Wij slaven van Suriname

[p. 9]

‘Sranang’, ons vaderland

Van 2 tot 6 graden Zuiderbreedte, van 54 tot 58 graden Westerlengte, tusschen het blauw van den Atlantischen Oceaan en het ontoegankelijke Toemoek-Hoemak gebergte, dat de waterscheiding vormt met het Amazone-bekken, gevat tusschen de breede waterstroomen der Corantijn en Marowijne, die ons van Britsch en Fransch Guyana scheiden, rijk aan ontzaglijke bosschen, waar de groenhart, de barklak, de kankantrie en de kostbare bruinhart groeien, rijk aan breede rivieren, waar reigers, wieswiesies, ibissen en flamingo's hun broedplaatsen vinden, rijk aan natuurlijke schatten, aan goud en bauxiet, aan rubber, suiker, banaan en koffie... arm aan menschen, armer aan menschelijkheid.

Sranang - ons vaderland.

Suriname, zooals de Hollanders het noemen.

Nederland's 12de en rijkste, neen, Nederland's armste provincie.

Tusschen de kust en de bergen sluimert onze moeder, Sranang, sedert duizend en nogmaals duizend jaren. Niets is veranderd in de dichte bosschen van haar onbekende binnenlanden.

De oerwouden van het hoogland schijnen verstard in een eeuwenlang zwijgen, pas tegen den nacht ontwaakt, als een verborgen muziek, het gonzende geruisch van duizenden insecten. Romantischer, maar tevens woester, is het landschap in de savannen en langs de rivieren. Slingering van lianen, die als draperieën neerhangen van de boomen, versperren den weg, wilde orchideeën bloeien, hier leven de schichtige patjiera's, capucijner aapjes banlanceeren op de takken, papegaaien laten hun schrille kreten

[p. 10]

hooren, de jaguar loert, een gordeldier speurt met zijn spitse tong naar mieren.

Onberoerd en onontgonnen wachten sedert duizenden jaren de donkere bosschen van moeder Sranang. Zonderlinge dieren wonen hier, wier namen in het Westen nauwelijks bekend zijn: boommiereneters, boomstekelvarkens, de vireo's, de tanagra's, de tiegrieman en de blauwdas, pepervreters zitten op de hooge toppen der palmen en zwermen dagvlinders, de schitterend blauwe morpho's, de gele en oranjekleurige callidrya's verheffen zich tot vaak onder de kruinen der boomen.

Menschen?

Menschen zijn er nauwelijks om van deze schoonheid te genieten.

In het benedenland wonen de Waran's, de Arowakken en de Caraïben, zwakke uitstervende Indianenstammen, machtelooze afstammelingen der oorspronkelijke bevolking, die door de blanken van de beste plaatsen werd verdrongen. In het bovenland de Trio's en de Ojana's. Hun kralen arbeid en kunstig vlechtwerk, hun fijnbewerkte danssieraden spreken van een aangeboren zin voor schoonheid. Ongeveer 2450 Indianen en ongeveer 17.300 Marrons, de boschnegers, waarover wij later nog zullen spreken.

Ten hoogste 20.000 menschen bevolken de binnenlanden van Sranang, een gebied met bijna vijf maal Nederland's oppervlakte. Voor de rest zijn de bosschen slechts bevolkt met agoeti's en luiaards, met boschduivels, tapirs en watervarkens, met den brulaap, miereneter en aboma snitjie.

De historie is moeder Sranang voorbijgegaan, drie eeuwen Hollandsche kolonisatie hebben haar bin-

[p. 11]

nenland onberoerd gelaten, de stroomversnellingen van haar rivieren drijven geen motoren, de vruchtbare gronden zijn niet bezaaid, de kostelijke schatten der bosschen zijn niet ontgonnen, in bitterste armoede, in schamele onwetendheid leven de wilde stammen temidden van een natuur, waarvan de overdaad nutteloos teloor gaat.

Zelden waagt een blanke zich in deze wildernissen, waar de weg slechts aan de Indianen en de boschnegers bekend is. Langs den loop der rivieren dringt soms een Fransche libéré, een Britsche rowdy, een Hollandsche onderzoeker het land in. Zij zetten hun mes in de blanke huid der bolletrie en doen het kostbare melksap vloeien. Doch de libéré keert terug naar de kust, de rowdy drinkt zich dood in een whiskyroes, aan zijn eenzaam kampvuur, de Hollander laat zich door Marrons in een kano de rivier afroeien, de wildernis blijft achter, de wonden der rubberboomen vergroeien, het verlaten kamp wordt door slingerplanten overwoekerd.

Van Holland's invloed, Holland's energie, Holland's beschaving valt in het binnenland van Sranang geen spoor te vinden, in geen weg, geen brug, geen huis staat Holland's historie geschreven. De blanken hebben slechts angst gekend voor de wildernis, waar de ontvluchte slaven hun toevlucht zochten.

Alleen een armzalig verwaarloosd spoorlijntje, dat nergens heenvoert en nooit voltooid werd, getuigt van een korten waanzinnigen gouddroom.

De wijde vlakten der savannen, de bosschen en de hooge granietbergen van moeder Sranang slapen sinds honderd eeuwen.

Voor hen werd nog geen historie geschreven.

Slechts op de smalle strook langs de zeekust, hier

[p. 12]

en daar aan de monding der groote rivieren, op de allervruchtbaarste alluviale gronden waait het rood, wit en blauw van de Hollandsche driekleur.

Rood-

‘Kijk moeder’, zegt verwonderd het kleine blanke jongetje uit het prachtige boek van Madeleine Paz ‘Omdat ik zwart ben’ - ‘ziet U wel dat die negers ook rood bloed hebben?’

Wit-

De kleur van de vredesverdragen van Crommelin. En blauw?-

De kleur van onzen tropenhemel, waarheen wij door de donkere bladeren onzer boomen opzien om in den fonkelenden glans der sterren de belofte van een nieuw leven te lezen?

Neen, dat is het diepe blauw van den Atlantischen Oceaan, waarover eenmaal de slavenhalers hun Afrikaansche buit, hun levende koopwaar, onze ouders en grootouders, naar hun nieuwe vaderland Sranang voerden.