Het leven van Joannes den Onbevreesden

1397.

In 't beginsel van het jaer 1397 is den heer Jacobus De Helly van Parijs wederom naer Turckyen vertrocken met belofte dat hy den heer De Chasteau-Morant in Hongaryen saude afwachten ende aen hem van den Grooten Turck vrygheleydt soude besorghen, om naer Turckyen te moghen gaen.

Naer dat den heer De Helly vertrocken was hebben den⁺ coninck ende den hertoch van Borgonien vele presenten doen opcoopen om daer mede het vreedt ghemoedt van Bajazeth eenichsints te versoeten, ende ses seer schoone peerden daer mede gheladen: twee met costelijcke tapyten van Arras, waer op uytghebeelt werdt de historie van Alexander den Grooten; twee met de fijnste lijnwaden van Reims, ende twee met het schoonste scharlaecken. Daer en boven sondt den coninck oock eenighe witte valcken, dewelcke seer schoon waren. Den heer De Chasteau-Morant daer mede in Hongaryen ghecommen sijnde heeft den heer De Helly tot Buda by den coninck van Hongaryen ontmoedt ende werdt van den selven coninck seer treffelijck onthaelt. Naer dat sy eenighe daghen t' samen ghehandelt hadden, heeft Helly van den coninck sijn afscheyt ghenomen, om naer Turckyen wederom te keeren ende het belofde vrygheleydt te gaen verzoecken. Wanneer den heer De Helly by Bajazeth ghecommen was, heeft hy alles met soo groote behendicheyt uyt ghewerckt dat Bajazeth aen hem niet alleen het versocht vry-gheleydt voor den heer Chasteau-Morant; maer oock

+ Costelijcke presenten van den coninck van Vranekrijck naer Bajazeth ghesonden.

[p. 12]

⁺ den vrydom voor synen persoon heeft toeghestaen, ende oorlof ghegheven om Joannes den Onbevreesden, graef van Nevers, voor sijn vertreck te moghen spreken; den welcken hem versocht om besondere neersticheyt te willen doen om syne verlossinghe, als oock die van syne medeghevanghenen op het spoedichste te becommen. Hier mede heeft Helly van den graef sijn afscheyt ghenomen ende is met het vry-gheleydt naer Buda ghecommen.

Den coninck van Hongaryen ghesien hebbende de costelijckheit van de gheschenken van den coninck van Vranckrijck en heeft aen den heer De Helly gheenen oorlof willen gheven om die aen den Turck te draghen, segghende dat het teghen de eere was van het Christendom den Turck met soo costelijcke giften te verceren, de welcke hy tot spot van de Christenen noch langhen tijdt soude connen bewaren; maer dat hy den Turck maer alleenelijck de valcken en saude vereeren, de welcke maer beesten en waren, die niet lanck en souden leven; maer den grooten meester van Rhodes heeft den coninck soo claerlijck voorgheleydt de quade ghevolghen, die daer uyt saude connen voort commen, dat hy de selve heeren met de gheseyde giften heeft laten hun reyse vervolghen. Bajazeth seer wel te vreden sijnde met de giften, dewelcke den coninck van Vranckrijck aen hem was sendende, heeft de selve heeren seer beleefdelijck onthaelt, ende aen hun oorlof ghegheven om aen den graef van Nevers ende andere ghevanghenen soo lanck te spreken, als het hun soude believen. Naer dat sy met den graef eenighen tijdt hadden ghesproken, hebben sy van malcanderen hun afscheyt ghenomen, ende sijn de heeren De Helly ende Chasteau-Morant wederom

+ Den heer De Helly los ghelaten.

[p. 13]

naer Vranckrijck wederghekeert, ende hebben aen den coninck van Vranckrijck, den hertoch van Borgonien ende andere vrienden van de ghevanghenen van alles bescheet ghegheven.

Alswanneer den coninck van Vranckrijck ende den hertoch van Borgonien kennisse ghecreghen hadden van den gheheelen staet van de ghevanghenen, hebben sy alle hunne vrienden ende middelen trachten te ghebruycken om de selve ghevanghenen te verlossen. Jacobus, coninck van⁺ Cyprus, vereerde aen Bajazeth een gouden scheepken, weerdt sijnde thien duysent dueaten, ten opsichte van den coninck van Vranckrijck ende van den hertoch van Borgonien.

Terwylen dat de verlossinghe van dese ghevanghenen soo⁺ seer beherticht werdt is Enguerrandus De Coucy, graef van Soissons, in de ghevanghenisse ghestorven. Den Turck vreesende dat de andere ghevanghenen oock op de selve maniere hun leven mochten eyndighen, ende hy daer door hun losghelt soude verliesen, heeft aen den coninck van Cyprus ende andere, dewelcke van hem de verlossinghe waren versoeckende, beginnen ghehoor te geven. Den hertoch en de hertoghinne om dese occasie niet vruchteloos voor by te laten gaen, hebben Gyselbertus De Leeuwerghem, een seer verstandighen ridder ende gouverneur van Vlaenderen, naer Bajazeth ghesonden, om met hem te handelen over de verlossinghe van hunnen sone, den graef van Nevers, ende syne ghevanghene medeghesellen. Den gheseyden heer Guillebertus van Leeuwerghem, voor synen taelman ghebruyckende den heer De Helly, voor de middelaers de Methelin ende Stalimene, voor borghen van 't rantsoen Bartholomeus de Polegrine, een Genuesche coopman, woonende op het eylandt

+ Present van den coninck van Cyprus aen Bajazeth ghesonden.

