Battaefsche vrienden-spieghel
(1615)–Jan Sijwertsz Kolm–
AuteursrechtvrijEerste Wtcoemste.
Dondalfado wt comende van Spaengien, hoort in Veneetien het Gherucht.
| |
[Folio I1r]
| |
Dondalf.
ADel-rijcke Monarch, gheweldt van dubbel eerigh
Ontsichelijcke Prins, hoe leet was my dien dach:
Den dach, als den Atrop verkeert op d'Aerde sach,
En cort Lacheli draet, ter schanden soo on-neerigh.
Ha! Vrient waert oyt vermoedt k'was nummer weder keerigh,
Nu drijft my wederom rouws onvermoede slach,
O Delio! u Vrients geselschap die vermach
Veneeti sonder u, met allen niet begheerigh.
De Momp'lingh van dees lichte Cinthia ontslaept
Met vreemt naedenckent, soo't den Adel recht betreapt
Te min niet dese Man, kent willich sonder tuyghen.
Veurt t'Ridderlijcke Zweert, Laselva k'weet wat raen,
Wat oorsaeck groote Vrient aen Vrient dus heeft begaen
Is onghelooflijck, dat Vrients vrientschap stont te buyghen.
In svvaer gevanckenis den Françoys moet belast,
Die eer de braefste op dees straten vry mocht treden,
Nu inden Karcker leyt, voor moorder aengetast:
O vvanckelbaer geluck, noyt roem alst overleden.
Oyt vvaerdy my een Vrient, als Delio my vvas,
Nu can dyn vvoeste daer der Vrienden dienst niet baten,
Hier's te beduchten, tfeyt dat selden geest genas
Oft Aerts voldoet, die droef de vverelt moet verlaten.
Onder de grootste vvert de svvaerheyt toch versvvaert,
De rijcken zijn de hulp, doch vvast een helt der Helden.
Hier comt Heer Rychaert die vvel-vvetent is vermaert
Wt.
Laet hooren vvat verpoos hy ons vant stuck sal spelden.
Rijchart.
Sr. Dondalfado, u comst en vvist ick niet,
De swaricheden vant ooch-schijnelick verdriet
Geeft reden, en t'gemoet is propt vol alder svvaerheyt,
Hoe een de voorst' aent rijcrijcklick in rechter vvaerheyt
En d'ander vvt der Franschen: Conincklijck nau min.
Vryvvichticheyt behoort, bedachtsaem, t'stuck heeft in
Gevvelt vvt vveldoen t'recht aen yeder te beslechten,
Ach! grootse slaverny: des vvil-moets dienstbaer knechten
Tvveevoudigh overtuygh, beroer vol vrees, geplaest
| |
[Folio I1v]
| |
En t'moet, de vvraeck niet rust, vvat is den Rechter naest?
De vvroeging, deur versichts merck, tuygers af te keeren,
s'Harts rust te houden. Noch de vvijde vverelt leeren
Schrick-spieg'len beyd' voor t'hier en namaels met beken
K'verclaer becommert: Soo'ck tot grijser Iaren ben
Noyt svvaerder t'hart belast met t'last-stuc legert vastlick
Noyt claerder opgetast, de letter vvijst maer lastlick
Van hooger Wetten dvvanck, ist d'Heer Laselva niet?
Rodrigo.
t'Ontstaet zijns staets, die soo'n rechtveerdich bloet verghiet.
Rijchart
Als rimpel-vleck vvaer wt de grootste Magen vruchten
Tot svvaerder achterdeel, vvt voorspoock, der geruchten
Gevoel om stelden, noch bevveghen hielden van.
Dondalf
T'is onverschoonlick, noch om Scepter, hulp of Ban
Licht dat ons groots Princes dees tijdings so verslagen,
Die deurt beroep, ons leyt, K'hoop beter als de dagen
Voorstellen: t'Ionge lijff te quellijck mocht verslaen.
Rodrigo.
Wast dubbel moorden doch, bet vvilt ons als vergaen.
