Elsevier's Maandschrift. Over Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift 1891-1940

[p. 94]

A.M. Hammacher & J.G. van Gelder
De vijftigste jaargang (1940) in het zicht⁺

Aan het einde van dezen jaargang zal Top Naeff op eigen verzoek haar functie als redactrice van het Maandschrift neerleggen en andermaal komt de zetel ledig, welke Herman Robbers zoo onverwacht, nu ruim twee jaar geleden, heeft moeten verlaten. Het was Robbers' laatste wensch geweest, dat Top Naeff zijn werk aan Elsevier's zou voortzetten. Geen had dit met meer oprechtheid en liefde kunnen doen. Het heeft aan hartelijke samenwerking, aan kameraadschappelijk deelen van de zorgen en vreugden der redactioneele beslommeringen, niet ontbroken en dank zij de vele arbeid die juist zij heeft kunnen verzetten, kan over twee maanden de vijftigste jaargang, dien Robbers zich eens als mijlpaal had gesteld, worden bereikt.

Nu Top Naeff zich echter weer geheel voor eigen werk wil vrij maken, moeten wij deze keuze aanvaarden, dankbaar voor de winst uit dit verkeer geboren, indachtig het verlies der bondige boekbesprekingen. Haar raadgevingen, steeds getoetst aan de hooge artistieke eischen, die zij zich zelf hardnekkig stelde, wekken een vriendschap, die wij nu mogen behouden.

+ Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift van november 1939.

[p. 95]

Ook het tijdschrift. Want wij herwinnen haar medewerking, niet als essayiste, maar thans als schrijfster van korte verhalen, romans en verzen. Zoo wordt het samengaan tenslotte niet verbroken, maar veranderd voortgezet.

Nog met Top Naeff is een nieuwe vorm voorbereid, welke aesthetisch beter aan onze wenschen voldoet, welke illustratief meer mogelijkheden bevat en welke géén van de beginselen, die Elsevier's Maandschrift richten, te kort zal doen. Het is de derde essentieele verandering die het tijdschrift typografisch zal ondergaan. De tijden zelf stellen eischen en het tijdschrift heeft zich - wil het zijn bewegelijkheid en actieve werking niet verliezen - daarnaar te voegen. De afbeeldingen zullen thans weer als vroeger in den tekst worden opgenomen; literatuur - ook essay's - en bijdragen over beeldende kunst zullen minder straf gescheiden verschijnen, door den vorm reeds mét elkaar verbonden. Het hooger beginsel, zooals wij het eens stelden: ‘het in één verband brengen van de kunsten, het scheppend literaire en de beeldende kunsten’ willen wij onverzwakt, maar nog hechter dan vroeger, handhaven.

Wij keeren gedeeltelijk terug tot een vorm, welke ook vóórdien voor dit maandschrift de gebruikelijke was. Lettertype, papier en indeeling zullen beantwoorden aan de eischen die de minnaars van ‘het schoone boek’ gewoon zijn te stellen. Dit zijn echter uiterlijke verschillen, die wij als redactie slechts als even zoo vele verbeteringen kunnen zien. De vervanging echter van een figuur als Top Naeff brengt ongetwijfeld een even merkbare en meer naar binnen gerichte wijziging mede. Haar plaats zal worden ingenomen door Prof. Dr. J. Tielrooy. Wie het eminente werk van dezen veelzijdigen essayist kent en zijn verdienste voor de Nederlandsche letteren,

[p. 96]

die voor het buitenland in hem een voortreffelijk pleitbezorger hebben gevonden, zal zich met ons verheugen, dat hij bereid bleek deze functie te aanvaarden. Moge zijn arbeid aan het tijdschrift vruchtdragend blijken voor het letterkundig en geestelijk leven van ons land.