Ik ben een echt genie. De briefwisseling van Max de Jong en Hans van Straten 1942-1951

Leiden, 2 Sept. 1947

Beste Max,

Is je Hermansitis nou nóg niet over?

Ik heb de hele maand aan het Zuiderstrand gelegen, achtereenvolgens met Franse, Italiaanse, Engelse en Griekse meisjesstudenten (Lia, Athens, Arithmetics), wat mij veel energieën en ijsco's en tramkaartjes kostte,

[p. 108]

maar nou heb ik een fiets. ‘What do you think about the EAM¹?’ ‘Oh, communists!!’ ‘Well, I'm a communist too.’ Met het gevolg dat ik nu eenzaam en zonder geld op mijn kamer zit, en mij uit tegenzin in schaken heb verdiept. Maar zo loopt mijn candidaats in 't honderd. Maandag komt Puck en dan gaan we met Staatsrecht verder. Nee, met Céline heeft Hermans niet veel te maken, helemaal niks zou ik zeggen. Overigens simpelweg een groot schrijver, die Céline, Du Perron sloeg de plank toch ook wel eens mis. Er hangt aan je brief een zeer navrante en penetrante geur, die ik maar niet thuis kan brengen, iets van sigaretten en vrouwenondergoed en zeep, o nee, dat kan niet.

Met welke opmerking heeft Hermans je hart gestolen? Tot mijn lectuur in de afgelopen periode behoorde ook Connolly, The Condemned Playground, alles heel goed, alleen zo beschaafd, hij valt wel erg af als je pas Miller gelezen hebt. Dit in het kader van mijn Anglo-Amerikaanse kuur, die o.a. Joyce-Dubliners, Dorothy Parker (wel aardig), James Chase (niks), Richard Hughes en Edith Sitwell omvatte. En Palinurus, The Unquiet Grave natuurlijk. Is Rudi Mossel een broer van Hans Mossel? Hoe is het toch met dié vent gegaan? Ik heb een paar brieven van Du Perron aan Batten gelezen, die niet in de Jongelingschap komen. ‘Beste Freddy, graag zou ik nou eens voor een week of vier van je geouwehoer verlost willen zijn. Het blijkt nu toch wel dat je voor literatuur het ware begrip niet hebt. Spreken jullie tegenwoordig van bij meisjes slapen? Wij noemden dat vroeger kezen.’ En zo meer. Zou de onwil van de uitgevers in De Berg heeft een muis gebaard misschien ook in het boek gezocht kunnen worden?

Groetjes,

Hans

Z.O.Z.!

Suffert, kun je weer niet lezen, heb je niet gezien dat die stukjes van Paul juist uitlopen op dat wat het lijnrecht-tegenovergestelde is van Ter Braak: het marxisme? ‘De ondergang van het avondland is ten slotte alleen maar de ondergang van een kleine elite’ - juist, en wat Paul hieraan vast wil haken: en de internationale zal morgen heersen op aard! Ik vroeg hem ernaar en hij legde mij uitvoerig uit dat hij het marxisme (dat hij vroeger al eens via het surrealisme had benaderd) nu van de existentialistische kant wilde bestormen. Wat je er ook van kunt vinden - communisme is zoiets als christendom - het blijft een originele gedachte. N.B. Paul is van huis uit communist, zijn vader werkt op de Sovjet-ambassade in Den Haag, zoals bijv. Engelman van huis uit katholiek is!

1 Griekse Communistische verzetspartij.

[p. 109]

P.S. Hoe kom je erbij in zo'n blote-billenblad als het Critisch Bulletin te gaan schrijven? Zelfs alles-lezers als Vermeulen en Schwithal lezen dat niet meer.

Maar ja, natuurlijk, het betaalt.

Een hele zelfoverwinning voor Paul, om een avond met jou op te trekken!

Dat zal wel een rotblad worden, met Gomperts.

Door in gezelschap de naam van Max de Jong te noemen compromitteert men zich tegenwoordig!