Rijchart
Ay! me vervvoede vals vvaen, last, Ia Cancker-vloeden
Ziels-moordigh broos ghevvelt, beheerster der gemoeden:
Heyloos verderf, hoe cant in sulcke mog'lijck zijn
Soo g'looft noyt vrients bevvist, Eer-giers dienst sonder schijn,
Ist schijnen, vvelcx vermoen: of list svvint sou geraken,
Aent achterst juyst int vvit, vvaer boose vvillen blaken
Bedompelt, even so beguychelt dat de tijt,
Gheen vast hecht vuert: Helaes! met dus ken moort-spel slijt,
Ach! radeloose Ieucht, dvvaes om te cleynen reden,
V cracht aen Cinthia veel hooger te besteden:
Verstricte hartens bant: Ach hopeloose knel
Al schijnt liefd boert, men siet diens crachten nydich fel
Om t'g'nieten branden buyten kunt en vrees moordadig.
Rodrigo.
Mjn Heer: hoe smart deurschiet s'bloets ijver doch genadich,
| |
[Folio I2r]
| |
K'roep en geen recht: T'hart jammert om een Maecht
Die in heur Lentsche vreucht, al't tierigst vvert ontjaecht
d'Roos-caken melc-vvit gans verstreecken t'lieflic bloosen
De tranen bigg'len vvt, die bange suchten loosen
Volcropt, t'is al te vvis, de Heer hoet daerme staet.
Rijchart
Treet met my binnen, comt begeeft u tot den Raet,
Beroemde Adel, die Veneetia eer Ieuchlijck
Deur vrolict vol gevaers, hebt met dees vrienden heuchlijc
Voortijts dyn soetste ernst gehant-haeft, tis bekent:
So treed gerechtlijck op, d'vvyl vrients staet leyt geschent
Dus lasterlijck en snoot gebroken, dat u speelen
Gerechte Harcules, ellendigh moet bequeelen,
Int naer gestoelt der Plut's verdvvenen levens svvarm
Daer d'ongelucken vvroeg bevest een droef gekarm:
So volgt my Heeren, tsvvaer can niet min svvaer bedeelen.
Sy gaen binnen t'Raethuys.
Cinthia comt by Laurentia: Hoorende van heur bedroefden staet.
Cinthia.
ACh! lichte overstreen, des teedre Maegden Crans,
My deert u quelling, in Lent-tierigst bloey soetgeurigh,
Verset de saeck doch iets, die duystert alle glans
Ten is niet al goet vvat ons oogh aenstaet Coleurigh.
Ten is niet al gevest de starcken vvederstaen,
Ondert bedecte blat schuylt soms fenyn verradich,
Me Vrou Laurentia ryst op, t'vvil licht vergaen
Noch lichter als hy t'stuck vvs trou-bants vvrocht versmadich.
Laurentia
Ach! svvycht, en rept ons van geen dooden, t'overwelven
Mijn Tombe is geciert, de Lely vvas ick selven
Wiens spreysels sloten toe, de vverelt vvas te bang,
En t'gouden harts Panneel verscheen my deur de drangh
| |
[Folio I2v]
| |
Ontschoven vvert, het beelt der claerheden so cunstigh
In t'leven scheent gemaelt. Natuera vvaerdy gunstigh
Blijd' aengevangen met gevvelt brack leydich in
Het Venus darteltjen: Soo'ck met ontsloten sin
Gedoochden deur de vrygedachten. Nu vvat baetet?
V levens leven: Laes! Ick mis te veel, en laetet
Niet veur de rust des doots in ruste zijn geplaest,
Lieff Delio ick volgh. Ick volgh, en blijf de laest
Int Elisij gebout, met Laura bloemich Cruyven,
Voor rechten Hymene. Daelt ghy spier vvitte Duyven
De Cyprieensche Vrou, voert op de ziele van
De armste Maegt die oyt een blyde Moeder vvan:
Ach! Cinthia: hoe licht en vvispeltuerigh ben je?
In handel en in Raet, vant out gevoel beken je
De rechte oorsaeck niet mijns crancte, sy na reen.
