Het tweede dochters-speeltjen

Eerste handeling ⁷

Eerste uijtk*.*

Twijfel.

 

D/de wijsheidt, g'lijk den dach, verheucht dit droeve rondt:

 

En' is de [*.*+]<p>a[*.*+]<l> ⁸m gelijk diem' aen de beek siet bloeyen,

 

En' U/uijt levender Jonst siet, g'lijk den Nijl, besproeijen

40

D/dees' deuchdeloose eeuw, Z/zoo bloeijende in sond'.

 

Al neuselende, 'k soek mijn sinnen wat te spitsen,

 

Terwijl ik 't klaver-groen beschaduw' met mijn kleedt;

7 Bedrijf- en scène-aanduidingen in een zwakker geschrift. De eerste dergelijke aanduidingen werden waarschijnlijk in een later stadium toegevoegd; vanaf fol. 6v is dit duidelijk niet meer het geval.

8 Deze overschrijving is onzeker.

[p. 92]

 

^{+ +}En' vrae[c+]<g>h' de reên mij selfs, die 'k[onwerdich]

 

↑<onwarrend'>↑ niet weet,|

 

Of Godt den mensch tot 't quaedt gaet willens self aen-ritsen.

 

Een vraech nu op de baen bij 't eijgen-wijs vernuft,

 

Bij dwaling en' bedroch en' 's wereldts dwase leere:

 

Waer door men 't V/vaderlandt in twist en' haet siet keeren,

 

Om d'uijt-geputte leer van ketterij verduft.

 

D/den mensch is van natuer tot willich quaedt genegen.

50

Nu willich quaedt is sond'. Wie rockent dan dit quaedt?

 

De Sathan, die hij hoon/rt: maer G/godt niet, die hij haet,

 

D/dewijl hij sonde straft en' 't quade aller wegen.

 

Ik twijfel, soek ⁹ 't G/geloof; op dat ik wijsheidt naek,

 

In't soeken van de rust, voor al dit dwalich dwalen,

 

En' voorder mijnen wech na hare gulde sale;

 

Om eten van haer spijs', en' drinken daer 'k na haek.

 

Maer hoe? Soud' ik alleen hier in dit woudt wel wesen ?

 

D/dit is een cruijs-wech, licht dat ik hier in fael[-*e*].      dael!

 

Dael! Ik ben verschrikt. Wat hoor ik daer voor tael[-*e*] ?

60

'T en is immers 't geloof, die ergens waer geresen.      dese!

 

Sij dij't, mijn Moeder? O! segt mij, wat moet ik doen,

 

D/dat ik 't bedroch ontvlie en' twel bespraekt verleijen?

 

'K sie dat partijschap groeijt; en' dwael-leer tusschen beijen

 

Steunt op des wereldts arm en' werdt te stout en' koen.      Soen !

 

Kan men versoenen sich met die geen schuldt en kennen,

 

En' die haer muijterij in's wereldts doolhof richt ?      Licht!

 

Ik twijfel al te seer, 't is grootlijks van gewicht.

 

'T geen' datter omme gaat, kan wel de waerheidt schennen.

+ 254.

+ (fol 2v:)

9 Of misschien te lezen als: soe k?

[p. 93]

 

^{+ +}de ware liefd' vereijscht d'een voudelijke wandel.

70

En' bij d'op-rechticheidt, in wijsheidts tabernakel,

 

Hoe schikt dit dan (Eij secht) met sulk besmet gekakel

 

En' oude nieuwicheidt in desen ijs'[-e]ren handel ?

 

Wel! antwoordij mij niet ? of swijgdij voor vrees' wijt ?      Voor dees'

 

[*d*+]<t>ijdt!|

 

Soo gaen ik dan. Wel hem, die sich met u verblijdt!

+ 255.

+ (fol 3r:)

Eerste Handelinge ¹⁰
tweede uijtkomste.

jngang. de wijsheidt met haer maechden comen uijt.

De wijsheidt

 

Gij M/maechden, gaet en' soekt en' N/noodicht om en ' om

 

Tot mijn bescheijden disch, die ik heb doen bereijden,

 

Verheft uw' stemm', en' roept; op dat elk tot mij kom:

 

En' al den geen' die hoort, suldij tot mij geleijden.

