|
| |
R.
RAAD: Nie raad met iemand weet nie: Nie weet wat te doen om 'n ander te verbeter nie: To be at a loss what to do with a person.
Iemand met raad en daad bystaan: Iemand raad gee en ook prakties help: To assist someone with word and deed.
Raadop wees: Nie weet wat om te doen nie: To be at one's wit's end. |
| RAAP: Ons moes raap en skraap: Ons moes ons regtig inspan om uit die moeilikheid te kom: We had to exert ourselves. |
| RAASWATER: Jy is 'n regte ou raaswater: Lawaaimaker: You are a noisy fellow. |
| 'N RABBEDOE: Iemand wat nie omgee wat die mense van hom dink nie: A don't-care. |
RAK: Sy sit op die rak: Sy is 'n oujongnooi: She is an old maid.
Praat uit die boonste rakke: Geleerd en goed praat: To have the gift of the gab. |
| |
| |
| RAT: Iemand 'n rat voor die oë draai: Iemand bedrieg: To throw dust in a person's eyes. |
| RATDRAAIER: 'n Bedrieër; 'n leier van mense wat kwaad doen: A fraud; a ringleader. |
| RANTJIE: Rantjies se kant-toe staan: Deur vlug veiligheid soek: To take refuge. |
| RAPAT: Rapat wees: Rats wees: To be quick. |
| REBELS: Rebels wees: Nukkerig, ontevrede wees: To be moody, dissatisfied. |
REDE: Iemand in die rede val: Praat terwyl iemand anders praat: To interrupt somebody.
Rede verstaan: Vir oortuiging vatbaar wees: To be open to reason. |
| REËLS: Tussen die reëls lees: Gevolgtrekkinge maak uit wat daar geskrywe staan: To read between the lines. |
REËN: Na reën kom sonskyn: Na moeilikheid kom geluk: Sunshine after rain.
Dit gaan seker reën: Skertsend gesê as iemand na 'n lang afwesigheid by 'n vriend onverwags besoek aflê: What is going to happen now?
As dit op die een reën, drup dit op die ander: Al die mense word nie eweveel geseën nie: We are not all blessed alike. |
| REG: Alles sal reg kom (sê Jan Brand): Dit help nie om te kla nie; hou aan en alles sal goed uitloop: Persevere and and all will be well. |
| REGERINGSKOSTE: Op regeringskoste loseer: In die tronk wees: To be in prison. |
| REGRUK: Jou regruk: Jou netjies aantrek: To dress neatly. |
| REGTERHAND: Die meisie is haar ma se regterhand: Haar ma kan nie sonder haar klaarkom nie: The girl is her mother's right hand |
| REGUIT: Reguit praat: Sonder omweë sê wat sy sienswyse is: To tell one straight out. |
| REIN: Vir die reine is alles rein: Niks is, apart geneem, onrein nie; alles hang af van die gesindheid van 'n persoon: To the pure all things are pure. |
| RENONS: 'n Renons in 'n ding (persoon) hê: Die ding (persoon) nie kan verdra nie: To have an aversion for something. |
REP: Niks van iets rep nie: Niks daarvan praat nie: Do not say a word.
Alles was in rep en roer: Daar het 'n groot opgewondenheid geheers: There was a great commotion. |
| RIBBEKAS: Iemand op sy ribbekas gee: Iemand slaan: To beat somebody. |
| |
| |
RIBBETJIE: Jy kan sy ribbetjies tel: Hy is baie maer: He is in a very emaciated condition.
Iemand se ribbetjie is seer: Verlief wees: To be in love. |
RIEM: Van 'n anderman se vel (leer) breë rieme sny: Nie spaarsaam (versigtig) te werk gaan met iets wat aan 'n ander behoort nie: To cut a large thong of another man's leather.
Die rieme bêre (neerlê): Weghardloop: To take to one's heels.
Iemand se rieme is los: Verlief wees: To be in love.
Sy rieme (riempie, stringe) styfloop: Hy het aangehou met kwaaddoen, totdat hy eindelik in die moeilikheid is: To be called to account.
