als ick mijn droeve Staet aendachtich overweegh,
Soo vind' ick (laes!) mijn hert van alle vreughde leegh:
Ick ben een Koninghs Kint geteelt van Edel bloede
Berooft van Erf en Landt, van Schat, van Staet, van goede;
Waer toe (ach leyder!) ist ghekomen nu met mijn?
Dat ick (eylaes!) moet een verwurpen Dienst-Maeghdt zijn
Hier op een vreemde plaets, by ongeachte liede,
Daer ick in ballinghschap (om straffe te ontvliede)
Het Arme Vee moet hoen: en dat my meest berout,
Ick heb een Bedelaer tot mijne man getrout;
Hoe Iuliana, dat ghy dus u hebt vergeten,
En sonder achterdocht, of kennis af te meten:
Hoe door 't verloop des tijdts, het luck noch keeren ken;
V ist (ô Goon!) bewust in wat verdriet ick ben:
'k Heb Celidon belooft, maer ach! wat wil het wesen?
Door hem en ken ick noyt tot staet weer zijn geresen:
Wat beeld ghy Juliana steedts u selver in?
Waer toe u dus ontrust door een verwerde sin?
Drijft dees ghedachten uyt, en voeght u na de rede,
Ghy hebt al wat ghy meught indien ghy zijt te vrede;
Wanneer ghy u bedenckt, en wijsselijck beraedt,
Soo gaet de kleynicheyt verr' boven hooge Staedt:
In my ontbreeckt doch niet, als maer een goet ghenoeghen,
Dies ick my daer na hoop te neyghen en te voeghen.
| |
[p. 26] | |
Ick sal, ha! lieve Lomm're Bomen
Wat nader uwe groente komen,
En setten my wat neer op u begraesde kant:
Daer beecxkens Cristalyne vlieten
Al ruyschend langhs u oever schieten;
V Oever die met Elsen tackjes staet beplant.
Ick sal in u begraesde dalen,
Mijn droevich hertjen wat op-halen:
En plucken Bloempjes, uyt het natte Cristalijn,
Wiens drifjes ruysschend' neder vallen,
Voen Bloempjes, kruytjes, aen de wallen,
Waer van ick plucken sal mijn Lief een kransselijn.
Om hem mijn Ziels Apol te noemen,
Sal ick hem met een Krans van Bloemen
Bekranssen, hem die ic keur voor mijn waerde Man
En Offeren 't hem op met vreughde,
Die my doet minnen om sijn deuchde,
Sijn deuchde die ick na waerdy niet loonen kan.
Nu Juliana voedt u sinne
Hier in 't Belommert groen met minne,
Dewijl ghy Juliana hier alleenich bent,
V droeve sinnen wilt verpoosen,
Verschuylt u onder dese Roosen,
Een Liedtje singht, op 't aerdichst Voysje dat ghy kent.
| |
[p. 27] | |
Juliana
gaet in de groente neder-sitten: singende dit navolghende Liedtjen, ondertusschen komt den Hartogh uyt, luystert na 't singhen.
LAura sat laest by de Beeck,
Onder 't schau van Elsen Bomen,
Sachjes sy in 't water keeck,
Is daer na in slaep ghekomen;
En begost heel soet te dromen
Van de Liefde, van de Min,
Slapend' is sy neer ghesegen,
Met haer boesem los geregen
Lach die soete Veld-godin.
Wijl sy daer alleenich sat
Coridon gingh by haer sitte:
Midts hy na haer Borsjes vat
Roept zijn Laura wat is ditte;
Ach! mijn boesem brandt van hitte:
Hier me zijght sy weder neer,
En begint op nieu te dromen
Soo je wilt soo meughje komen;
Neen, ô neen; het krenckt mijn eer.
| |
[p. 28] | |
Viel weer soetjes neer in 't gras;
Och! ick ben door droom bedroogen
Riep sy met besloten ooghen:
'k Meend' ick sonder Maeghdom was.