 

D/den mensch die vliedt van mij: en' ik ben 's levens schat.

80

den mensch die acht mij niet: en' ik ben d'alder waertste.

 

Den mensch die haet mij: maer ik heb hem lief gehadt

 

Eer dat de aerde sonk, 't geschapen alderswaerste.

 

Soo menich lichaem als den A/alder hoochsten sielt;

 

Min ik, soek ik, nood' ik: om datse bij mij leven

 

In 't seven-k'lommich huijs, daer 't heijlich vlug-heijr krielt,

 

Om d'onverwelkte kroon van 's Hemels loon te geven.

 

O mensch! Hoe komt? Hoe komt, dat gij mij niet en mint:

 

D/daer G/godt nochtans mij liev't en' noemt mij zijn behagen,

 

Zijn vreuchdelijke lust, zijn liefste eenich kindt?

90

'K was voor en' bij hem, eer dat ooijt getelde dagen

 

D/de woeste aerd', in't rondt, van 't duijster had gescheen ;

 

Eer dat D/den Hemel self sijn Kristalijne tenten

 

Bekleedde met asuer, en' suijv're witte kleên ¹¹;

10 Bedrijf- en scène-aanduidingen weer in een zwakker geschrift.

11 Ook hier staat de circumflex eigenlijk boven beide e's tegelijk.

[p. 94]

 

^{+ +}Of dat zijn handt bewrocht en' maekte d'Elementen.

 

Maer (Laes!) dit aertsche beeldt wijkt van de wijsheidt af:

 

En' loopt de dwaesheidt na, verbijstert, dul van sinnen;

 

En' t kiest, ja wil met wil [- d'eer van d'aertsch' wereldt winnen]

 

↑<voor t' schoone *c*oren 't kaf*f*,>↑ |

 

V/voor Hemel-E/eer 't wil d'eer van d'aertsche wereldt winnen. ¹²

 

Gaet maechden, gaet noch eens: en' soom' u wederstreeft,

100

Na dat g'hun hebt genoodt, wendt tot mij uwe voeten;

 

Ik sal hun liefde zien tot ons, en' hoe beleeft

 

Sij mij, door uw' gebeen, dienst-vaerdich sullen groeten.

Voorsichticheidt.

 

Gij maechden, ziet voor u, sijt na mijn raedt voorsichtich:

 

Vertrouwt uw' naesten niet. Uw' boodtschap is gewichtich.

 

D/de leugenaers zijn soet en' vriendelijk van tael:

 

Maer 't herte s[*.*+]<w>elt van pracht, van grootsheidt, pronk

 

en' prael. |

 

'T eijgen vernuft, voor eerst, sal u met dwase leere[*-n *]

 

Beschimpen, met veel smaet; maer dat en kan niet deeren:

 

Hervat steedts op een nieuw uw' ingestorte les,

110

En' straft de wereldt vrij, d'H/hooveerdige Princess'.

 

Al komt vrouw dwaling ook, met rasernij op-dond'ren,

 

En' dats' ons weder-staet; en moet u niet verwond'ren.

 

Sij mint de ijdelheidt: en' die hier meest bedrieg[-e]t,

 

Verheft sij hooch tot eer, die (laes!) soo snel vervlieg[-e]t,

 

Gelijk een pijl die snuijft, geschoten door de kleed'[-d]ren

 

D/des Hemels; of gelijk den windt de A/arents ved'ren

 

Verstuijft, en' blaest van een; of als de swanger lucht,

 

In 's winters felle koud', met vlocken is bevrucht,

 

En' schielijk metter ijl bewit't de dorre velden,

120

En' d'hijsel-regen smelt; alsoo die hun ooijt stelden,

+ 256.

+ (fol 3v:)

12 Deze regel is tussengevoegd.

[p. 95]

 

^{+ +}Geliefkoost↑<lokt>↑door dees' Vrouw, om haer slibb'rige eer,

 

Op 't ongestadich radt, die dalen schandich neêr.

 

Sij looft haer dienaers heijl. Maer al te sotte *s*ielen,

 

Geloofdij haer bedroch, en' biedij ons de hielen ?

 

Gij sult u; al te laet, bevinden in het net,

 

D/dat voor u is gespreijt, daer gij niet op en let.

