|
| |
| |
| |
Noodsakelyck vvereld-haten op de woorden Christi.
Ghy sult my Heylich zijn, want ick de Heere heylich ben: Ende heb u luyden gescheyden van andere volcken, op dat ghy mijn toe behooren soudt. Levit. Capit. 20.
t'Amstelredam, Ghedruckt by Pieter Iansz. Slyp, Boeck-drucker op de Nieuwe-zijds achter Borch-wal, inde Goude Knoop. 1634.
| |
| |
| |
| |
| |
In-leydingh tot het Noodsaeckelijck VVerelt-haten.
WAt baet vernuft, wat naerstich ondersoecken
Van wel gheleerde boecken?
Wat schranderheyt van Gheest, en wijse wetenschap,
Van 't recht ghebruyck niet stijght tot sulcke saecken,
Die wijsheyt inder daet, reght wijsheyt maecken?
Wat ist geleert? wat ist al veel te weten,
Ia kloeck, en wijs te heten?
Wat ist of men met roem u wijsheyts glory prijst,
Wiens lof ten Hemel rijst:
Wat ist? een handt vol roock, door wint gedreven,
Mist u het wijs gebruyck van wel te leven.
| |
| |
Waer in bestaen dan meest wel levens wetten,
Waer na men sich moet setten?
Ist om in slaverny te hoopen overvloedt
Van schat, van Gelt, van Goedt?
O neen, hier in is wijsheyt niet ghelegen,
Soeckt verder, en gaet dieper redens weghen.
't Is niet van nood', geleertheyt te verkrijghen,
Door luck tot staet te stijghen:
Indien 't geluck niet wert als tot een ydel eer,
Verkregen door 't begeer;
Wat ist gheleert te zijn? als de geleerde
Geleertheyt sochten, om dat men haer eerde.
Recht wijsheyt dan is hier in meest gelegen,
Aendachtich 't overweghen,
Hoe Ziel, en lichaem t'saem (door Godes kracht)
Ter werelt zijn ghebracht;
Hoe wel geleert is die, die weet te leere
Dat recht geleertheyt is, de Ziel te eere.
O Haters van dijn Ziel, die 't lichaem strooct in weelde
Wat meught ghy dwaes gheslacht u selven wel inbeelde,
Dat ghy soo reuckeloos met dijne Zielen malt?
Waer door ghy in een strick van eeuwicheyt vervalt
O mensch; wat 's mensch geseyt? wilt mensch eens overleggen,
Wat in sich selven is het woortje mensch te seggen;
O mensch; als ick bedenck wat mensch al is geseyt
| |
| |
Soo valt my in de staet van 's levens eeuwicheyt:
O mensch, ô sterff'lijck mensch, ô sterven sonder leven,
O leven sonder dood, hoe werd ghy doch beschreven
Te wesen die ghy zijt? ô mens, wat zijt ghy mensch?
Ick soud beschrijven waer mijn macht als icse wensch,
Mensch maeckt het lichaem ons, mensch door de ziel geheten,
Want sonder ziel de mensch kost van den mens niet weten:
Ten aensien dan (ô mens) dat ziel de mensche maeckt,
So denckt doch eens (ô mensch) hoe verr' dit woort u raeckt,
Mijn's oordels, mensch geseyt geeft ons so veel te kennen,
Dat wy verganckelijck, gelijck onsterff'lijck bennen
Door tweederleye stof, waer van wy zijn gebaert,
De ziel na Godes Beelt, het lichaem uyt der aert;
Op dat wy na de Ziel, aen 't lichaem soude leeren,
Wt aert gemaeckt te zijn, in aerde weer te keeren:
Te brengen 't aertsche vleesch door dwang van ootmoets wet,
Onder de ziel die Godt in 't lichaem heeft geset,
Tot leven vande ziel, die eeuwichlijck moet leven,
Na dat zy seecker eens het lichaem sal begeven.
