Amstelsche linde
(1627)–Jan Harmensz. Krul–
Auteursrechtvrij
[pagina 268]
| |
korts daer na so hoogh getreen
Dat zy 't Noorder Bosch bescheen.
Na het singhen van een Liedtje
Nam mijn Phylida een Rietje,
Dat zy met haer reghter handt
Druckten in het natte zandt:
Schreef vier letters met een streeckje,
Tot bewijs dat zy aen 't Beeckje
Tavond in de Mane-schijn
Soud' met Bloempjes besigh sijn.
Daer na ging zy vorder dwalen
Al haer Vee te samen halen,
Veele Schaepjes in't ghetal
Hoeden na de luwe stal.
Al 't gevoghelt, al de Boomen,
Al de Beeckjes, al de stromen,
Al de Blaedtjes, al het woudt:
(Door de stilte) asem schepte,
Niet een Blaedtje dat sigh repte,
| |
[pagina 269]
| |
't Bosje was vol soete lust,
't Pluym-gediert in stille rust,
Niet een Blaedtje dat men hoorde
Rits'len aen de groene boorde,
By de lieve lodders-beeck
Daer ick in het water keeck:
Daer de Maen haer bleecke straelen
Van den Hemel neer liet daelen,
't Beeckje stil en effen lagh
Datmer niet een rimpel sagh.
Korts daer nae sagh ick de Boomen
Rits'len in de water-stroomen,
Ruysschen hoorden ick de Blaen
Die daer aen de Linde staen:
Mids hoord' ick een Tackje breecken,
Mids hoord ick een woordje spreecken,
Mids sien ick een light (dunckt myn)
Klaerder als de Mane-schyn.
Phylida (riep ick) wat seghje?
Soete Beckjen, ogh! waer leghje?
| |
[pagina 270]
| |
Ogh! wat doeje by de sloot?
Ick pluck bloempjes in myn schoot.
Cloris (riepse) somt hier by-me.
Cloris, ogh! ick schyn te swyme:
Mids dat ick het soete light
Sie van u schoon aengesight.
Na dit sughten, na dit karmen
Vatten ick haer in myn armen.
Cloris (zeyd' zy) ogh! wat raet?
Voelt eens hoe myn hertje slaet;
Voelt eens hoe myn Leden trillen:
VVat magh dit beduyen willen?
Cloris, ogh! ick sterf van pyn
VVilt ghy niet myn hulper zyn.
Daer na quam zy tot bedaeren:
'k VVist niet waer myn sinnen waeren
Als ick flusjes my ontreegh
(Seydse) doen ick neder zeegh.
Cloris (seydse) voelt myn handen:
Voelt eens (seydse) hoese branden.
| |
[pagina 271]
| |
'tHooghste woordt dat quammer uyt:
Cloris, wat of dit beduyt?
Soud' dit wel een Koortse wesen,
Die uyt Liefden is gheresen?
Cloris, ogh! ick houd' gewis
Dat het sulcken Koorsjen is.
Herders kindt, oprecht in't Minnen;
Niet geveynst, noch valsch van sinnen,
Niet gelyck het Steeds-gebroet:
VVispeltuurigh van gemoet,
Loos en valsch in Minne-treecken,
Anders meenen als zy spreecken,
Anders loven als zy doen,
't Geen men nimmer soud' vermoen:
Valsch van herten, schoon voor d'ooghen,
Trotsen op haer groot vermoghen,
Proncken op haer weytse praght,
Snorcken op haer Adels-draght,
Op haer Af-komst moedigh praelen,
Op haer Tytels, diese haelen
| |
[pagina 272]
| |
Ick en weet niet waer van daen:
't Is te vreemt om te verstaen.
'tSteeds gebroet is niet met allen:
't Gaeter altijd op een kallen,
Met een schamper schots verwijt,
Menigh Vryer tot sijn spijt;
Menigh moet daer 't quellen lyen
Van sijn Minnen, van sijn vryen:
Heeft hy wat te hoogh gesien,
Stracks verwijt 't hem ellick ien.
Is men sleghjes in de kleeren,
Niemandt selje trouheydt Eeren;
Pronckje niet met Syde praght
So en benjer niet ghe-aght:
Soud' men daer een Meysje soecken,
En niet letten op de Doecken:
Of se met een kantje fijn
Net geployt, gesteeven sijn;
Soud' men daer niet na de Boortjes,
Na de Strickjes, na de Koortjes
| |
[pagina 273]
| |
Kijcken, die daer dick en stijf
Proncken aen het Steedsche Lijf:
Daer en geldt gheen trou in 't Minnen,
Maer als Liefde Ghelt ken winnen
Maeckt men stracks een Heylick klaer
Met het ongelyckste Paer.