 

Wee, die haer hoort! Maer wel die onse stemme luijst'ren !

Vreese Godts.

 

Me Vrouw. Den Hemel kan sijn helder glants *ver*duijst'ren,

 

Den N/noorden windt die kan verteeren groene blaen,

130

D/de sondvloedt (om de sond) kan boven ar'[-a]rat gaen ↑<*st*aen>↑:

 

Maer (Eij!) wat kan uw' reen in 't minste overwinnen ?

Liefde des naesten.

 

Ach! menschelijk geslacht, wanneer suldij [-'t] versinnen,

 

'T geen dat de wijsheidt leert? D/die soo u dwasen soekt,

 

D/datse gerekent is, om uwent wil, vervloekt

 

Van 's wereldts wijsen raedt, die raedeloos noch willen,

 

Met op -gestegen vlam, haer heijlich bloedt verspillen.

 

Maer neen, vergeefs gij woelt en' op uw' G/godt gij trotst,

 

Of op zijn wijde rijk, met stalen muer berotst.

 

Wij komen niet te min u tot de mael-tijdt nooden,

140

Al soudij 't broosche rif, om mijn liefd', grimmich dooden.

 

Wij quijten onsen last.

Vreese Godts.

 

D/dijn Minnaer u bewaer, M/mevrouwe, wij gaen wand'len,

 

Na 's wereldts groot gesin, dat g'lijk de Ceder wast.

Wijsheidt.

 

Soo doet. Wilt na mijn woordt met 's menschen kind'ren hand'len.

jngang.

+ 257.

+ (fol 4r:)

[p. 96]

^{+ +}Eerste handeling.
Derde uijtkomste. ¹³

de wereldt komt uijt, met haer gevolch.

Wereldt

 

Den Hemel, 's wereldts dak, en' d'Astren, Son en' Maen

 

(Tot pronksels van zijn blaeuw) die sullen t' saem vergaen.

 

D/de schuijm-golvige zee, en' al haar soute stroomen,

 

Die sullen in het eijnd' vergaen, als ijd'le droomen.

 

'T vol-maekte schoonste rond', dat g'lijk een ronde bol

150

Bearmt werdt van Neptun, verkeert in Chaos↑<oa>↑ hol.

 

En' 't middel-punt des rondts, gevloert op Plutoos da[*.*+]<c>ken,

 

M'hoort noch, (door Jupijns vlam, geblixemt) dond'rich klacken,

 

Met dit mijn trots gebouw: door 't al verslindend' vier.

 

Bij d'H/hoochst, die ik niet ken, ik sweer u, 'k blijf noch hier.

 

Al waer 't dat G/godeshandt mij in het graf wou drucken,

 

En kan hij, na zijn woordt,'t sweerdt uijt de schee niet rucken,

 

Voor dat dees' ijs're eeuw in rijpe sond' verdorr't.

 

'T is waen (ô Mensch!) gelooft, den tijdt is niet verkort:

 

Gelijk de wijsheidt raest, om onse vreuchdt te hind'ren.

160

Zij haet u: maer ik liev' u, als mijn liefste kind'ren.

 

Ik heb u vroech gesocht; soo vaek Auror' verscheen,

 

En' eer den lieven dach den Hemel ging ontkleen.

 

D/der Z/zonnen waeg'naer, Sol, 't goud-dradich jacht en toomde,

 

Of mijn bemint licht sach dat Hippocrenes stroomde.

 

De sust'ren ¹⁴ vij[*.*]<f> en'[-vijf] vier gevlijt in 't douwich gras,

 

D/die songen mijnen lof op't hoochste van Parnas.

 

De kind'ren die natuer haer hemel-schat laet weten,

 

In 't G/goddelijk vernuft, die eertmen voor Poëten:

 

'T sijn sangers van mijn rey, men kroontse met een krans.

170

Maer wie kroont mij met eer, met glori en' met glans?

+ 258.

+ (fol 4v:)

13 Bedrijf- en scène-aanduiding in een zwakker geschrift en wellicht later toegevoegd.

14 Laatste twee letters vlekkig.

[p. 97]

 

^{+ +}Ik ben de gen' die selfs mij eer en' wil verhoogen.