Cinthia
K'vveet seker dies, vvel stout antvvoord' ic vrylick neen
Laurent
Ay! lasterlicke mont, vvat sal u stryden vvinnen?
Cinthia
Een rust dal als ghyt kent byde verstroyde sinnen.
Laurent
Den dooden can sich niet verdaden, hierom svvycht.
Cinthia
Gelooft niet eerder veur ghy t'vvist teycken crijcht,
K'en vveet me Vrou hoe't al gehangen vvas voor desen
Aen sulcken lichten hart, lichts-vlammen die vol vresen,
My starren int gesicht, druypen opt dorre hart
Dat voor u liefd, Goddin, in druck bedolven vvart,
Noch dyn oorsaeck can niet voor Goden vaster binden
Hier by vveet dan me Vrou, dat lichter als de vvinden
Der Princen kiesse gront te vvaerelick verdvvynt,
Recht op Laurentia: V gluerich oogh, en sijnt
Geen vaste tuygen: dy tot starct met vvil en vveten
De noodeloose schrick, allengskens te vergeten
T'gerucht maect kundich, Ionge bloem, hoe cleyne weelt
Dijn Laura ruct, Ia sent last, die de maegt verveelt
En sy onlyd'lick int verdragen, dat u brallen
In alder vverrelts claer sou vvt de vvaegen vallen,
Eenichste Diamant: der Diaens lieven rey,
| |
[Folio I3r]
| |
Versuchten breect, t'vvas tijt dat ick mijn comste sey,
Ick bid verstilt u vol-gecropte borst, tsal baten
Beschreyt geen lichte Ziel die u van harten haten
Waer van ick vast sy. u tot troost so com ick hier.
Besiet dees Ring.
Laurent
Mijn trou verbont.
Cinthia.
Staect sulck getier.
Vermant u.
Laurent
Ach! dit is t'geen Liefd met volle raden
So gunst-rijck over gaff.
Cinthia
Wat zijnt voor Ridders daden?
Laurent
Daden, Ach! my te vreemt, de zvvacke lust verstuyft
Wat damp Vrou Cinthia, u vvoort opt harte schuyft,
Den Sol van enckel schaemt sinct onder d'vvater heenen,
Des grysen Vloets: Ach! schrick, hoe trillen dese beenen?
Wt t'naer gesicht.
Cinthia
Dit hoorende, so breect u fantastijcke sin,
So haest en had hy niet verovert dit gewin:
Princesse, van so vvaerden hant, of heeftse daed'lijck
My comen bien. So licht, niet achtent, t'vvaer te smaed'lijc
Wt hoog-geboren: Daer by voegent dat hy niet
Met u, noch Ring, noch gunst, had te verschaffen iet.
Hoevvel hy had belooft: Syn trou u vry gegeven,
Hyt niet volvoeren sou, maer met my wilde leven
En sterven, daerop d'Ring met rijpe sin vereert:
Hierom Princes het claer: bedenct te lichter, vveert
Dyn nieuvve parssing vvant, dit zijn gebroken vvetten.
Laurent
Die deugde Liefd en salt, noch cant so niet versetten.
Cinthia
Beclaegdy, die vervvoet bespotte dyn gevest?
Laurent
Met reden, en beschrey zijn onverstant voor d'lest.
Cinthia
Ws staet vvast veel te cleyn geacht, en schant der magen
Laurent
Zijn staet ist veel te cleyn: so lang tijt roem sal dragen.
Cinthia
De vvercken zyn te stom, gans ongevoellick vvreet.
Laurent
Des heyls beg'nading geef hem kennis van dit leet,
O versse vvond', dits geen vertroosting, maer vvel tegen.
| |
[Folio I3v]
| |
Cinthia
Nu moet de vvaerheyts cunt dyn Ziel-sucht overvvegen
En dencken dat ghy't set veur die u niet bedocht
Ia dat by leven quaet, so zijnd ghelocken mocht
Bevint ghy aen dit eerst, dick t'vinnigst van tvvee harten,
Men seyt dick nieuvve Liefd besnot, dats Kints en darten:
Verandert haest, t'stuc is ter goet tyt voorgebracht,
Tot meerder rusts van d'u, en schant van d'weyts geslacht:
Des Delios: nu dan, myn hart verset de vvercken,
Int overdencken, hoe vervvaent en sonder mercken
De stucken zijn geplant. K'vvensch Iuffrou dat u ziel
Bevatte d'vvyste, tgeen de Aerd' oyt vvel geviel.