O mensch, ô dwase mensch, die selfs u self niet kent:
O mensch die selfs niet weet, dat ghy een mensche bent;
O mensch, die mensche zijt, maer door u aertsch behagen
Niet waerdich zijt de naem, de naem van mens te dragen,
Om dat ghy Aertsche mensch al inder aerde wroet,
Niet so de mens betaemt, maer ziel-loos schepsel doet;
Wat leven leeft ghy mens? ick schaem het my te schrijven:
O mensch, die leeft als oft ghy eeuwich hier soudt blijven:
| |
| |
Wat leven leeft ghy mensch? om leven in Gods rijck
Leeft ghy de ziele niet, maer 't ziel-loos eer gelijck
Eylaes! te recht eylaes! ô mensch, dat ghy u lede
Alleen ten dienste geeft, tot overdadichede;
Die niet gheschapen zijn voor 't Aertsche lichaems lust
Maer tot der zielen dienst, die in het lichaem rust:
De ooghen die ons zijn als poorten om te sluyten,
Die moeten alle lust in 't aensien houden buyten:
Door d'ooghen moeter niet tot in het herte gaen,
Dat ons in eenich deel ken aen de ziele schaen;
Een loos, een listich dier heeft sulcke slimme vonden,
Dat het ons leert ontgaen de stricken van de sonden:
Wanneer't een soet geluyt, oft klanck van snaren hoort
Op dat het daer me doch niet werden soud' bekoort
Oft door die soete vreught in geen verdriet te raecken,
Sal 't oore met zijn staert, dicht en beslooten maecken:
Wanneer ô mensch, wanneer 't werelts spel bekoort
Soo stopt dijn ooren toe op dat ghy 't niet en hoort
Al wat de werelt u gehoor geeft tot vermaeckn,
Laet dat tot schae dijns ziels doch nimmer binnen raecken,
En so ghy (mensch) begeert hier toe mijn kleene raet
Soo bid ick ghy u oogh op 't werelt-haten slaet;
Waer in ick heb (ô mensch) uyt liefde voorgenomen,
Met mijne Rijmpjes u 't ontwecken uyt het dromen
Der sonden: lieve mensch, ist niet gelijck het moet
Wel doet hy die zijn best om beters wille doet;
Denckt yemant, leert u selfs, die and'ren soeckt te leere,
In t'gheen ick dool, wel aen, hoop ick weerom te keere,
| |
| |
Doen ick niet als ick moet, ick hoope dat ick sal,
En ghy die sulcx denckt, leert aen u eygen val:
Ick voor mijn eyghen selfs, sal tot mijn selven keere,
En my mijn eyghen schult als voor mijn selve leere:
Wat waer 't of schoon mijn tongh gheleerde reden sprack,
Als my 't bestraffe van mijn eygen schult ontbrack?
Wat ist, (eylaes!) wat ist yemant tot deucht te raden,
Indien den rader selfs gaet op verkeerde paden?
't Is aen zijn even mensch bethoonen Christen min,
't Ontsetten hem 't vergif, en suypent selver in:
't Is niet genoech gedaen een schoone les te seggen,
Veel goe vermaninghen een ander voor te leggen:
't Is niet genoch gedaen veel deught te brengen by,
Indien men metter daet gheen deught beminner sy.
't Is niet ghenoch gedaen, een ander deugh te leere,
Indien den Leeraer selfs niet wil tot deuchde keere:
't Is niet genoch gedaen, dat yemant heylich spreeckt,
Soo hem in zijn gemoedt de heylicheyt ontbreeckt;
Niemant stoot sich aen my, oft aen mijn slechte woorde,
Het sy dat hy die leest, oft yemant lesen hoorde;
Ick straffe niemant dan mijn eygen selven meest,
En hem, die in sijn hert met my dit Rijmpje leest.
't Gheen ick ben wil ick niet wesen,
'k Hebt gheweest, en bent nu niet:
't Gheen mijn vreughde was voor desen,
Dat 's mijn Ziele nu verdriet.
| |
| |
Voor desen heb ick (Heer) geleeft in veele sonden,
Nu heb ick (door berou) verdriet daer in gevonden.
Voor desen heb ick (Heer) de werelt lief geacht,
Nu walghtse my, om dat ick ken haer boos geslacht
Nu my de deuchde pord de sonde te verlaten,
Nu dwinght de geest my tot Noodsakelijck VVerelt-haten:
Noodsakelijcke haedt, dient noodich nu in mijn,
Soo ick niet inden haedt wil van mijn schepper zijn
Hierom, wie neffens mijn tot rechte deught wil keere,
Die kom, en wil met mijn uyt dese Rijmpjes leere
Wat datter dient gedaen, wat datter dient volbrocht
Van eender die uyt liefd', de wegh der deughden soght.
|
|
Auteursrechtvrij