38 Jacob van der Merck
's-Gravendeel ca 1610-1664 Leiden
Vier van de vijf zintuigen
Panelen, elk ca 42,5 × 33 cm
Rotterdam, Museum Boymans-van Beuningen
De wijze waarop Van der Merck de verbeelding van de zintuigen (die van het Gevoel ontbreekt) gerangschikt heeft: elk afzonderlijk in een eigen kader, berust op een patroon dat in de 16de eeuwse prentkunst was ontwikkeld. Ook zijn presentatie van het thema gaat terug op voorbeelden uit de late 16de eeuw. Met name moet worden gedacht aan een serie gravures die Jan Saenredam omstreeks 1595 naar ontwerpen van Hendrick Goltzius maakte (afb. 38a). Evenals in deze serie liet Van der Merck - een halve eeuw later - ieder zintuig belichamen door een amoureus paar.1 De attributen en de handelingen blijken in wezen weinig veranderd: bij het Gehoor wordt gemusiceerd, bij het Gezicht in een spiegel gekeken, bij de Reuk draait het om de geur van bloemen en bij de Smaak om de wijn.2
38a Jan Saenredam naar Hendrick Goltzius, De vijf zintuigen (gravures)