Ist myn selven niet ervaren,
Als ick in myn eerste Iaren,
Als ick in myn eerste Min
Stelden op een Meydt myn sin:
Op een Stee-meydt, trots van Leeden,
Maer als ick in praght van Kleeden
Niet met haer quam over een:
Heb ick groot verwyt gheleen.
't Landt dat kies ick voor de Steden:
Daer men Minnen magh met vreden,
Daer men niemand om sijn praght,
Maer om sijn getrouheydt aght;
Herderinnen (rijck van Schaepjes)
Achten rijck de Herders-knaepjes
| |
[pagina 274]
| |
Die in trouwigheydt van min
Dienstigh sijn haer Herderin
Phylida myn uytgelesen,
Phylida wast, die sal't wesen,
Phylida en mint gheen goedt,
Als een trou oprecht gemoedt:
Dat in Cloris is te vinde.
Phylida myn wel-beminde,
Ogh! wat doen ick menigh-mael
Aen dit Beeckjen myn verhael:
Hoe dat wy onlanghs te samen
In het Elsen Bosjen quamen,
Als ick dighte by een sloot
Rusten in u lieve schoot.
Als den naght begon te naecken,
Als ick 't Bosjen hoorde kraecken,
Als ick noch denck om die tydt
Ben ick duysend-mael verblydt;
Duysend reysen, duysend maelen
Gaen ick met my Schaepjes dwaelen,
| |
[pagina 275]
| |
Op de plaets, daer ick en ghy
Pleeghden onse vryery:
't Schynt dat al de soete stroomen,
't Schynt dat al de groene Boomen,
't Schynt dat al het Klaver-gras
Doe so blyd' en vrolyck was;
Dat nu al de pluymde Dieren
Niet en doen dan tierelieren,
't Schynt het gras dat zy geraeckt
Heeft: myn Schaepjes soeter smaeckt.
Door 't herdencken heb ick vreughde,
Door het missen ongeneughde:
Dat myn Phylida niet siet
Is myn duysend-mael verdriet.
Loop ick doolen door de Heyden,
Loop ick dwalen door de VVeyden:
VVaer ick loop, of waer ick ga
Nimmer vind' ick Phylida,
't Rechte vonckje van myn Minne.
VVegh met Steedsche pronck-Goddinne;
| |
[pagina 276]
| |
Noyt by Phylida en had
Eenigh Juffrou van de Stadt:
Trots van Lighaem, schoon van Leden,
Soet van praet; Gheen Hoofsche reden
Sal zy brenghen voor den dagh,
Maer de oude Herders slagh:
Niet laet-dunckend', niet hovaerdigh,
Open-hertgh, en goet-aerdigh,
Ongevalscht in al haer reen,
Minsaem teghens yeder een.
Phylida, als myn gedaghten
D'oude vrolijckheyd betraghten:
Die wy dan, so hier so daer
Dickwils hadden met malkaer:
Denck ick om het vrolijck speelen,
Om het singhen, om het queelen,
Om dat Deuntjen, om dat Liet
Dat ick neuryden op myn Riet;
Als wy Kransjes ginghen vleghten,
Als wy na de oude Reghten,
| |
[pagina 277]
| |
Na de wyse van het Lant
Hadden d'Harders Mey geplant,
D'Herderinnen Kransjes boden
D'Herders aen den dans te nooden.
Phylida om Cloris doght:
Heeft haer Kransje myn gebroght,
VVaer meed' ick ten dansse quam,
Daer ick Phylida vernam;
Die myn handen grypen dorst,
Drucktens' aen haer slincker borst,
Of zy daer meed' segghen wou:
Dit 's ghetuyghe van myn Trou;
VVaer by op dat selfde pas
Noch een Steedsche Vryer was,
Die u daer van Lof bewees,
Ja ten Hemel hoogh toe prees:
Is men hier so rondt van aert,
Is men hier so lief en waert
Als men trou bemint (seyd' hy)
VVegh van Steedsche veynsery.
| |
[pagina 278]
| |
Na dit segghen, seyd' hy myn:
'k Seg dat zy geluckigh zyn
Die haer nieuwers anders mee
En bekomm'ren als het Vee,
Die opreghte trouwe Min
Toonen aen een Herderin.
