9e Perspectief.
Pas in een hooggebergte. Men ziet een monument voor den Grooten Drijver, waarop hij staat met den aardbol op de handen. Op het voetstuk men in groote letters: ‘Er zij orde in de bewoning der aarde’. Veel hooggeplaatste personen zijn voor het monument verzameld. Terzijde daarvan en daarachter volk.
Een kardinaal treedt naar voren om een feestrede te houden.
Nu, na vijftig jaren, weten wij rechtvaardiger te oordeelen. Na een halve eeuw vermogen wij eerst de groote lijnen te zien van zijn werk, een werk dat wij allen moeten voortzetten, zij het op vredelievender wijze. Zijn ideaal was groot en waar hij zondigde, zondigde hij toch uit liefde. Tot veel kwaad was hij enkel maar aanleiding. Veel en slechte dingen werden in zijn naam verricht, waarvan hij nimmer iets vernam of niet de juiste toedracht. Valsche theoriën werden hem in den mond gelegd, ofschoon hij ze nimmer leerde. De banvloek die hem trof, gold niet zijn doel, doch de in zijn naam gebezigde middelen en datgene wat voor zijn leer werd uitgegeven. Hij zweeg te lang, om zijn doel alweer. Ons klaarder weten laat ons helderder oordeelen dan toen mogelijk was, en hier - waar de bliksem zijn tocht tot God even brak, waar zijn ziel werd teruggekaatst tot haar Schepper - hier mogen wij thans met zuiver hart een krans leggen op het graf van hem, wien veel zal worden vergeven, omdat hij veel, omdat hij al zijn medemenschen heeft
Auteursrecht onbekend