Wij zullen elkander wederzien

Woorden des levens bij den dood onzer dierbaren

Eicht in den nacht.

In der waarheid! wij, getuigen en gezanten van Christus, wij hebben een woord van vertroosting en versterking voor de bedroefden, en nooit is ons het afleggen dier getuigenis zóó kostelijk als aan den rand van een gapend graf. Dat komt, omdat wij er niet ons gebrekkig menschenwoord doen hooren, maar het woord van dien God die ons geschapen heeft en die ons op zal wekken uit den doode. Wij beroepen er ons op een heerlijk en goddelijk feit, dat allen twijfel wegbant en elke duisternis verdrijft. Wij wijzen er op dien dag, den schoonsten dag na den val, waarop de grafsteen ter zijde werd gewenteld en de Christus Gods herrees,

[p. 142]

als de overwinnaar van dood en helle. Sints hij door het graf is doorgegaan, is de schrik des grafs verdwenen; want Jezus heeft in de donkere groeve een heerlijke hoop achtergelaten, als een lichtstraal des hemels. Wij weten dat Hij de eersteling is dergenen die ontslapen zijn: de verloste Menschheid-zelve is opgestaan in Zijn persoon. Hier is iets meer dan een redeneering of een betoog; hier staan wij tegenover de werkelijkheid van het Eeuwige Leven, zegevierende op de werkelijkheid des Doods. Nu kunnen wij dan ook op de plaats-zelve der ontbinding den lofzang des Apostels aanheffen: ‘Dood, waar is uw prikkel? Graf, waar uwe overwinning?’ Nu kunnen wij zeggen: ‘Wie in Christus gelooft, zal niet sterven!’ En vraagt men ons, waar de onsterfelijke ziel blijft, wanneer het lichaam tot stof wederkeert? dan behoeven wij den vinger niet op te heffen naar het nevelachtig verschiet van een onbekenden hemel, maar wij noemen het Huis des Vaders, waar de Heiland ons plaats bereidt en waar de Zijnen met Hem verborgen zijn in God, tot zij met Hem in heerlijkheid zullen geopenbaard worden. Nu kunnen wij tot de treurenden spreken van een liefde Gods, die ons alle dingen doet medewerken ten goede, en van een gezegend lijden, dat uitloopt op een eeuwigen triomf. Voorwaar, voorwaar! wat God vereenigd heeft, kan de dood niet scheiden; en eenmaal ontfangen wij de onzen uit des Heeren eigen hand terug.

Daar is meer. In zekeren zin geeft de Heer ons de dierbaren die wij verloren, reeds hier terug. Of geeft Hij ze ons niet weder, wanneer Hij ons zulk een stellige overtuiging hunner opstanding geeft? Geeft Hij ze ons niet weder, wanneer Hij ons hen doet aanschouwen als nevens Hem gezeten in Zijne Heerlijkheid? Wij gevoelen hunne nabijheid, nu de afstand tusschen aarde en hemel

[p. 143]

verdwijnt, waar het geloof zijn vlucht neemt op de vleugelen des gebeds.

Leven wij niet in gemeenschap met hen, zelfs in dit tegenwoordige leven? Neen, als de dagen der rouwe voorbij zijn gegaan en wij terugkeeren tot den arbeid des levens, behoeven wij de naweën onzer droefheid niet in vergetelheid te smoren. De vergetelheid is als een tweede dood voor hen die wij liefgehad hebben. Het is ook een dood voor ons, omdat hunne herinnering in ons niet kan verzwakken zonder dat ons harte verarmt. Die vertroosting begeeren wij niet, omdat zij treuriger is dan die treurigheid-zelve, die zij weg wil nemen. Wij kunnen onze levenstaak weêr moedig opvatten met hen, die God ons heeft afgeëischt. - Daar bestaat als 't ware een geestelijk wederkomen onzer welbeminden in ons midden, na den grooten slag. De gedachte aan hen heeft niets bitters voor ons; en wel verre van die te verbannen, kweeken wij haar dankbaar aan in ons hart. Zij maakt ons losser van de aarde en brengt ons dichter bij den hemel: zij voert ons als bij vervroeging den kring der gezaligden binnen, waar ook ònze plaats door den Heer is bereid! Zoo wandelen we dan voort in wezendlijke gemeenschap met hen, die ons bij God verbeiden. Zij hebben zich voor ons geschaard bij die wolke van getuigen, die, naar de schoone gedachte in den brief aan de Hebreën, de onzichtbare met de zichtbare Kerk in een heilige aanraking brengt. De herinnering aan de uitnemende dienstknechten Gods die wij gekend hebben, aan die mannen die den strijd der waarheid met kracht en oodmoed gestreden hebben, zoowel als de teedere en vrome gedachtenis van hen die op het innigst met ons verbonden waren, zweeft boven ons!