+ De doodt van den heere De Coucy.

[p. 14]

⁺ Scio, ende eenen Italienschen banquier, woonende binnen Parijs, ghenoemt Dino di Rappondi, heeft soo veel ghemaeckt by Bajazeth dat hy te vreden is gheweest met een rantsoen van twee hondert duysent ducaten voor de verlossinghe van den graef van Nevers ende syne medeghesellen. Hier op heeft den graef het accordt gheseghelt ende besowren voor hem ende syne medeghevanghenen, dat hy tot Venetien ghecommen sijnde van daer niets en saude vertrecken voor aleer de selve somme soude voldaen sijn. Bajazeth was met dit accordt seer wel te vreden, mits dat hy sach dat de ghesontheydt ende het leven van vele der ghevanghenen in slechten staet was, ende naer het overlyden⁺ van den heere De Coucy den graef van Eu oock alreede ghestorven was. Den heer van Leeuwerghem ende De Helly, naer dat het accordt aldus ghesloten was, hebben van Bajazeth hun afscheyt ghenomen om de blyde tydinghe aen den coninck ende het hof van Vranckrijck te gaen kenbaer maecken. Bajazeth thoonde sich seer wel voldaen over den handel van de selve heeren, ende vereerde hun met twintich duysent ducaten, waer over sy hem seer bedanckten, ende begaven sich op zee met meyninghe tot Methelin aen te landen; maer naer dat sy een weynich op zee geweest⁺ waren, is den windt ghekeert ende een seer schroomelijck tempeest opghestaen, waer door den heer van Leeuwerghem soo ontstelt is gheweest, dat hy op de zee ghestorven is, voor dat sy noch aen de eerste haven conden landen; soo dat den heer De Helly den eenighen bode was om dese blyde bodtschap aen het hof te vercondighen. Bajazeth op dese maniere voldaen sijnde, heeft aen den graef van Nevers ende syne medeghesellen hunnen vrydom gegeven, ende

+ Hantsoen van de ghevanghene edellieden.

+ De doodt van den graef van Eu, conestabel van Vranckrijck.

+ De doodt van den heer Guillebertus van Leeuwerghem.

[p. 15]

hun seer prachtichlijck onthaelt. Alswanneer de galeyen van de heeren van Methelin ende Stalimene nu ghearriveert waren om de verloste heeren over te halen, heeft den graef De Nevers met syne medeghesellen van Bajazeth sijn afscheydt ghenomen. Bajazeth door een opgheblasen hooverdicheydt siende dat de heeren stonden om te vertreeken, eer hy hun afscheydt gaf, heeft met een clare stemme door synen taelman aen den graef van Nevers doen segghen dese⁺ woorden: ‘Mijn heer, ghy sijt noch jonck ende het soude connen gheschieden dat ghy metter tijdt noch soude connen de wapenen teghen my aennemen om u te vrecken over hetghene alsnu geschiedt is; om my daer over in ruste te stellen soude ick voor uw vertreck u connen doen sweeren op uw gheloof ende op uwe wet dat ghy noydt gheenen oorloch en sult voeren, noch oock gheene van u medeghesellen; maer ick en wille u, nochte hun door dierghelijcken eedt verbinden; soo dat ick te vreden ben dat ghy ende sy daer in vry sijn om u vraecke te commen nemen, als het u belieft, ende ghy sult my altijdt bereydt vinden om u in bataille te ghemoeten.’ Dit gheseydt hebbende heeft hy hun afscheydt ghegheven, ende doen vergheselschappen met⁺ de principaelste heeren van sijn hof tot op de plaetse, alwaer de heeren van Methelin ende Stalimene hun met hunne galeyen waren afwachtende, waermede sy in het eylandt van Methelin gheluckichlijck sijn aenghecommen ende van den selven heer ende mevrouwe scer vriendelijck onthaelt; alwaer den heer Jacobus De Brasemont, borgonion, marischal van Rhodes, met eenighe galeyen van de ridders van Rhodes, hun heeft afghchaelt, ende tot in de stadt Rhodes gevoert, alwaer sy van den Grooten Meester van 't selve eylandt ende

+ Hoochmoedighe woorden van Bajazeth.

+ Graef Jan ende synemedeghesellen verlost.

[p. 16]

den Grooten Prior van Aquitanien sijn ontfanghen gheweest, met soo groote teeckenen van vriendtschap, dat den graef van Nevers aldaer dertich duysent guldens by leeninghe becommen heeft om sich ende syne medeghesellen in staet te stellen.

Terwylen dat sy in 't selve cylandt eenighe daghen overbleven,⁺ is den heer Guido De la Tremouille sieck gheworden ende aldaer ghestorven. Soo haest de venctiaensche galeyen aenghecommen waren, heeft den graef met syne medeghesellen van den Grooten Meester ende de ridders van 't orden hun afscheydt ghenomen, ende sijn met de selve galeyen in corten tijdt tot Venetien aenghecommen; maer aenghesien de belofde somme van het rantsoen aldaer nog niet aenghecommen en was, hebben sy daer eenighen tijdt moeten verblyven, op welcken tijdt binnen Venetien eene groote sterfte opstondt, door dewelcke den heer Henricus De Bar oock overleden is. Den graef van Nevers ende syne medeghesellen om het perijckel te vluchten hebben hun vertreckplaetse gecosen tot Trevise.

+ De dood van den heer Guido Dela Tremouille.