 

De deuchdt en luijstert niet, en' waerheidts rêen is logen.

 

Wat isser datter blinkt meer als mijn goude kroon ?

 

Wat isser van meer konst, dan mijn gemaekten throon?

 

Wat wanden zijnder soo met guld' Tapisserijen

 

Van kostelijk gebeeld' gewrocht, om 't oochs verblijen,

 

Als dees' muragie is van Potosis metael ?

 

Wat marmor schoont mijn vloer, in't karmosijn corael,

 

'T geloovert strik-werk, dat (gebootst door konst'naers handen)

180

In raricheidt beschaemt het schelp-tuijch vande stranden?

 

Soo wijdt en' verre strekt mijn over-schoon Paleijs,

 

Als Neptun's drie-tandt reijkt, en' Phoebus doet zijn reijs.

 

Soo wijdt ik waen, dat Godt Saturni vader trager

 

De sterke ↑<beenen >↑ maekt van Atlas d'Hemel-drager,

 

En' G/goden moeder, Ops, op 't vaste Centrum rust;

 

Ik d'aerdtsche pronkster ben, die ieder vleijt en' kust.

 

Waerom en sou den mensch (dienst-vaerdich) mij niet eeren ?

 

Versufte wijsheidt, secht, wie sal uijt 't graf weer-keeren ?

 

Wie kruijpt uijt d'hollen schoot, en' danst aen mijnen reij,

190

En' ciert zijn blonde hair in't soetste vande Meij?

 

Ons' leven dat is maer in onsen neus het snuijven,

 

Een rook, een bloem; en' moet, gelijk het zandt, verstuijven.

 

Ons' reden is een vonk, die uijt ons' herte ruert,

 

dat maer een handt vol↑<wijl>↑ tijdts in droeve vreuchde duert.

 

Ons' leven vaert van ons gelijk de lichte wolken,

 

Of schaduw'. Wie sal ons doodts vree[d+]<m>de tael vertolken ?

+ 259.

+ (fol 5r:)

[p. 98]

 

^{+ +}Ha! slechte sotternij, om steedts te sijn bedut:

 

'T is beuselwerk. D/de deuchdt is nergens toe doch nut.

 

D/de wijsheidt loopt, en' raest: s' het wond're vreemde perten

 

Met haere maeltijdt voor. Wat wilse?

dwase leere.

200

¹⁵ Me Vrouw, se wil van herten

 

Als dat gij tot haer komt, en' bankt aen haren disch.

Eijgen vernuft.

 

Wat hetse t'eten, denk ik, stok-visch?

 

Die loopster is wel met haer kost verlegen.

dwase leere.

 

Zij seijt, daer is genoech, en' se heeft goeden wijn ¹⁶.

Eijgen v.

 

Soo machse de waech-dragers roepen, die zullent wel vegen[-*!*]

 

Of onse steen-treërs aen 't camperhooft.

 

Princes, denkt anders niet, maar gelooft,

 

D/datse (breijneloos,hersseloos) [-*naew*]↑<naeuw>↑ *weet*

 

wat voor-stellen.|

Dwase L.

 

Haer maechden zijn op wech, sij zullen u soo aen 't oor quellen,

210

¹⁷'K wed, gij raektse in een uer niet quijt.

 

En' vinden zij u hier, hoe sij hebben 't geluk.

Eijgen v.

 

Ja al soudt een bagijn ontvallen

 

En' se kennen bet kallen als brugman, Me V/vrouw.

Wereldt.

 

'K waer dobbel veel te slecht, dat ikse hooren souw.

 

Gij sinnen, houdt de wacht, ik wil niet datse komen

 

Om mij in 't meest of minst te kreunen met haer droomen :

 

En' datse haer maeltijdt vrij voor and're lien bereijdt.

 

Ik ga met mijn gevolch. 'T is eens genoech geseijt.

+ 260.

+ (fol 5v:)

15 Om wille van het rijm tellen we deze regel samen met de vorige als één versregel.

16 Op deze tussenregel volgt geen andere met hetzelfde rijmwoord; we tellen met onze versnummering toch gewoon door.

17 Hier volgen nog drie regels zonder rijmwoorden.

[p. 99]

 

^{+ +}doet 't geen u is belast. Wij gaen in 't groen verlusten

220

Van mijnen dool-hof, om in sondes schoot te rusten.

hoovaardij.