Hartogh
O lieffelijck gesangh, ô soete minne reden
Die my tot Min beweeght? ick koom vrymoedigh treden
Hier in dit Lomm're groen, daer ick (ô Harderin)
Met een genegen Ziel op-offer u mijn Min;
Een Hartoghs hert hebt ghy ô Harderin gevangen,
En met de bloosjes die op u snee-witte wanghen
Soo schoon gemormert staen: beweeght ghy mijn, dat ick
Mijn hert ghevangen voel in Liefdens soete strick:
Een Hartogh knielt voor u, een Hartogh wiens vermoghen
Is minder als een slaef, alleenlijck door u ooghen:
V ooghen: ja, daer by een aenghename klanck
Vol soete melody, van treffelijck ghesanck:
Die doen my in u dienst ootmoedigh neder buygen,
Om u de neygingh mijnes herte te getuyghen:
't En is gheen wulpsche Min, ten is gheen yd'le tocht,
Die maer voldoeningh van mijn Mins genot versocht:
't Is Liefd' oprechte Liefd' die ick tot uwaerts drage,
't Is Liefde wiens ghelijck men noyt ter werelt sage,
't Is Liefd', voorwaer 't is Liefd', 't is Liefde ach! wiens kracht,
(Ha! schoone Harderin) u weder Liefd' betracht.
Iuliana
Den Hartogh die misdoet sich selver.
Hartogh
Door wat rede?
Iuliana
Vermidts sijn Majesteyt verkleent sijn waerdichede,
Ont-Eelt sijn Eedeldom, en spreeckt van Liefd' met haer
| |
[p. 29] | |
Die nutter dient ghetrout met eenen Bedelaer.
Hartogh
Neen Harderin, ô neen, ghy moet met mijn belye,
Dat Liefd's keur niet en siet alleen op de waerdye
Van Adel-Rijcke pracht: maer Liefd' volght Liefdens wet,
En Liefd' betracht weer Liefd', daer Liefd's sin keure set;
Geen Adeldom soo Eel, gheen Edelheyt soo waerdt,
Als de genegentheydt die rechte Liefd' keur baerdt:
Ghy moet (ach! Harderin,) dit neffens mijn vertrouwen,
Indien dat ghy u wilt aen reen gegrondt-vest houwen;
Dat niet Liefd' overtreft hier op dit Aerdsche Dal:
Oft spreeck-woord waer vergeefs, de Liefd' verwint het al:
Wilt ghy u weder-liefd' aen mijne Liefd' doen blijcken,
Ick sal u Echtelijck bedelen met twee Rijcken;
Dat 's 't Griecxsche Hartoghdom, 't Atheensche Koninck-Rijck,
d'Welck ghy besitten sult, en wesen mijn's ghelijck.
Iuliana
Eerbiedigh buygh ic neer om dancbaerheyt te thoonen,
't Vermoghen my ontbreeckt, dees eere te beloonen;
Ick kniel ootmoedigh neer, buygh dancbaerlijck ter Aerd,
Ia u Slaefin te zijn is Sivia niet waerd:
Grootmogend' Majesteyt, ick bid u leeft na rede,
En stelt u Liefdens keur door achterdocht te vrede;
Dat ghy u niet vergeet in Liefde-loose Min
Tot my een Huysmans Kindt, en schamele Harderin.
Hartogh
Hoe ghy u meer verkleent, hoe ick u meer verheffe,
Ghy sult in Eer en Staet gantsch Griecken overtreffen:
Ghy sult sijn Koningin van Griecken, en Atheen:
Rijst Harderinne rijst, laet knielen met ghebeen
Die 't knielen voeght, om u tot Liefde te beweghen;
| |
[p. 30] | |
Vergund my (soo u gunst van my mach zijn verkregen)
V weder-liefd', ick bid.
Iuliana
Grootmogend Majesteyt
Die 't bidden niet en voeght, aen mijn onwaerdicheyt;
Oock ist soo verr' met mijn, dat door beloft van trouwe
Ick my verbonden heb, te zijn een Harders Vrouwe.
Hartogh
Ist maer beloft, ach! die beloft ken zijn ontdaen.
Iuliana
Ick vrees de Goden my met straffe soude slaen.
Hartogh
En isser dan geen hoop u weer-liefd' te verwerven?
Iuliana
Veel liever hier ter plaets den doodt (eylacy!) sterven.
Hartogh
Bedenckt u Harderin, wat het verschillen sou
Te zijn een Koningin, oft arme Harders Vrou;
Te hebben alle lust, en in de Weeld te leve,
Oft sich in d'arremoed tot slaverny te geve:
't Verschil dat is te groot.
Iuliana
Hoe veele dit verscheelt,
Soo ken nochtans de lust, de overvloet, de weelt
My niet meer geven als een tijtelijcke vreughde,
Die ick soo hoogh niet acht als ick wel doe de deughde
Deughd die niet ooght op Staet, oft groot geachte dingen
Die onderworpen zijn des tijdts veranderingen:
Deughd', die de Ziele baerd een onverganckelijck soet
Deughd', die in 's Hemels vreuchd de Ziele brengen moet
Daer komt mijn Celidon, 't is tijt voor mijn te scheyde.