Dat sleet-vvys mindert, so t'verleden is onmoog'lijck
En d'Hemel sy u troost.
Laurent
Wil t'Recht beloonen hoog'lijc.
Cinthia
De vrye stoutheyt deurt erbarmen (socht me Vrou)
Datse heur met dees saeck, vvel-vvetent stillen sou:
En hout my dit ten goen, ten besten (ben ic vvaerde)
Laurent
O Goden! oversienders van d'al-broosche Aerde
Wat saken ongeval treft Laurens teedre moet?
Wat tyts ramp schynich roest besvvalpt in overvloet
Dees Ionge borst? Weer vars met duysent doon bevochten
O vvreede staet des liefds. Ho! scheyding der genochten.
Ach! scheuringh, dat Lents bloos, ontruct zyn Bloemen Crans,
En leyt u aent verderf. Maer hoe? de Ring nochtans
S'ist self. Ha! veynsaert dubbel vals, vvaer toe behanghen
Met schyn-schoon dyn gelaet, op roose-bloose vvanghen
De groene frisheyt eens vry-hartig Maegt vervvant,
Nu rooft de Loov'ren van tyts bloemen omgerant
T'ontsygt my, ongevoel rangt aen, en vvyst beneden
Aen suchten diep bedout met lauvve traens becleeden
Verradery vvaer deur, vvat offert ghy de gheest
De geest die so gedient u Ziels schreum heeft geweest
Verdient geen loon, so vvreet: nu legdy neer gedoken,
En van een Moorder laes! het sinnen Choor ghebroken.
| |
[Folio I4r]
| |
Dyn Cloecheyt overschalct, vvillen de Goden straff
Dit deed een trouste vrient, wiens leven t'leven gaff,
Aen u scheent, die bekent doots schult, in vaste boeyen
Noch sult ghy u mijn borst met sulcke clagen moeyen
Zijns schoone beeltenis, te jammer: Ay! me tyt,
Wat leert ghy gryser, maect de tvvyffelingen quyt
Hoe my verstant verbant de laster-schaduvv yslick,
Deed ghy onGodlick vvreet tegen dyn selfs onvvyslick
t'Quaet loont zijn Meester. Can de Ridder dan ontslippen
Dyn ademloose borst. Sou hy so henen glippen
En laten geen gemerck tot rust van my gebiet
V claegh ick Hemels heyr, en Goden vvatter schiet,
De Zalen zijn te bang, de grove mueren vvelven
Met vvaerheyt aen op mijn ancxtige nevel delven,
De slaep die oyt vergat der slommerigen staet,
Leyt rasende ontmant flucx aenden dageraet
Die vvil de Prins noch voor my leyden (ydel vvesen)
Beroering al te dwaes, can u geen doot genesen:
Hoorent de valscheyt die te kundigh is voor my
En alder-lydelooste svvaer verradery,
Vliet vande baen ghy svvacke ongeluckich leven.
In.
Daer wert eens geblasen op de wacht, van t'hoff.
Rodrigo.
GHy stomme Bodin, des vveer-claegs na-bootster spooc
Vervveerde Mammon schaect Veneti braver vromen,
Voldoet t'Frans bloet, tot schric, bet-kenners byt voorcomen
t'Rou cauvven, vvas dyn Eeuvv oyt anders als de roock
Gevangen vvilligt, met stil-morrigh byster braeck,
Deursvveeft van overtuygs beroering, sterft duystvverven
Rampsaligh vverck vvast dan vol-effent deur u sterven
Ach neen. De Eelste Vrou, inbeelt ons droever saeck.
| |
[Folio I4v]
| |
D'een om vvaerdy, harts bont-genooten krits en strangh,
Ist recht de saeck, en met volcomen vvils vvt-voerigh
De gryse Rechters zijn, des vvercx niet min onroerigh,
Den tijt vvs levens: O Laselua! vvert niet langh.