 

Uw' Purpur 't geen Siphir bekreukt en' Sol belacht,

 

Mevrouw, is veel meer weert als 't geen de wijsheidt acht.

Y/ydelheidt.

 

'T aenschouwen van uw' beeldt is meer als wijsheidts schatten.

jngang. Liefde des naesten. dwase leere. eijgen vernuft. vreese G/godts

+ 261.

+ (fol 6r:)

1^e Hand.
4^e uijtkomst ¹⁸.

dwase leere.

 

Wel eijgen vernuft, condij 't vatten,

 

D/dat de wijsheidt van G/godt bemint is?

Eijgen vernuft.

 

'K seg noch een mael, dat het een kindt is,

 

die hem van Wijsheidt verleijen laet.

 

Sietmen niet hoe de wereldt vermeijen gaet,

 

En' domineert, quinckeleert in wellustens hof ¹⁹?

Dwase leere.

 

²⁰

230

[-En]vrouw dwaling acht voor stof haer onverganklijk [-hof] goudt.

Eijgen vernuft.

 

En' ik seg datse dit bancket hou[*t*+]<d>t,

 

Uijt vrees[-e]' dat haer proven wel mochten vermind'ren.

dwase L/l.

 

Ik sal met mijn leere haar leer*e* verhind'ren:

 

Want 's wereldts kind'ren die loopen mij na,

 

over al werd ik bemint, waer ik ga, waer ik sta;

 

En' wijsheidts leer verwekt veel twisten.

Eijgen vernuft.

 

En' ik bedenk' hondert duysentich listen,

 

Om d'hooch-geleerden D/domme Bottoor

 

'T sij dit, 't sij dat te wenden voor;

240

Om op het spits 't vernuft te wennen :

 

Niet om, door wijsheidt, hun heijl te kennen,

18 Bedrijf- en scène-aanduiding in een zwakker geschrift en wellicht later toegevoegd.

19 Ook het rijmwoord bij deze regel ontbreekt hierna.

20 Deze en de volgende personage-aanduiding is waarschijnlijk later tussengevoegd.

[p. 100]

 

^{+ +}of hun selfs, bij 't geen' hun naesten sticht,

 

D/dat's niet sonders 't is te slecht end licht;

 

M/maer dit's heerlijk, te Philo↑<so>↑feren

 

Gelijk A/aristoteles, wonder te beweeren

 

En' t' arguëren van 's H/hemels L/loop,

 

En' boeken te maken hoop over hoop,

 

Uijt roem vernuft van groote wijsheidt.

Dw. L.

 

'K weet dat gij er menich op 't ijs L/leijt

250

Van ijdel wanen, op 't sot betrouwen

 

Van uw' geleij.

Eijg. V.

 

End' gij aenden reij ²¹

 

Van 's wereldts dans, datse springende sinken

 

In der Hellen poel, daerse zullen verdrinken ,

 

D/door 't sondich quaedt, dat swaerder als loot is.

 

Ja, seggen sommige, 'k acht dat hij levende doodt is,

 

D/die 's wereldts vreuchde niet ge*br* ²²uijken wil.

D/dw. L.

 

Arch Kakelaertje, sus, swijcht wat stil:

 

Ik sie dees' maechden die willen ons spreken. ²³

+ 262.

+ (fol 6v:)

21 Omwille van het aanwezige rijm tellen we deze beide halve regels toch als twee verzen; op v. 250 volgt andermaal geen rijmwoord.

22 deze twee letters vlekkig

23 Het rijmwoord hierbij volgt in v. 260, we tellen hierna dus twee halve regels als één heel vers.

5^e uijtkomste

Verschooninge Wijsheidts Maechden.

Liefde des Naesten.

 

D/d'Alderhoochste sij met u.

vreese G/godts.

260

N/niets moet u ontbreken:

 

Soo lang als gij mij soekt, vermach op u geen quaedt.

[p. 101]

^{+ +}

Liefde des naesten.

 

De Hemel-wijsheidt, mensch, door ons u nooden laet

 

Tot haer bereijdt Bancquet en' aldersoetste wijnen;

 

D/die nooijt de wereldt gaf: dus (aij mensch!) laet u vijnen

 

In't overschoon Paleijs.