Claudiaen uyt.
Hartogh
Wat oorsaeck?
Iuliana
Om het Vee (Genadigh Heer) te weyde.
Hartogh
Indien ick dan van u niet meer verkrijgen kan,
| |
[p. 31] | |
Soo bid ick Harderin, doet my die eer doch an
Dat ick u lieve stem, en sangh noch eens mach hooren.
Iuliana
Ick die mijn acht te zijn Slaefin voor u gebooren,
Doe wat u wil ghebiedt, in onderdanicheyt,
Stel ick my willich te voldoen sijn Majesteyt:
Daer is mijn Cilidon, die met sijn aerdigh speelen
Yets treftighs maecken sal; als ick begin te queelen:
Kom Celidon sit neer hier in 't belommert groen,
Om sijne Majesteyts believen te voldoen.
Claud.
Grootmogend Vorst, indien u Hoogheyt schept behagen
In Kunst van goet Musyck: 't is billick wy ons dragen
Als onderdanen, om sijn Hoogheydt met vermaeck
En vreughde te voldoen.
Hartogh
't Is Harder soo een saeck,
Die ick op Aerden houd' het Eelste aller Kunsten,
En sal derhalven u bethoonen alle gunsten:
Veel meerder luck hebt ghy, als ick, een Vorst ghebooren:
Ach! had den Hemel my tot sulck een luck verkooren
Als u; ick waer vernoecht: doch dit stel ick ter sy,
En met u soet Musyck verheught een weynich my.
Clavdiaen speelt onder het singhen van Jvliana, ondertusschen komt Apolonia luysteren.
| |
Juliana singht.O Liefde wiens vermoghen
Doet mijn keurigh kiesen,
O keur gevoedt door d'oogen
| |
[p. 32] | |
Ghy doet mijn verliesen,
Mijn Troon, en Kroon, Ia 't Hof, vol lof wil ick gaen versaecke,
Ach Floriaen Liefd' pordt my aen, ach! Floriaen, ick haecke
Koninghs schat u deel te maecke.
Hoe Hoofsche Koniginne,
Dat ghy 't Harders leven
Sout boven 't Hof beminne,
Goude Kroon begeven:
Mijn Staet, vol smaet, oprecht, maer slecht, niet gheacht op Aerde,
Daer 't Hof, en Troon, ja Konincx Kroon, daer 't Hof en Troon vol waerde,
Sijn te Eel mijn Staet t'aenvaerde.
Hoe Edel dese schijnen
Kunnen sy wel geven,
Het gheen men weet te vijnen,
In een Harders leven:
Dat's lust, vol rust, daer Min, na sin, Floriaen moet Minnen,
Cecilia, siet hoe ick sta, Cecilia mijn sinne
Vallen op u Koniginne.
Hartogh
Wtmuntend' soet ghesangh, van Stem, van Voys, van woorden,
Dit Liedtjen ick met sulck een lust en aendacht hoorden
(O soete Silvia,) dat ick genootsaeckt ben.
| |
[p. 33] | |
Te melden mijne vreucht, die 'k niet verborghen ken.
Apolonia
Heer Broeder even ist met my, als u gelegen,
Ick heb door dit ghesangh genegentheyt gekregen,
Die mijn (ghelijck wel eer Cecilia heeft gedaen)
Doet minnen dese Harder, ghelijck sy Floriaen
Gelieft heeft, en gemint; u hoogheyt, ach! (Heer Broeder)
Vergun my dat ick mach met desen Schapen-hoeder
Yets redineeren.
Hartogh
Doet wat u hoogheyt gevalt,
Ten aensien dat ick my bevind in een gestalt
Als ghy zijt: 't schijnt de Goden
Ons herten trecken na de wet van liefd's geboden:
Ick Min dees Harderin; en sal haer tot mijn Vrou
Verkiesen, door d'Echt; en wettelijcke Trou.
Apolonia
En ick dees Harder, ach! de Liefde heeft geen wetten,
Ick weet niet wat my doet soo schielijck Liefde setten
Op desen Harder, die ick noyt en heb ghesien.
