Het leven van Joannes den Onbevreesden

[p. 73]

1419.

De dry ghebroeders, sonen van Ludovicus, siende dat sy 1419. niets en conden uytwercken, de Armagnacs en de dolfijn van ghelijcke, hebben met Joannes peys ghemaeckt, ende belooft alles watter ghepasseert was vergeten te laten.

Desen peys was den elfsten van july ghemaeckt, ende siet den lesten van de selve maendt begint den dolfijn met synen aenhanck ghereedtschap te maecken om den graef Joannes om hals te brenghen.

De Enghelschen deden groote invallen in het fransch ghebiedt ende hadden dit jaer al eenighe fransche steden inghenomen, waer over in Vranckrijck eene groote verbaestheyt was.

Den dolfijn wetende dat soo Joannes, als synen vader altijdt seer yverich hadde gheweest om de fransche croone voor te staen, heeft desen middel ghebruyckt om tot sijn voornemen te commen. Hy sendt Tanneguy naer Joannes, om hem te versoecken by den dolfijn te Montereau-Faut-Yonne te commen, om met hem te overlegghen op wat maniere men aen de Engelschen soude connen wederstaen ende hun verdryven. Graef Jan achterdencken cryghende dat dit versoeck uyt gheene rechte meyninghe en gheschiede, heeft daer op gheantwoordt dat hy van saecken van soo groot ghewichte nerghens met ymant wilde handelen als binnen Parijs in de teghenwordicheyt van den coninck ende van den conyncklijcken raedt.

Ten lesten sich betrouwende op den peys ende beloften soo onlanckx ghedaen, ende soo solemneelijck besworen, overvallen wordende door menichvuldighe sollicitatien, is daer naer toe ghegaen, den 10 september 1419. Aldaer ghecommen sijnde is Tanneguy Du Chatel, den principaelsten

[p. 74]

onder de verraders, hem te ghemoedt ghecommen, ende heeft hem gheseydt, dat den dolfijn hem verwachtede. Als graef Jan nu met maer thien van syne edellieden daer binnen ghecommen was, is op syne knien ghevallen, ende heeft den dolfijn seer vriendelijck ghegroet, ende aen hem gheseydt dat hy aldaer ghecommen was om met hem te handelen, ende tot het welvaren van het rijck syne gheboden te volbrenghen. Den dolfijn in de plaetse van hem van de aerde te doen opstaen, oft op syne voorstellinghe te antwoorden, heeft hem beghinnen met lasteringhen ende schimpen aen te gaen.

Joannes daer uyt merckende dat hy verraden was, heeft sich met eene beleeftheydt van alles ontschuldicht, waerop den dolfijn tot tweemael synen rugghe tot hem ghekeert heeft, synen degen uytghetrocken ende gheseydt: ‘Il est temps!’ Het is tijdt! Tanneguy hadde een cleyn bijlken ghereedt onder sijn cleedt, ende soo haest als den dolfijn dese woorden ghesprocken hadde, heeft hy aen graef Jan daer mede soo harden slach ghegeven in het hooft, dat hy als eenen ghebolden osse is blyven ligghen op de aerde. Eenen anderen steeckt hem bovendien eenen breeden deghen in synen buyck, dat de dermen ende inghewant daer uyt quamen. Archenbaldus Flussas, eenen ghetrouwen hertoch, hadde sich om sijn lijf gheleyt om den graef te beschermen; maer werdt voor synen dienst van de moordenaers oock met de doodt ghestraft.