Vreese Godes.

 

'Hetwelck sij heeft gesticht ²⁴ ;

 

D/daer Godt is selver 't licht, daer hoeft geen Son te schijnen,

 

Daer is geen commer meer, noch ramp noch droeve klacht.

 

Liefde des naesten.

 

Maer vreuchdt die altijdt duert, daer is geen naere nacht,

 

noch doodt, noch pijn, noch iet 't geen u soud' mogen quellen.

D/dw. leere.

270

Spaert mer ook't crijt, of salmer niet gellen?

 

Wij mochten ons stellen wel licht om gaen.

Eijg. vernuft.

 

D/dat's wel Nepos. Beter eerst beraen,

 

En' na gedaen, soo isser geen klagen.

Dw. leere.

 

Is uw' Vrouw wat moij?

Vr. Godes.

 

G'en saecht geen schoonder van uw ' dagen.

Liefd. des naesten.

 

O mensch! sijt V/vrij genoodt. Broodt, melk en' wijn, ong/m niet ²⁵,

 

met d'alder beste spijs' sij eeuwich u sal schenken.

 

En' gij blijft in haer huijs; dat door geen tijdt ↑<kan>↑ krenken :

 

gelijk des wereldts hof, geboudt van aertschen steen,

280

verbreekt, vervalt, vergaet en' scheurt op 't lest van een,

 

Wanneer den D/doms-dach komt, den grooten dach des Heeren

+ 263.

+ (fol 7r:)

24 Wij tellen deze twee halve regels als één heel vers.

25 Na de vorige twee regels, waarvan één zonder rijmwoord, volgt hier opnieuw een regel zonder rijmwoord.

[p. 102]

 

^{+ +}Als d'aerde en' zee sal in't eerste stof verkeeren,

 

End' dat den Hemel wijt door Elementisch vier

 

Verslonden wordt. O mensch, de g'naed' is dan te dier.

 

D/de wijsheidts zale van de zielen milt t'ontfarmen

 

Staet vast en' open nu:

Vr. G/godes.

 

Maer dan, 't en baet geen karmen, ²⁶

 

Sij sal vrek en' dichttoe voor u gesloten zijn.

dw. Leere.

 

In 't Huijsjen daer naest, daer schenkt men ook goe wijn.

 

D/de Hel is soo heet niet, noch Moentje-pec soo swart.

290

En' ook dat voor de zondaers den Hemel gesloten wart. ²⁷

 

Men weechter soo schaers niet. Lieve! Godt is lang-moedich.

 

En' den Hemel is hij niet voor de menschen gemaekt?

Vr. Godes.

 

Ja hij: en' ook de hel, die voor de sondaers blaekt.

Liefde des naesten.

 

Is Godt[-s] L/lang-moedich, mensch, g'[-e]looft hij is ook recht-

 

↑<vaerdich>↑ . |

 

Hij is barmhertich: maer gij sijt het dan niet waerdich

 

D/dat hij ontfarmen sou, die hem hier niet en vreest.

Eijg. vernuft.

 

Uw' boodtschap is verstaen. Lang genoech hier geweest,

 

Gij moocht gaen 't verachte hoopjen nooden.

 

De weytse wereldt die heeft ons geboden

300

Men sou u deur-wijsen: en' noch hoortmen u neutelen.

dw.leere.

 

D/door, door al, voort, voort; met u preutelen.

 

'T hoofdt doet mij seer van dit geraes.

 

Wij willen g*a*en soeken 's wereldts soulaes

 

In't Hof van dolinge, daer zijn wij bescheijen.

+ 264.

+ (fol 7v:)

26 Omwille van het rijm tellen we deze halve regel samen met de vorige als één vers.

27 Bij deze regel ontbreekt opnieuw een volgende met een rijmwoord.

[p. 103]

^{+ +}

Eijg. vernuft.

 

Wel, sustertjens, goên dach jouw beijen

 

Segt de wijsheidt dat ons niet en lust ²⁸

D/dw. Leere.

 

Haer cuijpers ontbijtjen, wij soeken een beter

jn

Vr. Godes.