Onlanghs heb ick in de stadt
Liefde tot een Meyd gehadt,
Dien ick vry een langhe tydt
Opreght (seyd hy) heb gevrydt:
Maer door loose veynsery
Toondens' haer geneyght tot my,
Tot dat zy van myn verstondt
Al myn wensch, en al myn grondt;
Neffens dien nogh so veel meer:
Dat zy toe-liet myn begheer,
So veel lust en vryigheydt,
Die nu niet en dienst geseydt.
Ogh! hoe vreemt scheen dat voor myn,
Souden so de Iuffrouws zyn,
| |
[pagina 279]
| |
Doght ick dickmaels in myn sin:
Lof zy dan een Herderin.
VVat sijn sulcke Meysjes dogh?
't Syn Serpenten, vol bedroght;
Ia wat sal ick segghen meer:
Moorderinnen van de Eer.
Doch dat ick dit varen liet,
VVant die saeck en raeckt my niet;
Maer kies voor een praghtigh Huys
Een opreghte Herders-kluys.
Phylida, ick kies de wol
Van u vette Lammers bol:
Voor de Syd', die 't Lighaem deckt
Dat met schanden is bevleckt.
VVist mijn soete Phylida
Dat ick hier dus eenigh sta,
('k VVeet so wis, of ick het sagh)
Sy quam daed'lijck voor den dagh,
Sy quam daedlyck hier in't groen,
Om haer tierigh Vee te voen.
| |
[pagina 280]
| |
VVist zy dat ick hier dus sat:
Om haer af-zijn droefheydt hadt.
VVist zy dat ick met gheween
Hier dus doolen ging alleen.
VVist zy dat ick menigh reys
Om haer soete by-zyn peys.
VVist zy dat ick met gheklagh
Hier ga doolen dagh aen dagh.
VVist zy dat ick op mijn Veel
Daegh'lijcks droeve deuntjes speel.
VVist zy dat ick met mijn Riet,
Met mijn Fluytje, by de Vliet
Neury al de voysjes Jongh
Dien ick lestmael met haer songh.
VVist zy; als ick hier wat eet,
Dat ick nimmer soete beet,
Nimmermeer een dronckje doe
Of ick wench 't haer hallef toe:
Heb ick een versnaperingh
Van het een of't ander dingh;
| |
[pagina 281]
| |
VVist zy hoe dat ick dan sta:
Ogh! had dit myn Phylida.
VVist zy hoe ick trou en graegh
's Morghens voor den dou en daegh
Dight ontrent haer wooning blyf:
Als ick eerst het Vee uyt-dryf
Al myn Schaepjes blyven staen,
VVillen qualyck verder gaen.
VVist zy hoe myn hertje jaeght.
VVist zy hoe het myn behaeght
Dat zy al de Steedsche praght
Min als niet met allen aght:
Dat zy voor een kantigh Kap,
Voor een weytse Doeck of Slab
Kiest een Krans van Roosjes soet
Om haer geele stroyen Hoet.
VVist myn Phylida dat ick
Thien-mael in een ooghenblick,
Thien-mael in een korten tydt
Ben bedroeft, en weer verblydt.
| |
[pagina 282]
| |
VVist zy hoe ick op het Zandt
Van de Duyn en, van de strand,
Twee of drie-mael alle daegh
Om het droeve af-sijn klaegh.
Dickmael klim ick 't hooghste top
Van de zand'ge Duynen op,
Maer ick sie om heynd nogh veer
(Phylida) u nimmermeer.
Dickmael denck ick in myn sin:
Phylida, myn Herderin,
VVist ghy wat ick om u ly,
'k VVeet ghy quaemt terstond by my;
Dogh ist nu niet Phylida,
So geschied' het eens daer na:
Of het moght sijn dat ghy waert
Met een sieckt of koorts beswaert,
En dat u de sieckt op 't Bedt
Om te komen hier belet.
Ogh! het leyt myn op de Leen:
Ick en ben niet eer te vreen,
| |
[pagina 283]
| |
Ick en ben niet eer gerust
Voor ick hier van ben bewust;
En het valt my in met pyn
Dat het sulcken dingh sal zyn.
Is het so: wat gaet myn an?
Phylida ick sterve dan.
Om te weten seeckerheydt,
Om te weten vast bescheydt:
Sal ick spoedigh heene vlien,
Of het so zy, gaen besien.
|
|