Beslommer tyts schaeu moms vveerbarsse wissel staet.
Hoe treurt den Adel? Hoe ver vliet in corten tyden
Dyn roemgraeg ader storm, Wervvels, strems af te snyden
Van tvveen, vviens heerlick trost de romers: In de daet
Stont g'vveldigh, datse t'licht des VVerelts cost geciert
Doen g'nieten, t'vvaerd: Ha neen, t'is al te droef verleden.
Wt.
Antonio.
Siet Heer Rodrigo, die om Vrients vvil schynt t'onvreden
VVat vvt-comst sy ons tot gemeene noegh t'best viert
Veneetia tot rust en danck, na veel om-vvegen.
Rodrigo.
Van hooger vvichting ist vvtduyd'lick veel ghelegen
Dondalf
t'VVaer-schynich straf vvaert, brengt vvel vlac verdiensten veur.
Rodrigo.
Van machtich heyrs beleyt vvas oyt quaet redden deur.
Antonio.
Devvijlt dus is, vvas t'riff ons over duysent mylen.
Dondalf
Te spae, veur niet, het best bedencken ondervvylen.
Rodrigo.
Om na buer haet vvel vry te vveeren vande wal.
Dondalf
Onrecht vvroct help, vercryght by volck en groot getal
Antonio.
Dit mochtmen aent verlies van Menelaus bevinden.
Rodrigo.
Tis kunst so straffen, onder Vrients en houvven Vrinden
Dondalf
Der grootsen evel, wrevel, heerst deur moetvvils brant
Rodrigo.
VVee daer t'Rijc so ontstaet te Velt deur onverstant.
Antonio.
Men moet het flucx vvaerdy met moet recht ondertasten,
Na ouder seen, gedenck, niets veur vvtheemse gasten,
Geen som mach recht voldoen daer anders bloet betaelt.
Rodrigo.
Onhaylich vvaert belegh.
Dondalf
En noodeloos verhaelt
De tijt-genooten vvaer recht onser te verfoeyen.
| |
[Folio K1r]
| |
Rodrigo.
Devvijlt elcx hart niet can vervvachten van te moeyen
Vind' ick geraden t'volcx roep gans niet te versmaen.
Dondalf
Borger cleyn achting heeft soms groot gevvelt ontstaen,
Al vvarent Ridders, veur nu slaefsche onderdanen.
Antonio.
Wilt na op d'oude vvorck hun vvech aent harte baenen
Tot dattet oproer ryst, hoe raeckmer mee in stilt?
Wt.
Sargant
De Rechters eyschen u voornaemste datje vvilt
Boven verschynen.
Rodrigo.
Zijnser al?
Sargant
Daed'lijck geseten.
Dondalf
Datter geen stucx onrecht met ondanc vvert vervveten
Gaen vvy, om onderstaen so d'uyterst vvert voor hant
Tot ons nae-Ievers vreed', opt zeegen-rijcke lant.
In
De Sargant blijft buyten.
Sargant
Hoe raeck an mannen? So de varsse vrees verstackse
Mesister
Is Heer Rodrigo op?
Sargant
So daedelijck, ick sprackse,
Hy is nau binnen.
Mesister
K'heb bootschap van ons volck met haest
Hem mond'lingh t'uyten.
Hy schelt
Sargant
Treet binnen dats u naest.
Mesister
Tis met gedoogen, k'acht de bode sal ons moeten.
sargeant.
Volght ghy al sachtjens by, en lochtich overvoeten,
Tis svvaerlic aenden Raet veur schelms feyt aengebrocht
Straet-schenderijs moetvvil, met reden, datmen mocht
Noch svvaerder straffen. Om geen voet int feyt te gheven
Vermits de vverelt quaet en boosheyt vvil verheven
Is t'loon den Rechter dees toestemt op kunt na vvaert,
Waerom gegeven is, u t'Goddelijcke svvaert
De vvack're toesight, oft tyt schoon vvel aenbrengt raplijc
Wat gelter, als vergelt dick over-gaet te slaplijck:
Nu daer dan mannen comt, maken vvy ons op ganck.
