|
| |
| |
| |
Verklaorende lies.
A.
| Aajt |
oud |
| aal |
alles |
| abbendant |
overvloedig |
| abbezjoer (Fr. abat-jour) |
lampekap |
| achterein |
achter elkander |
| achtrein |
aanstonds |
| allegatie |
koude drukte |
| al(le)wijl (bijw.) |
tegenwoordig |
| alvas |
bij voorbaat |
| angkoerazjant (Fr. encourageant) |
aanmoedigend |
| antimakassaar |
gehaakt kleedje in den rug van een leuningstoel; letterl.: tegen de Makassar-olie |
| aojer |
ader |
| aw (meerv. en vrouw. enkelv. van aajt) |
oude |
| |
B.
| Baj, bajke |
paard (meestal i.d. kindertaal) |
| bakkes |
bakhuis op boeren hofstede |
| bakske |
maatje (jenever) |
| bank (uitroep) |
pardoes |
| baog |
boog |
| baoje |
baden |
| baor |
draagbaar |
| bäörend vol |
boordevol, overvol |
| bäört |
beurt |
| baskien |
ouderwetsch lijf aan damesjapon |
| Bassing (Fr. bassin) |
havenkom der Z. Willemsvaart te Maastricht |
| (er) beegde |
(gij) biechtte |
| beeje |
bieden |
| beerste |
barsten |
| beer |
bier |
| beesje |
brutaal vrouwspersoon |
| begaoje |
bevuilen |
| begaoje (ziech) |
1. zich bevuilen |
| |
2. zich te buiten gaan aan spijs of drank |
| |
| |
| behej |
druktemakerij |
| beheuje |
behoeden |
| beije |
bidden |
| beis |
scherpe noordewind |
| belaoje |
beladen |
| belump |
sluw overleg |
| Belzjemien |
1. balsamine 2. licht vrouwspersoon. |
| beneegeld |
bespijkerd |
| bènjee (Fr. beignet) |
in deeg gebakken appelschijfje |
| benkelik |
1. geweldig, 2. angstig, bang |
| Berreb |
Barbara |
| beros |
roestig |
| bestèl |
gewichtigheid |
| bestöb |
bestoft |
| bestruije |
bestrooien |
| (er) beujt (van: beeje) |
(hij) biedt |
| beurske |
1. borstje, 2. bartsje |
| bezej |
bewustzijn, bezinning |
| bezeje |
bezaaien |
| beziebele |
bedotten |
| (er) bezuut |
(hij) bekijkt |
| bieske |
diertje |
| biestig |
geweldig |
| bijeingesjaard |
bij elkaar gegroept |
| biste |
ben je |
| (er) bit (van: biete) |
(hij) bijt |
| bitsje |
beetje |
| blajer (v. blaad) |
bladeren |
| bläökske |
schaapje |
| blas |
bleek |
| bleedsje |
blaadje |
| bleikesjieter |
bleekneus |
| blieke |
blijken |
| bloet |
bloot |
| blood |
bloed |
| blooje |
bloeden |
| blooze |
blazen |
| bóbbelsje |
klein, rond jevenerfleschje |
| boe |
waar |
| boek |
buik |
| boemèt |
waarmede |
| boerum |
waarom |
| boe's (uit: boe is) |
waar is |
| |
| |
| boesje |
geld |
| boe·te |
buiten |
| boe·tekenske |
buitenkansje |
| boeveur |
1. waarvoor, 2. waarom |
| bómmele |
bengelen |
| bonnegrèk (Fr. bonnet grec) |
calotje |
| bök (ook: bokke) |
bokken |
| bókke |
bukken |
| book |
boek |
| boors |
1. borst, 2. barst |
| böske |
boschje |
| boumkroen |
boomkruin |
| bouze |
bonzen |
| braatsj |
plas uitwerpsel |
| brets |
dartelheid |
| breuje |
broeden |
| (er) brik |
(hij) breekt |
| (er) brinG |
(hij) brengt |
| broesje |
bruisen |
| bronk |
processiefeest der parochie |
| brooje |
braden |
| brook (onz.) |
gemeenteweide |
| brook (vr.) |
broek |
| bruu·dsje |
bruidje |
| bruudsje |
broodje |
| bubbeleseenes |
bibberkoorts |
| buim, buimke (van: boum) |
boomen, boompje |
| buurke (van: boer) |
boertje |
| |
D.
| Daan (ook: taan) |
dan |
| däög |
deugd |
| daste |
dat je |
| dazele |
wankelen, wankelend loopen |
| de (voor: diech) |
je |
| de bis |
je bent |
| (er) deeg (van: doen) (ook: doog) |
(hij) deed |
| deekske (van: daak) |
dakje |
| deene |
dienen |
| deepotwaar (Fr. dépotoir) |
stadsbelt |
| deile |
deelen |
| (er) deit (van: doen) |
(hij) doet |
| dèks |
1. dikwijls, 2. wellicht |
| deneer |
terneder |
| |
| |
| denske |
dansje |
| desent |
zedig |
| deur (bijv. nw.) |
duur |
| deur (z. nw.) |
1. deur, 2. stier |
| dien (bez. vnw.) |
jouw |
| doeg (2e pers. geb. wijs) |
doe |
| doeje (b.v nw.) |
doode |
| doeje (ww.) |
dooien |
| döl |
duizelig |
| dompetig |
bedompt |
| (er) doog (van: doen) (ook: deeg) |
(hij) deed |
| dook |
doek |
| doore |
duren |
| douge |
deugen |
| dreje |
draaien |
| (er) dreug (van: drage) |
(hij) draagt |
| droet (ook: troet) |
eruit |
| drök |
druk |
| (er) drök |
(hij) drukt |
| (er) droog (van: drage) |
(hij) droeg |
| drop (ook: trop) |
erop |
| dröpke |
borrel |
| drouf |
druif |
| drubbelke |
dreumes |
| druime |
droomen |
| (de) druims |
(je) droomt |
| druug |
droog |
| dweers |
dwars |
| |
E.
