Lezen doet je goed. Leerjaar 7b

[p. 5]

1 Verdwaald in het bos

Heb je weleens gehoord van het dorpje Pasi-Stop. Het is ver weg van de grote stad Paramaribo. En inderdaad, bij Pasi-Stop houdt de weg op. Achter Pasi-Stop is er een groot bos. Vlak bij het bos staat een klein huis. Daar woont Tjander. Over hem heeft de schrijver Rappa een boek geschreven. Het boek heet ‘Verdwaald in het bos’. Hieronder lees je een paar stukjes uit het verhaal. In het boek staat het hele verhaal.

De grote mensen, de bigisma, fluisterden dat er rare dingen gebeurden in het grote bos. Ook de oma van Tjander waarschuwde vaak voor de boze geesten die er woonden. Een keer, toen oma weer zo sprak, stak Tjander zijn vingertje op. Oma zag dat en zei: ‘Tjander wat wil je vragen? Bhol na, betá, zeg het maar zoon.’

‘Oma Nani, hoe zien die boze geesten eruit?’

‘Ik weet het niet, betá. Vroeger gingen er vaak houtkappers het bos in, maar opeens begonnen ze te verdwijnen. Ze kwamen niet meer terug uit het bos. De mensen werden bang om het bos in te gaan.’

[p. 6]

Tjander luisterde met open mond naar zijn oma. Hij kon zijn oren niet geloven.

Hoe was het mogelijk dat er zulke dingen in het bos achter zijn huis waren gebeurd.

Op een middag speelde Tjander in het weiland achter hun huisje met zijn hondje Fido. Hij gooide de bal in de wei en Fido rende er dan achteraan. Even later kwam hij kwispelend met zijn staart en de bal in zijn bek terug. Hij liet trots de bal voor de voeten van Tjander vallen. Hij blafte opgewonden om hem te laten zien dat hij door wilde gaan met het spelletje. Tjander raapte de bal op en gooide hem nu wat verder weg. Zelf liep hij ook een stukje het weiland in. Weer bracht Fido de bal terug en weer gooide Tjander die weg, steeds verder. Toen gebeurde het.

Met een mooie ‘zwieng’ gooide Tjander de bal zo ver weg dat hij tussen de bomen van het bos verdween. Tjander hoopte dat Fido niet voorbij de schutting zou durven. Maar Fido vond het juist spannend. Hij kroop onder de planken door en ging blaffend op zoek naar de bal.

Tjander wachtte bij de schutting. Het duurde wel een beetje lang. Waar bleef Fido? Die bal was toch niet zover het bos ingevlogen.

Tjander riep: ‘Fido-Fido-Fido-Fido!’

Het bleef akelig stil.

Nogmaals riep Tjander: ‘Fidoooo! Fidoooo!’

Opeens klonk een langgerekt: ‘Kaai, kaai, kaaaai...’

Het klonk bang en klagelijk.

Er was iets met Fido gebeurd. Tjander twijfelde. Hij was zo gewaarschuwd door oma Nani. Hij mocht het bos niet in. Maar hij kon Fido niet in de steek laten.

Misschien was één van die bosgeesten bezig hem aan te vallen of op te eten.

Tjander keek aarzelend achterom, maar hij zag niemand. Toen klom hij met een bonzend hart over de schutting, op zoek naar Fido. Tjander zag Fido in het bos op een open plek liggen. Fido blafte jankend, maar kwam niet naar hem toe. Tjander ging naast hem zitten en knuffelde hem. Maar toen hij wilde opstaan en met Fido wilde weglopen, werd hij door een snijdende stem tegengehouden.

[p. 7]

‘Jij blijft hier, jij gaat niet meer terug naar huis.’

Tjander kon niet meer weg van de open plek. Hij leek wel vastgeplakt aan de aarde. Toen het donker werd in het bos, was alles eng. Tjander snikte zachtjes. Hij wilde zo graag naar huis. Toen zag hij plotseling een paar mooi gekleurde lichtjes en klonk er een lieve stem.

‘Ik ben Dewki, een goede geest.’

‘Help me’, smeekte Tjander, ‘ik kan niet weg.’

‘Ik weet het. Je bent gevangen door Takroe-mai. Dat is een boze bosgeest. Ze houdt van kleine kinderen; die stopt ze in een kooi en die kooi hangt ze in een hoge boom. En kleine dieren, zoals Fido, eet ze op.’

Fido had ook gehoord wat Dewki zei. Hij jankte luid. Tjander werd koud van schrik en begon te beven.

‘Kan je mij niet helpen? Ik verzoek je.’

‘Wel, ik kan wat proberen, maar dan zal je eerst drie raadsels moeten oplossen’, zei Dewki.

‘Ja, doe maar’, zei Tjander, die helemaal wanhopig was.

Het eerste raadsel dat Tjander moest oplossen was erg gemakkelijk.

‘Vuur in het bos, wat is dat?’, vroeg Dewki.

Tjander wist direct het antwoord. De spanning om hem heen werd al minder. Hij bewoog zijn linkerbeen heen en weer.