In.
Delio comt in stadt met onbekende Cleeden, al stil.
| |
[Folio K1v]
| |
Delio.
HEeft mijn vrients lust genoeg na seker vveken lanck,
Gesloten zijn verbont, deur vrients liefds spotternye,
Genoten d'schoonste mont, t'vvas nutter toe te wyen
Mijn deuchtsaem Nimph, me Vrou Laurentia: Ach! goon
Hoe raeck ick ergens kunt vvat lasten offer noon
Hier deur ontstonden veur ons Ieuchden staet crancsinnich
Bars tegen t'raetsaem goet, ten quade dubbel vinnigh
In blinde slaverny, daer d'arbeyt niet verveelt
Cypersche Venus vviens rol nemmermeer volspeelt
Te recht u bracke aert, schuym-vrouvve toont ons vvonder
Ach! schrickeloose schrick, en snel verbaesde donder:
Wat porden my noch eer, gedachten vvaren ree?
Vermocht ghy doen ghy vvaert vvt sulcken Vrienden bee
Niet toeven noch voor vvijl, ken cost, t'hart dvvong my nader
De Ziel tuygt, nu sy is een rader, of verrader
Tegent aenclevent nut, het bruyn des nachts betrock,
Ben onbekent gelant, vvel tot een meerder lock,
Of noch vvel hoorent d'maer mijn vrient can laten rusten
T'onrecht Laurentia: moort vvs versturven lusten,
Is my alleen de schult die ick doe breken in
V teeder soete seen, niet vvreeder als de Min
Vereyschte, na de deugts behagelicke tuijgen,
Vergeeft ick leef voor u, dan vrients last cost my buygen,
Laselva dat ick dus mijn vvaertste Bruyt jaeg an
De doodens prickel. Iae misschien ben oorsaeck van
Des doots: Ach! hooge goon, doet my een vaste teecken,
Ick sal my aen dees hoeck vvaer ergens nu versteecken,
En hooren daer aen t'volck van laegen staet, hoe dat
Ons vvonder is vergaen tot beste vande stadt
Licht sullen sy mijn hart van alles doen verrechten.
Holla.
de Waert
Alhier mijn Heer, vvat isser te beslechten?
Delio.
Niet sonders, isser plaets, doch licht genoech voor my.
Ter herberch.
de Waert
Mijn Heer hoort t'quam noyt in jaren by.
| |
[Folio K2r]
| |
Sulcx te versoecken aen ons onvervvachte broeken.
Delio.
Geen commer toont u hart de maeg salt vvel verschocken
Doet plaets te rusten.
de Waert
Si Signoor dat isser vlack.
Delio.
Vaerdich ick volch u, treet my voren ondert dack,
Ick sie vvy vvillen tsaem vvel hand'len sout gelocken.
In.
Wachter op den Thoren.
Wachter
Van vvaer comt ons het volck op nieuwe leyde maren
Vroeg om becing'len nu, de vveet is: dat den dach
Van heden is, dat Laes! het svvaerste moet verswaren
Dees sterfdach, die verbaest een yeder gruvv'len mach.
O droevigh treur-spel vol van opgehoopte drucken
De Vrou Laurentia is dood'lick Cranck, de rou
Vermant de jonge bloem, en sulcke ongelucken
Qvaet te versetten by de Liefde vande Vrou.
De vrientschap vvas te groot, met schennis so te slechten,
Doch wat ist? tis geschiet, hy moet ten offer heen
t'vvart haest rontom beset, vol Heeren ende knechten,
Ach! VVerelt, vvats u roem? dus heyloos overleen.
Hier can dijn defticheyt noch groote macht niet baten,
De doot vvert u niet min geschoncken tot een deel
O vvanckelbaer geluck, vvaer zijn u Ridders staten?
