Het monster van de oorlog

[p. 102]

[Oorlog]

Oorlog
De hemel viel op aarde in stukken
En nergens is een bloem
die ongeschonden leeft.
De aarde stinkt van 't bloed,
dat uit den hemel spat.
De wond is groot
en niet te helen.

De hemel die gaat dood
Het verstand staat stil.
De mensch is weg.
Hij bracht zichzelve om.
De beesten brullen in de straten.
Ze ruiken bloed.
Ze lekken zich de muilen
Ze woelen met hun zwarte snoet
de roode aarde om
En scheppen zich 'n hemel
van kruitdamp en van bloed.

Theo van Doesburg (1883-1931)

Toen de veelzijdige en sterk avant-gardistisch georiënteerde kunstenaar Theo van Doesburg (eigenlijk: Christian Emil Marie Küpper) in augustus 1914 als sergeant werd gemobiliseerd, moest hij zich gaan bezighouden met het uitdelen en verzamelen van poststukken: eerst in de buurt van Tilburg, later in Utrecht. Zijn betrokkenheid bij de oorlogsgebeurtenissen blijkt ook uit ander werk dat uit deze periode dateert. De tekst van het bovenstaande, in handschrift nagelaten gedicht is overgenomen uit de door Menno Wielinga verzorgde bibliofiele uitgave van Van Doesburgs Soldatenverzen (2000), van een nawoord voorzien door Siem Bakker en Emy Thorissen.