Het leven van Philippus den Stauten, Hertoch van Borgonien, ende van Margarita van Male, Gravinne van Vlaenderen

[1398]

⁺ Joannes, graef van Nevers, sone van Philippus, hertoch van Borgonien, uyt de turcksche ghevanghenisse wederghekeert sijnde, heeft aen den coninck kenbaer ghemaeckt de overgroote vererghernissen, de welcke soo de catholicken in Grieckenlandt als de ongheloovighen in Turkyen hadden over de scheuringhe van de Heylighe Kercke, om welcke redenen den coninck heeft syne ambassadeurs ghesonden naer den keyser Wenceslaus, hem versoeckende van naer

+ 1398. Tsamencomste van den keyser ende den coninck om de vereeninghe van de Heylighe Kerck.

[p. 243]

Reims te commen om aldaer t'samen eenen middel uyt te soecken om de H. Kercke onder eenen paus te brenghen. Den ghestelden tijdt van den vasten daer sijnde, is den coninck van Vranckrijck met den coninck van Navarre, de hertoghen van Orleans, Berry ende Bourbon, den graef van S. Pol ende vele andere edelieden binnen Reims aenghecommen; den coninck sijn logement nemende in 't paleys van den aertsbischop. Een weynich daer naer is den keyser Wenceslaus met synen duytschen edeldom aldaer oock aenghecommen, ende heeft sijn logement ghenomen in een abdye van de selve stadt, alwaer hy ende gheheel sijn ghevolch daeghelijckx onderhauden wierdt ten coste van den coninck van Vranckrijck, den welcken alsdan den keyser oock onthaelde met een seer costelijcke maeltijdt. Aen de eerste taefel saeten den patriarch van Jerusalem, den keyser, den coninck van Vranckrijck ende den coninck van Navarre; aen de andere taefels saeten de prelaeten ende edeldom van Duytslandt. Dese taefels wierden ghedient door de hertoghen van Berry, Bourbon, Orleans, den graef van S. Pol ende andere fransche edelieden, sonder dat ymandt van den franschen edeldom daer aen sat. Naer dat de taefel ghedaen was, vereerde den coninck den keyser de gheheele camer met alle haer tapijsseryen ende toebehoorselen, de welcke gheschat wierdt op twee hondert duysent guldens, sonder de andere costelijcke presenten, de welcke hy gaf aen de andere edelieden van 's keysers ghevolch.

Naer dat den coninck den keyser op die maniere onthaelt hadde hebben sy alle beyde hun raedtsheeren t'samen gheropen ende besloten dat alle beyde de pausen oft met goedtheydt oft met ghewelt het pausdom sauden afgaen, ende dat

[p. 244]

men een nieuwe vergaederinghe van de cardinalen saude hauden om eenen te kiesen, den welcken alleen saude paus sijn ende de H. Kercke regeren.

Dit besluyt ghenomen sijnde is Petrus d'Ailly, bischop van Camerijck, naer Roomen ghesonden om het selve aen den paus Bonifacius voor te hauden. Desen bischop by den paus commende heeft hem kenbaer ghemaeckt dat het den wille van den keyser ende den coninck was dat alle beyde de pausen hun pausdom sauden verlaeten, oft die sulckx niet doen en saude, door ghewelt saude ghedwonghen worden; dat den keyser daer toe saude ghebruycken de macht van Bohemen, Hongaryen ende gheheel Duytslandt; dat den coninck oock saude ter hulpe roepen de coninghen van Enghelandt, van Schotlandt, van Spagnien, Portugal, Navarre ende Arragon.

Den hertoch van Borgonien en wilde in dese vergaderinghe niet commen, op voorgheven dat hy vreesde dat de Duytschen hun belofte niet en sauden hauden.

Bonifacius hoorende het aenbrenghen van den bischop van Camerijck, heeft hem daerop gheantwordt dat hy te vreden was het pausdom niet alleenelijck af te gaen; maer oock syne cardinaelen te verwillighen om met hem op sulcke plaetse te verschynen als het den keyser ende den coninck sal ghelieven om eenen anderen paus te maecken, is 't saecke dat Benedictus oock te vreden is het pausdom te verlaeten. Den keyser ende den coninck verstaen hebbende de antworde van Bonifacius, hebben den selven bischop met den marischal Bouciquaut naer Avginon ghesonden om Benedictus oock sijn meyninghe af te vraghen; maer Benedictus heeft daer op gheantwordt dat hy paus ghecosen, ende met de ghewoone-

[p. 245]

lijcke ceremonien ghecroont was, ende dat hy wilde paus⁺blyven soolanck hy saude leven. Den bischop dese antworde ontfanghen hebbende is daer mede van Avignon vertrocken naer den marischal, den welken tot Port-Saint-Andrieu ghebleven was, ende heeft hem de selve kenbaer ghemaeckt; waerop de marischal terstondt, volghens het ghebodt van den coninck, sijn crijchsvolck heeft t'samen ghetrocken, ende daer mede alle de weghen rondtom Avignon te waeter ende te lande doen besetten, soo datter niet uyt oft in Avignon en conde commen sonder synen oorlof; dit ghedaen sijnde heeft hy aen de inwoonders senden segghen dat sy terstondt de poorten van de stadt sauden open doen oft dat hy alle de wijngaerden ende vruchten van het platte landt rontom Avignon saude doen verbranden. De borghers ende somighe cardinaelen, de welcke hun goederen daer ontrendt hadden, hebben sonder de wete van den teghen-paus eenen raedt ghehauden, ende met den marischal een accordt ghemaeckt dat sy de poorten sauden openstellen, ende hem met sijn volck sauden in de stadt laeten; maer dat hy aen gheen inwoonders nochte aen de stadt en saude eenighe schade doen, als alleenelijck het paleys van den teghen-paus te belegheren,⁺sonder oock eenighe moeyelijckheyt te doen aen de cardinaelen oft hunne huys-ghenoten. Desen ellendighen teghen-paus, verlaten van syne cardinaelen, ende ontbloodt van alle hulpe sat in sijn paleys als in eene ghevanghenisse in duysent perijckelen van ellendich sijn leven te eyndighen. Het is wel waer dat sijn paleys sterck ghenoech ende van alles ghenoech voorsien was om eene langhe belegheringhe uyt te staen; maer siende datter gheen haudt meer en was om broodt te backen ende de spyse te koken, heeft sich met

+ Obstenaetheyt van den valschen paus Benedietus.

+ Den valschen paus in sijn paleys bereghert.

[p. 246]

accordt overghegheven: dat hy uyt sijn paleys niet en saude gaen totter tijdt dat de vereeninghe van de kercke saude gheschiedt sijn; dat de cardinaelen ende borghers hem sauden bewaeren, ende waert saecke dat hy wilde vluchten, hem doodt oft levende sauden overleveren. Daermede heeft den marischal de belegheringhe opghebrocken ende van daer naer den coninck wederghekeert.