Tot Asschen stof vergaen, dijn ouer-heers juvveel
Ellendich Prins om u ist ingestelt te daghen
Heyloos begindy t'stuck, Aurora droevigh dect
Heur gouden aengesicht, den Phoebo laet zijn vvagen
Besvvercken, die met rou der eynden overtrect.
Hy blaest eens, ende wijckt binnen.
De Gaerde wt, besetten t'Perck des Rechters.
Sargant
Dat hier geen drang des volcx ontvveldicht u beschot,
Noch niet inbreken laet, deur giften of genot,
| |
[Folio K2v]
| |
Plaetst ront en zyt gereet ter vvapen dus te vijnen,
want recht soms by veel volcx moet en sal onrecht schijnen
Hierom bevvaert u tot den Raet hier sy present,
Hy vveet vvat erven die de trou so onderkent:
Dat t'hoogh bevolen van ons meerder vvy betrachten
Mesister
De Signorie sult ghy dadelijck vervvachten.
Sargant
Ghy vvachters hout u daer aen desen hoeck beset
Alst d'vvijsen Raet beliefd' opt vlack na ouder vvet
Te treden, zijn vvy reet, de drangen zijn besloten.
Mesister
K'ga bootschap dragen.
sargiant.
Ny vvy zyn om af te stooten
Den Dou der Aerden, in ons oorden van gevvelt.
Wt.
De gantsche Signorie comt wt, de Richters met lichten voor wt
dese setten haer op den stoel daer toe gestelt. Justitia staet int middel hoogh boven al, den Adeldom rontom.
Den eersten Richter, Rijchaert den Ouden.
GOde verstarct t'ghemoet met vvare vorderingen
En geef ons ijver tot rechts kennis aen te dringen
De loon sy vvraeck, beroept van huyden, doen vvy tsaem
Gevveldich dvvingen Goon: het vvaere in dyn naem,
t'Verdiende is bevveegt deur vvroeging des gemoets, wis,
Sergeanten brengt ons voor thart dat selfs spoet vol boets, is
Ter hoogster Vierschaer, nu van heden sy gedaeght
In.
Becommert hart, grypt moet, vvs ampts zyt onvertsaeght
Bevvaert der Vrouvven Eer, bedachtsaem met ghedulden
So ghy gestelt zyt hier tbeschulden of t'ontschulden
In s'Hemels eer voor t'al vrymoedigh tot vvaerdy,
Der goeden scherm-heers, op den boosen tyranny:
t'Wtroeyen t'ongeluck misgaen deur bystre sinnen.
En anders spiegel om tijts betering te vvinnen:
Die laes! te var verdoolt, vant heylsaem nut op Aert
Hoe't afgemaeyet vvart: Het quaetste sy ons vvaert,
So blint-vvoest ydel dol in duyvelsche gedachten.
| |
[Folio K3r]
| |
Ghy die u hebt misgaen, t'geen vvy voor moorden achten
En ons ter handen zyt gecomen byden Raet,
Hebben te lang gedult, tot straffen over t'quaet
Is dat ghy u misdaet bedenct, en bid aen Goode
Hy nu medoogt in dees voor-handen sware nooden.
Op u bekentenis vvijsen vvy u tot pant
So daed'lick dat u straft den Rechter inde hant,
Om deurt scharp-snydigh svvaert de doot dus te be-erven.
Laselva.
Laselua is hier t'lest, dyn ruste door u sterven?
Gevvilliger en is ter vverelt nummer gheen
Geoffert voor mijn vrient: die heeft voor my geleen
Nu vaert vvel werelt. Comt o blyde uer my nader,
Vergelt mijn valsche Lief, k'en gun meer iemants quader
Ha! glorie rijcke dagh: So voert my dan ter plaets,
En eynt mijn droeve tyt O Delio! vvat staets
Rampsaligh werck. Comt, comt, helpt my aent eynt van lyden.
Delio achter aen staende, dringht door de Wachters.
tot veurde Rechters, en spreeckt.