Hartogh
Het geen onmogelijck schijnt (bevind' ic) ken geschien:
Spreeckt ghy den Harder aen; ick sal de Harderinne
Met reden soecken te bewegen tot mijn Minne:
O schoone Silvia, ten aensien Liefdens wetten,
Moet ick my neffens u in 't groen wat neder setten?
Ey! seght my eens, hoe is dees Harder doch ghenaemt?
Iuliana
Grootmogend' Majesteyt, ic ben op 't hoogst beschaemt
Om Liefd's reen te voldoen; aen u, aen u genade.
Hartogh
Ey! stelt de schaemt ter sy, 't schijnt Goddelijc aenrade,
My, en mijn Suster me, ons beyde drijft tot Min;
Haer na dees Harder; my tot u, schoon Harderin:
't Schijnt wonder, 't geen hier blijckt, dat uyt een goet genegen
| |
[p. 34] | |
Ick en mijn Suster beyd', genegentheden kreghen
Wt Goddelijcke Liefd', en lust tot Echte Trou:
Dat d'Harder sy haer Man, en d'Harderin mijn Vrou:
Ick bid u seght sijn naem.
Iuliana
Hy 's Celidon geheten.
Hartogh
Ha! Celidon de Goon sijn tuyge mijns geweten
Dat ghy my groote dienst sult op het hooghste doen,
Dat ghy u voegen wilt hier in dit lommer groen,
Om met een Hartoghs Suster, van de liefd' te spreecken.
Apolonia
Wel Celidon het schijnt u aenschijn geeft een teecken
Van schaemte.
Claud.
'k Ben beschaemt, Me-Vrouwe.
Apolonia
Schaemt u niet
Dewijl ghy onbeschroomt mijn openhertje siet,
Dat sich soo laegh verneert, om uwe gunst te trecken,
Sal 't binnenst dat het draeght, u ongheveynst ontdecken.
Claud.
V Hoogheyt is verdoolt, en dwaelt van 't rechte spoor
't Is seecker dat u hoogheyt haer geluck verloor,
Als sy my liefd' toedroegh.
Apolonia
't Sijn redeloose reden.
Claud.
Ten doen Me-vrou.
Apolonia
Met reen thoont dan u tegenhede.
Claud.
Ick sal Me-vrou, ick sal met redelijck beleyt
Bethoonen op dees reden mijn reens tegenheyt;
Voor eerst u hoogheyt moet met aendacht over-wegen
Haer groote Mogentheyt, met Lof, en Eer verkregen:
Haer Af-komst, Staet, Geslacht, haer Konincklijcke bloedt
Van Adelrijcke Stam in d'Hoven op-ghevoedt:
En aengesien (Me-vrou) wy seeckerlijck bevinde,
Een redelijck ghebruyck onder de Hof-ghesinde,
| |
[p. 35] | |
Dat rechte Adeldom, na hooger Adel siet,
Wanneer de Echt-lust Liefdens wille keur gebiet;
En soo in teghendeel den Adel hier mocht dwalen,
En uyt haer minder meerder Liefd's genoegingh halen:
Men siet dat Hoogher Adel haer dan lager acht,
En minder eere thoondt, als sy te vooren placht;
Dits luck verliesingh door vervolgingh van de rede.
Apolonia
't Is luckelijck gewin, als d'Hoogheydt kleynichede
Voor groote staten kiest: ghy Celidon seght wel,
Maer beter zijn de reen die ick daer teghen stel;
Doch, 't lust voor dees tijt my van die saeck niet te spreken,
Indien 't my voeghde Celidon om u te smeken
Ick deed, gelijck wel eer Cecilia heeft ghedaen,
Die boven 't Koninckrijck beminde Floriaen.
Claud.
Wthemsche groot Princes, ick die ter aerde buyge
Om mijn ootmoedicheyt u Majesteyt te tuyghe,
Bid u ghenade aen, dat sy op 't hooghst verschoont,
De plompigheyt die u een botten Harder thoont,
Die u niet na den eys van uwe waerdichede
Vernoeghen ken Me-vrou, met redens deftichede:
Ick die een Harder ben, by Harders heb verkeert,
Soo dat ick noyt meer heb als Harders plicht gheleert;
'k Weet niet op wat manier dat ick my sal verschoone,
Dat ick u heusheyt na waerdy niet ken beloone:
Doch op mijn Harders wijs, sal ick ha! waerde Vrou,
Bedancken u voor d'Eer die 'k my onwaerdich hou.
Apolonia
Ghy hebt mijn Celidon in 't minste te dancken niet,
Dewijl u noyt van my is eenich eer geschiet.