Iemand 'n riem onder die hart steek: Iemand moed inpraat: To encourage a person.
Iemand laat riem (tou) spring: Hom 'n pak slae gee: To give somebody a hiding.
Iemand in die riem laat trap; òf Iemand se riem afsny: Iemand bedrieg: To deceive, cheat.
'n Riempie van die ou vel: Na sy voorouers aard (in gunstige betekenis): A chip of the old block. |
| 'N RIEMTELEGRAM: 'n Blote gerug: A mere rumour. |
| RIESIKO: Op my riesiko: Op my verantwoordelikheid: At my own risk and peril. |
| RING: Jy kan hom deur 'n ring trek; Hy kan deur 'n ring spring: Hy is baie netjies aangetrek: He is very neatly dressed. |
| RINGKOP: 'n Veteraan, 'n staatmaker: A veteran. |
| RINKINK: 'n Groot geraas maak: To make a great noise. |
| RINNEWEER: Iemand (iets) rinneweer: Iemand ruïneer of iets verwaarloos: To ruin (persons); to waste (things). |
| RISSIE: 'n Kwaai vrou: A shrew. |
| RITTELTIT(S): Die ritteltit(s) kry: Op jou senuwees kry: To be hysterical. |
| ROEM: Eie roem stink: Dis lelik om jouself te prys: Self-praise is no recommendation. |
ROER: Roer vir jou; Roer jou angel; Roer jou riete: Maak gou: Make hate!
Aan die roer van sake: Regeer: At the head of affairs.
So reg soos 'n roer: Heeltemal in orde: As straight as an arrow; ‘O.K.’ |
ROES: Sy roes uitslaap: Slaap tot hy weer nugter is: He slept until he was sober again.
'n Roes in iemand se sak: Gesê van iemand wat alles verniel of breek: A waster. |
| |
| |
| ROESEMOES: 'n Verwarring: Confusion, disorder. |
ROET: As jy met roet speel word jy swart: Deur met slegte vriende om te gaan, word 'n mens self sleg: Evil communications corrupt good manners.
Met roet gooi: Mense in die algemeen belaster: To slander.
Dit was roet in sy kos: Dit het ontevredenheid, onaangenaamheid veroorsaak: It caused him dissatisfaction and unpleasantness. |
| ROK: Hy moet die rok dra: Sy vrou is baas: He is henpecked. |
| ROME: As 'n mens in Rome is, moet hy maak soos die Romeine: As 'n mens in 'n vreemde plek is, moet hy hom na die nuwe toestande skik: Do in Rome as the Romans do. |
ROMP: Romp en stomp verkoop: Alles verkoop; uit en uit: To sell lock, stock and barrel.
Die kop van die romp raas: So raas dat iemand wil mal word: To make a fearful din. |
RONDE: Die gerug doen die ronde: Die gerug gaan rond: There is a rumour.
Rondes uitdeel: Met die vuis slaan: To give it to a person with the fist. |
| ROND-OM-TALIE: Heeltemal rond(om): Round-about. |
| RONDSPRING: Hy het lelik rondgespring: Hy het allerhande verontskuldigings gemaak: He had all kinds of excuses. |
| RONDTE: Die rondte van Vader Cloete doen: By almal kom en nie een oorslaan nie: To visit everybody without making exceptions. |
ROOI: So rooi soos 'n kalkoen: Baie rooi in die gesig: To be as red as a turkey-cock.
Hoe rooier, hoe mooier, òf 'n Oulap se rooi, maak mooi: Gesê van iemand, wat iets aan het wat rooi is: The more conspicuous the red, the prettier. |
| ROOIBAADJIE: Engelse soldaat: A British soldier. |
| ROOINEK: 'n Engelsman: An Englishman. |
| ROOITAAL: Engels: The English language. |
ROOK: Rook soos 'n skoorsteen: Baie rook: To smoke like a chimney.
Hulle het al rook gemaak: Hulle het die ouers al gevra om te trou: They have already asked their parents' consent to their marriage.