Delio.
Laselva nummermeer, en vvil de tyt der tyden
Gedoogen t'ongeluck. Hier's Delio, u voor,
Ontschuldicht sy mijn vrient, de vvond'ren dat ick hoor
Verstommen t'hart, k'en can nau adem roeren binnen.
Laselva.
Ach! neen, k'deed u onrecht.
Delio.
Bedaert u naere sinnen
T'sal openbaeren vvelcx feyts oorsaeck dat u sloegh
Laselva.
De Duyvelsche Santin, die so beveynsd'lick loegh.
Rechter.
Laet ons t'vreemt schou-spel dan Heer Delio de claerheyt
Ghenieten.
Delio.
Rechters recht, dat sult ghy inder vvaerheyt
Tot groot vervvonder dan, nu deur verbaestheyts ry,
Vertrect een vvijl, ontstrict de banden van dees vry
Gheboren Ridder, die als spraeck-loos is vestorven.
Wiens waerde ziel helaes! dees schant-vlec heeft vervvorven
| |
[Folio K3v]
| |
Laselva nummermeer aenschout de heldre Son
Die als van huyden t'licht door d'gruwel niet en con
Vertoogen: comt met my ghy Phoenix van mijn leven
Laselva.
Tis d'aldersnootste roep, so wiltet my vergeven.
Delio.
Mijn Vrient, so niet, laet aff.
Rechter.
O wonders vvonder ijslick,
VVel duyster schadu comt ontsluyt u Poorten vvijslick
En lost een Trou Vriendin, die svvaerlick leyt gevaen,
VVy sullen na t'Paleys met grooter vreuchde gaen
So als noyt swaerder saeck ons harte heeft beseten.
Delio.
Laurentia u deel is my te droef om vveten,
Vriens deel quam rechter ty. Veneetianen an,
By dient noch VVerelts voor een Vrient verlossen can.
In.
Sy tesamen trompettende in, de Rechters veur, daerna Delio ende Laselva, daerna de Signorie, de Sargeant ende knechten daer aen.
T'snel vlieghent Gherucht.
Gerucht
D'Heyloose Hoer so haest sy dese maer vernam
Dat Delio hier vvas, so isse als verdvveenen
Wel denckent dat de schult heur te betalen quam,
En niemant vveet tot noch waer Cinthia is heenen.
Die so onmenschlijck heeft gevvrocht deur valsche haet,
En heeft de vvaertste Vrou vvt vveemoed so verslaghen,
Dat tusschen doot en heur niet veel vvas, diens gelaet
Verquicte als t'jong hart heur Ridders oogen sagen.
Wie sou gelooven niet, het teycken datse sagh
Welcx ongetrouvver daet sy nummer cost vergeten
Nu comt de schelmery te seker aenden dach
Waer by soo veel ontroers onsaligh is versleten.
| |
[Folio K4r]
| |
D'omstaenders hebben voort d'Historie wel verstaen
Laselva is ten huys van Delio ontfangen,
Haest wert de Bruyloft, die nu onvermoet comt aen,
En scheurt der nijden swels verwoede dichte drangen.
En scheurt de waen vermomt, verstomt t'vals glinstrent gout
Met groene frisheyt vol Laurieren blyde telghen
Iaerlicx, O Helden dees voornaemste dach behout,
Waer in ghy al de vreucht niet machtigh zyt te swelghen.
Hoe d'een u was een kint, en d'ander aenghelijft
De swaerste saken zijn dus wel gevallen, binnen
Italia, nu Cruyft u blonde star, en blijft
V rust, der Franschen vreed, ghy alles sult verwinnen.
Dus dan eersaem vergaer, wt lust ten goeden duyt
T'gheen Speel-wijs is bewrocht, leersaem deur Redens Conste,
Aen-neemt s'Vrients diensten, doch verlaeter Mome wt,
Hoe groot was d'aenvanck, die geschiet Wt s'Levens Ionste.
EYNDE DES SPELS.
Bemindt de Waerheyt.
Deur Ian Sievertsen Colm. |
|