 

Gij dwasen, loopt vrij heen. Godt d'eenige Alweter,

 

die onse smaedtheidt siet, vergelde u het quaedt.

310

Hoe werdij soo (ô vrouw!) van dwase leer gehaet,

 

D/dat hij u weder spreekt met eijgen wijse reden

 

Van 't wereldts wijs vernuft, op ons, om u, t' onvreden,

 

Om dat (na uwe les) sij haten onse straf

 

En' loopen blindeling in 't grondeloose graf,

 

'T graf dat den Sondaers is voor oogen op-gegraven,

 

Soo sij ons weder-staen? Maer (laes!) de sotten braven

 

In 't snoode hel-verderf, tot haer verdoemenis:

 

En' sien (verwildert) niet 't Een dat haer noodich is.

 

G/gelijk de eerste eeuw, verdort in rijpe sonden,

320

den N/noah niet en acht'; tot dat G/godt heeft verslonden

 

Door 't ouwdts[*..*+]<te> Element het ongeloovich rot,

 

D/dat waen-wijs, sich bedrooch en' G/godes knecht bespott'.

 

Den Loth in Sodoma Z/zijn vroede siele quelde,

 

Om dat sich 't vuijl geboeft in 't sondich quaet versnelde:

 

'T en sach G/godts straffe niet, die met een Lammen hiel

 

Van d'Hemel, met het vier, op 't snoode lichaem viel;

 

D/dan als't verschrikt, te laet, sach G/godes toorne branden

 

En' daeld' ter Hellen waert, met soo vervloekte schanden.

+ 265.

+ (fol 8r:)

28 Bij deze regel ontbreekt opnieuw een andere met een rijmwoord.

[p. 104]

 

^{+ +}Ach! blinde W/wereldt, ach! dat gij soo blijft versteent

330

En' dat gij W/wijsheidt niet, maer dwaesheidt 't herte leent.

Tusschen-Spraek der Maechden.

1^e

 

Wil den mensch, te sot van sinnen,

 

Blindeling de wereldt minnen;

 

Zoo moet hij G/godts vijand sijn.

 

Wil hij, willich, dwaesheidt volgen;

 

Soo verdrinkt hij in de golgen

 

Van het zondich, helsch fenijn.

2^e

 

Wil hij Vreese G/godts niet kennen,

 

Maer sich tot de boosheidt wennen;

 

Soo komt G/godes rechte straf

340

D/dalen van des Hemels throone,

 

Om geen dwase te verschoonen,

 

Voor s'en liggen in het graf:

[*3*+]<1>^e

 

In 't graf vander oude sonde

 

dat geen loot en kan begronden,

 

Dieper dan den Oceaen,

 

Hittiger, vuriger als een oven,

 

Of als *Æ*tnaes cruijn gekloven

 

Brandich, vlammich men siet staen.

2^e

 

O wee die de logen soeken

350

En' de waerde wijsheidt vloeken!

 

Logen (mensch!) die doodt de siel.

 

Waerheidts leere wildij drucken,

+ 266.

+ (fol 8v:)

[p. 105]

 

^{+ +}Maer 't en sal u niet gelucken :

 

zit vrij hooch op 't wankelwiel ²⁹.

1^e

 

Van uw' waen-geluk seer prachtich;

 

maer (Eij!) toeft, sij sal, onsachtich,

 

u doen werpen in het slijk,

 

Daer uw' siele in sal sticken,

 

Want uw' V/vrouw' die sal beschicken

360

D/dat zij rijk blijv' in het rijk.

2^e

 

Ik en zal geen weduw' wesen,

 

Ik en heb geen noodt te vreesen ;

 

Spreekt de blinde wereldt sot.

 

D/dwase leven sonder smerten:

 

En' sij spreken in haer herten,

 

Waerom wijs? Daer is geen G/godt.

1^e

 

Wat wil Liefde ons veel nooden

 

Tot de wijsheidts wijn en' broode?

 

Y! 't is al te slechte mael.

370

'T is te verr', ons onge[g+]<l>e[n+]<g>en

 

Om gaen; en' te smalle wegen:

 

Breeder is des wereldts sael.

+ 267.

+ (fol 9r:)

29 Dit laatste woord loopt eigenlijk nog uit op een e-vormige krul.