Die planne (ens.), het in rook verdwyn (opgegaan): Daar het niks van gekom nie: The plans dissolved into thin air.
|
| |
| |
| Daar is nooit 'n rokie sonder 'n vuurtjie nie; òf Waar 'n rokie is (draai), moet 'n vuurtjie wees: Daar is nie 'n praatjie of daar moet een of ander rede voor wees nie: No smoke without a fire. |
ROOS: 'n Roos tussen dorings: 'n Nooi tussen kêrels: A rose among thorns.
Onder die roos vertel: In die geheim vertel: Sub rosa.
Sy pad gaan op rose: Hy is baie voorspoedig: His path is strewn with roses.
Daar is geen rose sonder dorings nie: By die aangename is daar altyd iets onaangenaams: No rose without a thorn.
Rosies op die wange hê: Rooi wange hê: To have rosy cheeks. |
| ROSKAM: Iemand roskam: Iemand bestraf: To take somebody to task. |
ROT: Hy is 'n ou rot: Hy laat hom nie sommer bedrieg nie: He is an old hand at it.
Iemand rot en kaal steel: Alles steel, wat 'n ander het: To steal everything a person possesses. |
| ROTTINGOLIE: Iemand moet rottingolie kry: Hy moet 'n pak slae kry: He should get a hiding. |
ROU: Heeltemal rou wees: Heeltemal onervare wees: To be quite inexperienced.
'n Rou Engelsman: Heeltemal Engels van afkoms; 'n Engelsman wat net in Suidafrika gekom het: A person of entirely English descent; an Englishman who has just arrived in South Africa; a raw Englishman. |
| ROUKOOP: 'n Som geld, wat betaal moet word, om 'n koop te vernietig: Forfeit money. |
| ROU-RIEM: 'n Regte ou rou-riem: 'n Niksbeduidende vent: An uncultured person. |
RUG: Hy het 'n breë rug: Hy is sterk en is nie bang vir die verwyte wat no hom geslinger word nie: To have broad shoulders.
Bietjie op die rug gaan staan: Gaan lê: To lie down.
Jy moet jou rug (lyf) vetsmeer: Jy moet jou klaarmaak vir 'n pak slae: You must prepare yourself for a hiding.
Iemand die rug toekeer: Iemand met minagting behandel: To treat a person with contempt.
Baie jare agter die rug hê: Baie oud wees: To be old.
Agter iemand se rug praat (ens.): Van 'n persoon skinder: To talk behind one's back.
|
| |
| |
| Geld groei nie op 'n mens se rug nie: 'n Mens moet hard werk en swaar kry om geld te verdien: Money is not picked up easily. |
RUIK: Van iets ruik kry: Suspiesie hê: To smell a rat.
In 'n slegte (goeie) ruik staan: Deur die mense gewantrou (vertrou) word: To stand in bad (good) repute, or odour. |
| RUIKIE: Daar is 'n ruikie (geurtjie) aan: Die saak is nie heeltemal goed nie: The matter is not quite on the square. |
| RUNSAGTEROOR: Runsagteroor slaan: Reg agteroor val: To fall on one's back. |
| RUKKE: Iets met rukke (vaarte) en stote doen: Daar ongereeld aan werk: To work at a thing irregularly. |
| RUS: Rus roes: Wie sy bekwaamheid nie gebruik nie, verloor dit geleidelik: To rest is to rust. |
RY: Iemand ry: Iemand moeilikheid veroorsaak: To make life unpleasant for somebody.
Ons het hulle lelik gery; Ons het hulle bloots gery; Ons het hulle laat swaarkry; ons het hulle ver gewen: We made life unpleasant for them.
Kry jou ry: Maak dat jy wegkom: Clear off! |
| RYK: Ryk gesaai, bankrot geoes: As iemand baie erf, dan verloor hy dit weer maklik: Easy come, easy go. |
| RYMPIE: Op 'n rympie lieg: Besonder goed kan lieg: To be a smart liar. |
| RYP: Na ryp beraad: Nadat die saak goed oorweeg is: After due consideration. |
| RYPERD! 'n Uitdrukking van bewondering of spot: Bravo! Well done! |
|
|
Auteursrecht onbekend