‘Mooi, zo’, zei Dewki. ‘Dat heb je goed gedaan. Luister naar het tweede raadsel. Dat is wat moeilijker. Denk rustig na, voordat je antwoord geeft.’

Tjander concentreerde zich op de stem van Dewki.

‘Het is niet mijn broer, maar toch is het de zoon van mijn vader. Ra-ra-ra, wie is dat?’

Tjander fronste zijn wenkbrauwen. Dit raadsel was inderdaad moeilijker dan

[p. 8]

het vorige. Hij dacht aan thuis, aan zijn moeder, aan zijn vader, aan zijn kleine broertje. Hij zag ze voor zich staan en hoorde zichzelf zeggen: ‘Het is niet mijn broer, maar toch is het de zoon van mijn vader. Ra-ra-ra, wie is dat dan?’

Opeens wist hij het antwoord.

‘Goed zo’, riep Dewki. ‘Je bent een slimme jongen.’

Tjander merkte dat hij kon opstaan. Maar hij kon nog niet weglopen. Zijn rechterbeen zat nog vast.

‘Zo’, zei Dewki, ‘nu komt het laatste en moeilijkste raadsel. Als je dat goed hebt, ben je vrij en kan je terug naar huis met Fido.’

Het was even stil. Tjander omhelsde Fido. Als hij het raadsel maar kon oplossen.

‘Daar komt hij’, zei Dewki. ‘'s Morgens loop ik op vier benen, 's middags op twee en 's avonds op drie. Ra-ra-ra, wat bedoel ik?’

Tjander dacht na. Maar het was alsof zijn hersenen dit keer niet wilden meewerken. Hoe hij ook dacht, het antwoord kwam niet. Hij voelde hoe Takroe-mai hem weer naar de grond drukte. Ze lachte akelig en haar holle stem zei: ‘Dit raadsel ga je niet kunnen oplossen. Jij wordt mijn slaafje en jouw hondje eet ik op. Hahaha.’

Tjander beefde als een rietje. Fido jankte zachtjes. Ze waren doodsbang.

‘Denk weer aan thuis’, fluisterde Dewki bemoedigend.

Tjander ging rechtop staan. Hij hield Fido dicht tegen zich aan en haalde diep adem. Thuis, daar moest hij het antwoord vinden.

Opeens had hij het. Met trillende stem legde hij uit wat werd bedoeld met de vier, de twee en de drie benen.

‘Dat is goed, dat is goed’, juichte Dewki. ‘Kom snel weg van hier en neem je hondje mee. Takroe-mai is boos, kom snel, niet treuzelen. Ze gaat nu allerlei valse streken uithalen, want ze kan niet tegen haar verlies. Volg mij, ik verander mezelf in een lichtgevende vlinder. Loop achter me en kijk vooral niet achterom.’

[p. 9]

Een zachtgeel licht veranderde in een stralende vlinder. Tjander hoorde de stem van Dewki die weer zei: ‘Blijf vooruit kijken en loop precies achter me.’

Tjander hoorde Takroe-mai achter zich tekeergaan. Ze schold hem uit en schreeuwde allerlei bedreigingen. Maar Tjander keek niet achterom. Hij bleef kijken naar de heldere vlinder die voor hem uit fladderde.

De grond dreunde en bomen vielen krakend om. Een paar keer struikelde hij in het stikdonkere bos, maar zonder om te kijken krabbelde hij overeind en nam zijn hondje weer in zijn armen. De vlinder wachtte totdat hij weer rechtop stond, dan pas vloog ze door.

Eindelijk stond Tjander in het weiland en kon hij de lichten van zijn huis zien. De vlinder was verdwenen. Hij hoorde de stem van Dewki achter zich: ‘Niet omkijken. Ik ga terug.’

‘Kom je me nog eens opzoeken?’ vroeg Tjander.

‘Ik zal zien. Als je lief bent. Anders verschijn ik niet.’

‘Ik beloof je dat ik lief zal zijn. Nog bedankt dat je me wilde helpen’, zei Tjander zonder achterom te kijken.

‘Ik heb je alleen maar een kans gegeven en je hebt die goed gebruikt. Zo gaat dat in het leven. Je krijgt zo nu en dan een kans. Maak er dan goed gebruik van. Daag.’

Even later was Tjander thuis. Zijn moeder was zo blij. Ze huilde van blijdschap. Vader Tirto was naar het dorp gegaan. Hij zou net met een paar flinke mannen het bos intrekken met fakkels om Tjander te zoeken. Dat hoefde gelukkig niet meer. Het hele dorp kwam luisteren hoe Tjander de weg in het donker terug had gevonden. Velen geloofden hem niet, maar oma Nani wel, vooral toen ze van die raadsels hoorde. Direct zei ze: ‘Tjander na djoet bhole, hij jokt niet.’

Moeder geloofde het verhaal niet helemaal, maar toen ze een paar dagen later Tjander met een vlinder zag praten, vroeg ze zich af of het toch waar was, wat hij had verteld. Alleen Tjander weet het. En natuurlijk Fido, maar die kan niet praten.