Claud.
Meer eer, en tienmael meer als ick weet te vergelden.
Apolonia
Ghy soudt my vrundschap doen, indien dat ghy u stelden
| |
[p. 36] | |
Tot mijnen dienst.
Claud.
Tot uwen dienst Me-vrou
Ick my (gelijck u slaef) eeuwich verbonden hou.
Apolonia
Siet ghy niet wat ick wil?
Claud.
Ick wil wat ghy gebiedt.
Apolonia
Mijn wille soeckt u dienst.
Claud.
V diensten weyger ick niet.
Apolonia
Wilt Apolonia dan dienen.
Claud.
Stelt hem wet.
Apolonia
Die weet ghy, indien ghy hebt op mijn reen gelet.
Claud.
Ick sweert Me-vrou 'k en doe.
Apolonia
Ha! Celidon mijn sinne
Die neygen na het gheen, men noemt de soete Minne.
Claud.
Me-Vrou.
Apolonia
Ha! Celidon.
Claud.
Me-Vrou, ick bid u siet
Dat ghy in Minne doch u wilt vergeten niet;
V waerde is te waert, ghy kiest sonder berade:
V Hoogheydt doolt, en dwaelt, en mint haer schant, en schade;
V Eel, u Eel gheslacht, u Konincklijcke bloet,
Ha! hoogh-ghebooren Vrou, ghy al te veel misdoet:
Had mijn Fortuyn begaeft met Konincklijcke waerde,
Hadt my 't gheluck gestelt in Monarchy op Aerde:
Had ick voor d'Harders staf, een Scepter in de handt;
Besat ick 't Koninckrijck, en waer een Vorst van 't Land:
Dan soud' ick my (Me-Vrou) ter Aerden neder buygen
En my in Liefdens dienst u trouwe Dienaer tuygen:
Maer nu (eylacy nu!) een armen Landtmans Soon
Die maer een stroyen Hoed in plaets draegt van de Kroon.
| |
[p. 37] | |
Apolonia
De Kroon, de Monarchy, de Adeldom, de prachten
En ken ick waerder niet, als deuchd en wijsheydt achten,
Die speur ick beyd' in u; de wijsheyt, en de deught
Die doen my Celidon beminnnen.
Claud.
Ach! hoe meught
Ghy Apolonia, een slaef om minne smeecken?
Apolonia
Hoe meught ghy Celidon u selver tegen-spreecken?
Claud.
't Is wonder een Princes op Harders Minne siet.
Apolonia
Meer wonder ist, dat ghy die wilt ontfangen niet.
Claud.
Me-Vrou, ick bent niet waert.
Apolonia
V waerd ken mijn vernoege.
Claud.
Ick bid Me-Vrou, laet ick mijn by mijn Suster voege,
Hartogh
Wat seght ghy Celidon, dat dit u Suster is?
Claud.
Ia Heer.
Hartogh
Mijn herte dan te meer geruster is.
Iuliana
Mijn Heer Celidon veynst, en schaemt sich in sijn minne.
Apolonia
Hoe na is hy verlooft?
Iuliana
Ia Edel Hartoginne.
Apolonia
Aen wie?
Iuliana
Aen my.
Apolonia
Aen u?
Iuliana
Aen my.
Claud.
Och! ja Me-Vrou,
Dees Harderinne ick voor mijn beminde hou.
Hartogh
Dees Harderin en ghy, zijt selfs u selven tegen,
Dat ghy 't gheluck niet wilt, daer 't is tot u ghenegen;
Ghy wilt niet nu ghy kent.
Iuliana
Ick ken niet soo ick wil.
Hartogh
Ach! tusschen uwe wil, en macht is geen verschil,
Indien ghy macht en wil, wilt t'samen evenare.
| |
[p. 38] | |
Iuliana
Verbonden trou heeft my verbonden om te pare
Met Celidon, en hem verbonden weer aen mijn,
Dat tusschen onse Liefd' noyt and're Liefd' sal zijn.
Hartogh
Nochtans soo moet en sal den Hartogh Silvia trouwen.
Claud.
Eer sal den Hartogh my de Kop van 't Lichaem houwen,
Eer ick mijn trous verbondt sal breecken.
Iuliaen
Ach! bedaert,
Swijght Celidon, wy zijn noch echt'lijck niet gepaert,
Noch door beloft van Eedt soo veer, oft kunnen scheyde;
En dat behoudens eer.