Der wolk gelijk, die Israël den weg wees in de woestijn, vergezelt ons die wolk onzer verheerlijkte broeders, ons voorlichtende

[p. 144]

en bemoedigende. Zoo blijft het Christelijk Huisgezin inwendig vereenigd, ook als het door den dood getroffen werd. Het is niet gescheiden van de leden die het verloren heeft, en de droefheid heeft de leden die op aarde achterbleven, met des te hechter banden omstrengeld. Het gantsche gezin is meer dan ooit bevestigd en ontfing als 't ware een nieuwe wijding.

En terwijl ik alzoo gewezen heb op het Huisgezin op aarde, gedompeld in rouwe, zou ik nu op het Huisgezin in den hemel moeten wijzen, voor immer hereenigd in heerlijkheid. Hier stuiten we op een groote verborgenheid. Toch willen wij het gaarne uitspreken, dat wij gelooven aan een voortbestaan van het Huisgezin in den hemel, dat is: in het Nieuwe en Heilige Leven dat God ons heeft weggelegd in een waereld, waar alles vrede en eenstemmigheid zijn zal. Gewis, het Huisgezin zal een verandering ondergaan, want het zal verheerlijkt worden. Het zal met het gezin gaan gelijk met elk zijner leden: het verderfelijke moet onverderfelijkheid aandoen. De aardsche, onvolmaakte inrichting zal door een hemelsche worden vervangen, maar het wezen blijft bestaan. Zoodra wij aannemen, dat onze eigen persoonlijkheid, en daarmede de herinnering aan het eerste leven op aarde, ongeschonden bewaard zal blijven, houden wij er ons van verzekerd dat de meer bijzondere band, die hier beneden de reisgenooten vereenigde, daar Boven op nieuw zal worden aangeknoopt, gereinigd van alle zelfzucht en zonde. Vergeten wij niet, dat de liefde Gods zoowel een bijzondere als een algemeene is. Verbeelden wij ons niet, dat een veeleer onbepaalde dan onmetelijke liefde, die geen wijziging of verscheidenheid kende, daarom juist een hooger trap van volmaaktheid bezitten zou. Hoe zou het mogelijk zijn, dat zij, die in het tegenwoordige leven door den wille Gods

[p. 145]

ten nauwsten met elkander vereenigd waren, die hetzelfde kruis droegen, die de gemeenschap der heiligen in al hare innigheid smaakten, zulk een reinen omgang in 't Hemelsch vaderland niet zouden voortzetten? Maken wij toch de tegenstelling tusschen het Christelijk en het Eeuwige Leven niet al te groot! Hebben wij niet reeds in zekere mate het Eeuwige Leven? Hebben wij het niet in kiem en beginsel? Christus bezat het in zijne volheid, omdat Hij zonder zonde was. Hij heeft het Hemelsche Leven reeds op aarde geleefd. En toch, schoon hij de geheele menschheid lief had, heeft Hij toch Zijne vrienden gehad en onder Zijne vrienden één uitverkoren Discipel, dien Johannes, die zich-zelven noemde den discipel dien Jezus lief had. Meer heb ik niet noodig, om te gelooven aan het voortbestaan van het Christelijk Huisgezin en van de teedere verknochtheid die het eenmaal te samen hield. Het Evangelie leert ons, dat er tusschen de ‘buitenste duisternis’ en de verblijfplaats der gelukzaligen een ‘onoverkomelijke klove’ gesteld is; maar tusschen de verloste aarde en den hemel bestaat geen klove. Het leven des hemels is voor ons begonnen, en als wij beter Christenen waren, zouden wij het dieper gevoelen. Gij bedriegt u niet, o gij, die in de scheiding met vreugde denkt aan het Wederzien ter rechterhand Gods! Die hoop, die zoo verkwikkend is voor uwe ziele, is welgegrond, indien immers het schepsel niet op den voorgrond staat bij uwe uitzichten in de eeuwigheid en uw verlangen naar den hemel niet in de eerste plaats het verlangen is om hen weder te vinden, die gij op aarde hebt liefgehad. Wanneer het zoo ware, zoudt gij onder het dekkleed van hemelsgezindheid een zondige waereldsgezindheid koesteren: want de hemel is niet alleen een zalige woning, het is ook een heilige plaats: het oord waar de orde volkomen hersteld is, en waar God volstrekt over de harten heerscht. Die deze hope

[p. 146]

in zich heeft, reinige zichzelven, gelijk Hij rein is die hem hopen leert en de hope niet zal beschamen!

Edm. de Pressensé.