Het leven van Joannes den Onbevreesden

1409.

In het beghinsel van den vasten is graef Jan met syne twee broeders, den hertoch van Brabant, den graef van Nevers, ende den prins van Oragnien, den graef van Henegau,⁺ den graef van S. Pol, den graef van Vaudemont ende veele andere heeren met een ghevolch van ses hondert ghewapende mannen naer Chartres ghegaen, ende tot Galardon, vier mylen van Chartres ghecommen sijnde, heeft den graef van Henegau met vier hondert ghewapende mannen eerst naer den coninck laten gaen, ende is hem eenighe daghen

+ Denpeys tusschen de hertoghen van Borgonien ende Orleans.

[p. 61]

daer naer met ses hondert ghewapende mannen ghevolcht; maer soo haest als hy ontrendt Chartres ghecommen was, heeft hy deselve wederom naer Galardon ghesonden, uytghenomen hondert, met deweleke hy is in de stadt ghegaen, alwaer den hertoch van Orleans met synen broeder met hun ghevolch van vijftich ghewapende mannen oock verschenen, ende sijn t'samen ghegaen naer de kercke van Onse L. Vrouwe, daer den coninck sat op eene verhevene plaetse teghen aen een crucifix, vergheselschapt met de coninghinne, den dauphin met syne huysvrouwe, de dochter van graef Jan, den coninck van Navarre, den hertoch van Anjou, coninck van Sicilien, de hertoghen van Berry ende Bourbon, den marquis du Pont, den cardinal de Bar, den artsbischop van Sens, den bischop van Chartres.

Soo haest de twee sonen van den overledenen hertoch op de selve plaetse opgheclommen waren by den coninck, is graef Jan, hertoch van Borgonien, daer oock opghegaen, voor wie alle de princen, uytghenomen den coninck, de coninghinne, ende den dauphin opstonden ende eere bewesen. Den hertoch van Borgonien ende den heere de Lohain, synen advocaet, vielen op hun knien voor den coninck, ende den heer de Lohain seyde tot den coninck dese volghende woorden: ‘Sire, monsegneur den hertoch van Borgonien, uwen dienaer ende cosijn, is hier tot u ghecommen, om dat men hem gheseydt heeft dat ghy teghen hem vergramt sijt over het feyt, hetwelcke hy ghedaen ende doen doen heeft in den persoon van monsegneur van Orleans, uwen broeder, om de welvaert van u rijck ende van uwen persoon, ghelijck hy bereydt is aen u te segghen, ende waerlijck te doen weten, als het u sal believen, ende nochtans den ghe-

[p. 62]

seyden monsegneur bidt u, soo veel ende soo oodtmoedelijck als hy can, dat het u believe afte legghen dese indignatie ende gramschap van u herte ende hem te houden in uwe goede gratie.’ Op het eynde van welcke woorden den hertoch van Borgonien sich keerend e selve naer den coninck seyde dese woorden: ‘Sire, dit bidde ick van u.’ Maer eer dat den coninck hem antworde seyde den hertoch van Berry aen den hertoch van Borgonien dat hy een weynich achterwaerts soude schuyven, hetwelcke hy dede, ende alsdan is den hertoch van Berry op syne knien ghevallen voor de coninghinne, ende heeft haer stillekens sulcke erachtighe woorden gheseydt, dat sy terstondt met den dauphin, de coninghen van Sicilien ende Navarre ende wederom den hertoch van Berry te samen hun gheworpen hebben voor de voeten van den coninck, ende hebben tot hem gheseydt: ‘Sire, wy bidden u dat het u ghelieve toe te staen het versoeck van uwen cosijn van Borgonien.’ Waer op den coninck antwoorde: ‘Wy willen wel, ende staen hem dit toe t'uwer liefde.’ Ende alsdan is den hertoch van Borgonien naerder by den coninck ghecommen, denweleken hem seyde: ‘Beau cousin, wy staen u toe u versoeck ende vergeven u alles.’

Dit ghedaen sijnde, sijn den hertoch van Borgonien ende den heere de Lohain by de twee sonen van Orleans ghecommen, aen de welcke den heere de Lohain seyde: ‘Messegneurs, siet hier den hertoch van Borgonien, den welcken u bidt dat het u ghelieve van uwe herten wech te nemen, is't dat ghy eenighe vraecke oft haet hebt teghen hem, om het feyt hetwelcke gheschiedt is in den persoon van Monseigneur d'Orleans, uwen vader, ende dat ghy voortaen sijt

[p. 63]

ende blyve goede vrienden te samen.’ Naer welcke woorden den hertoch van Borgonien selve tot hun seyde: ‘Dit bidde ick u.’ Maer sy en antwoordeden hem niet tot dat den coninck hun gheboodt dat sy souden antwoorden ende het versoeek toestaen, hetwelcke sy deden met dese woorden: ‘Sire, aenghesien dat het u ghelieft ons dit te ghebieden, wy staen hem toe sijn versoeek, ende wy vergheven hem alle quaedtherticheydt, dewelcke wy hadden teghen hem; want wy en willen in niet onghehoorsaem sijn teghen uwen danck.’

Dit gheschiedt sijnde heeft de cardinal de Bar door bevel van den coninck eenen openen missael byghebracht, op denwelcken beyde de partyen (te weten de kinderen van Orleans ende graef Jan) sweerden ende beloofden met het aenraecken van het H. Evangelie dat sy altijdt souden eenen vasten vrede onderhouden tusschen malcanderen, sonder yet in 't openbaer oft heymelijck daerteghen te bestaen. Daernaer verboodt den coninck door syne conincklijcke authoriteyt dat sy malcanderen noch oock gheene persoonen, dewelcke de partye, soo van den eenen als van den anderen ghehouden hadden, eenigen overlast oft moeyelijckheyt en souden aendoen, uytghenomen de uytwerckers van de moordt, dewelcke hy verclaerde voor altijdt ghebannen te sijn uyt het rijck. Graef Jan namp sijn afscheydt van den coninck ende het hof, ende ghinck het middachmael nemen tot Galardon. De sonen van Orleans namen oock hun afscheydt ende keerden seer misnoecht wederom. Naer den middach sijn de graven van Henegauw ende S. Paul met veel edeldom by graef Jan ghecommen, ende met hem naer Parijs vertrocken. Den coninck,⁺ de coninghinne, de dauphin ende andere princen

+ Den coninck comt binnen Parijs.

[p. 64]

quamen oock wederom naer Parijs. Graef Jan reedt hun met veel Parisiens te ghemoedt, ende als sy binnen de stadt quamen, hoorde men over al Noël singhen tot teecken van blijdtschap over den ghemaeckten peys. Van daer ginck⁺ graef Jan naer Soissons op de houwelijckfeest van synen broeder Philippus, graef van Nevers, denwelcken trouwde met de dochter van den heere de Coucy, die in Turckyen ghestorven was; waer naer hy wederkeerde naer Borgonien.

⁺ In 't selve jaer is binnen Pisa een general concilie ghehouden, alwaer beyde de pausen: Benedictus van Avignon ende Gregorius van Roomen, ghenoemt den twelfsten, werden afghestelt, ende onbequaem verclaert om het pausdom te besitten, ende in hun plaetse werdt (26 juny) tot paus vercosen Petrus van Candien, minderbroeder, doctor in de godtheyt ende aerts-bischop van Milanen, denwelcken de naem aennamp van Alexander den Vijfden.

+ Houwelijck van Philippus, graef van Nevers.

+ General concilie van Pisa.