Claud.
O Menschen, ydelheyde
Zijn 't daer u sin op speelt, hy mistrout die vertrout,
En die aen eenich mensch hem vast verseeckert hout:
O Silvia, soo licht u Liefd's beloft vergeten?
Schoon sonder te misdoen, 't is waer, onse geweten:
't Beloft ken sijn ontdaen, soo had ick nochtans niet
Vertrout in u het geen aen Celidon geschiet:
Trout met den Hartogh vry, en leeft met zijn genade;
Soo my den Hartogh kost, wie weet met welcke dade,
Met welcke sware straf hy my bestraffen sou;
In plaetse dat hy mijn sijn Suster geven wou:
Schoon dat ick sterven most, soo sal ick openbare
Wie dat ick ben, en wat dat my, is wedervare:
Ick vrees noch straf noch doodt, noch lijden, noch verdriet
Nu ick de Liefde van mijn Silvia niet geniet:
Ghenadich Vorst, en Heer, ick gheef my in u handen,
Ick die in Ballinghschap most swerven achter-landen,
Als u groot achtbaerheyt verwon mijn's Vaders Rijck,
Dat in gantsch Griecken-Landt en heeft niet sijns gelijck
Ick ben geen Celidon, maer Claudiaen ghebooren
| |
[p. 39] | |
Een Edel Koninghs Soon, maer luck, en landt verlooren;
Marcellus out en grijs mijn Vader is.
Hartogh
Hoe vreemt,
Dat na het ongheluck, 't geluck weer oorsprongh neemt:
O Goddelijck toeval, dat ons in werelds saecken
Na 't ongeluck weer kent tot het geluck doen raecken;
Ick stel u Vader vry behoudend Rijck, en Kroon,
'k Hoop dit soo is versien van d'opperste der Goon;
Na dat de rampspoet quam u, en u Vader treffen,
Wil ick u weer tot staet, en Konincks eer verheffen;
Indien mijn Suster Apolonia u trout.
Claud.
't Is mijn mijn hooghste wensch, soo sy 't mijn waerdich hout;
Vrou Apolonia u ick van herten minne,
Te meer ick door dit luck mijn Vaders luck ken winne.
Apolonia
Ach! Edel Claudiaen, hoe gaet het met den Mensch?
Ick sie die God vertrout die krijght het na sijn wensch:
V wijsheydt, en u deught, u oeffeningh in kunste,
V aengenaem Musyck, verdienen mijne gunste
In Liefde t'uwaerts; wijl den Hemel het soo voeght,
Kies ick u Echtelijck soo ghy u hout vernoeght:
Claud.
Vernoeght, ja soo vernoeght, dat ick in mijn genoege
Soo langh ick leef, my sal in alle saecken voeghe
Om Apolonia te eeren, dagh, aen dagh,
Met sulcke Liefd' als men op Aerde noyt en sagh:
Had ick nu het gheluck dat ick maer mochte wete
Hoe 't met mijn Suster gaet; soo mocht ick luckigh hete.
Iuliana
Het luck voldoet u wensch, mijn Broeder Claudiaen,
Siet hier u Suster Juliana voor u staen.
Claud.
O wonderlijcke toeval, mijn Suster, hoe kent zijn?
| |
[p. 40] | |
Dat ick u heb gelieft in d'onbekende schijn.
Hartogh
Ha! Juliana Lief, wat ken den Hemel wercken?
Claud.
Een Goddelijcke schickingh wy hier in bemercken.
Apolonia
Ach! Iuliana, 't schijnt den Hemel met gheluck
V weer verlossen wil uyt ongeval, en druck.
Hartogh
Juliana is mijn Vrou.
Apolonia
En Claudiaen mijn Man.
Iuliana
Hier sietmen wat dat de tijdt door menschen wercken kan.
Hartogh
Laet ons al t'samen gaen ten Hoof, op dat wy meugen
V Vader met dees vreuchd op 't heugelijcxt verheugen;
Laet al het Hofghesin uyt-springhen in vermaeck,
Tot vreuchde van dit werck, en Goddelijcke saeck;
Laet vrolijcke Musyck, laet sangh en soete snare
Getuygen van de vreuchd die ons is wedervare,
Laet ons in onse vreuchd' het Hof met vreuchde voen:
Ghy die vertreden waert, Ie blijft in Eelen doen.
Al t'samen binnen.
Eynde. J. Krul. Ghedenckt te sterven. |
|