| eeder |
ieder |
| eelk |
elk, ieder |
| egaol(ig) |
gelijkvormig, gelijk |
| ei (bij onzijd. woorden) |
een |
| et eigenste |
hetzelfde |
| eins |
eender |
| en |
ter versterking der negatie |
| ensele |
zeuren |
| entans |
nochtans |
| errem (bijv. nw.) |
arm |
| errem (z.n.w.) |
arm |
| ers |
er, ervan |
| es |
1. als, wanneer, 2. alsof |
| èskapaad |
kromme sprong, uitspatting |
| |
| |
| este |
als je |
| estebleef (ook: ezzebleef) |
alsjeblieft |
| eur |
uw, uwe |
| eurke (van: oor) |
uurtje |
| et eurt |
het uwe |
| eus |
onze, ons (bez. vnw.) |
| euver (als bijw. v. tijd) |
vóór |
| euveroup |
overhoop |
| euversjriewe |
overschreeuwen |
| evel(s) |
evenwel |
| eweg (bijw.) |
weg |
| |
F.
| Faad |
flauw, laf |
| feele |
1. schelen, 2. ontbreken |
| fiejuulke |
viooltje |
| fieloe (Fr. filou) |
fielt |
| fies |
feest |
| finestig |
geraffineerd, listig |
| fisternölle |
met moeite knutselen, passen en meten |
| flaatsje |
malle meid |
| fleje |
vleien |
| flietig |
vlijtig |
| (er) flödde (van: fluite) |
(hij) floot |
| (er) flöt |
(hij) fluit |
| fong (Fr. fond) |
ondergrond, achtergrond |
| foel (Fr. foule) |
menschenmenigte |
| frats |
grap, kuur |
| fris (bijv. nw.) |
keurig gekleed |
| fris (z. nw.) (in: de nuije fris) |
nieuwe japon |
| frite (Fr. pommes frites) |
in vet gebakken reepjes aardappelen |
| |
G.
| Gaank |
gang |
| gaank (2e pers. enk. geb. wijs v. goon) |
ga |
| gaapsnaos |
verwaand jochie |
| gaar (met: neet) (ook: gaaroet neet) |
in 't geheel niet |
| gats |
garstig |
| gattoo (Fr. gateau) |
groot gebak, |
| |
| |
| gebeije (z. nw.) |
gebeden |
| gebeks |
gebak |
| gebiere |
notitie nemen van |
| (nörreges nao gebiere) |
zich van den domme houden, negeeren |
| geblef |
geblaf |
| gebrooje |
gebraden |
| gedaons |
gedoe |
| geduijds |
gedrang |
| geer |
gij |
| geer, geere |
gaarne |
| geete |
gieten |
| (ger) geft |
(gij) geeft |
| geflej |
gevlei |
| gehawwe |
gehouden |
| geis |
geest |
| (er) geit (van: goon) |
(hij) gaat |
| gekkerij |
vroolijkheid, pret |
| gekouf |
van een kuif voorzien |
| gekrej |
gekraai |
| gekrets |
gekrabd |
| gelag (van: lèGGe) |
gelegd |
| geleije |
geleden |
| gelieverd |
geleverd, overgeleverd |
| gelleps |
welig |
| geluive |
gelooven |
| genäöld (van: näöle) |
zich het hoofd breken |
| geneump |
genoemd |
| (er) geneus (van: geneze) |
(hij) geneest |
| (er) genut (van: geneete) |
(hij) geniet |
| gepannasjeerd |
bont gevlekt |
| gereef |
geriefd, bediend |
| geroejs |
geruisch |
| gesèrreerd |
vast gesloten |
| gesnooje (van: snije) |
gesneden |
| gespäöld (van: speu·le) |
gespeeld |
| gestiedig |
voortdurend |
| gestump |
gestemd |
| get |
iets |
| getik |
niet recht snik |
| geujigheid |
goedigheid |
| geveer |
voertuig |
| gevlöchel |
gevogelte |
| gezag (van: zèGGe) |
gezegd |
| giech |
jicht, rheumatiek |
| |
| |
| (er) gief |
(hij) geeft |
| giepe |
met begeerige oogen kijken |
| gif |
toorn |
| gleeske (van: glaas) |
glaasje |
| gleuje |
gloeien |
| gooj (mv. en vr. enkelv.) |
goede |
| goon |
gaan |
| gósting |
keuze, smaak, trek |
| görrig |
goor |
| göt |
goot |
| graaf |
graf |
| grampeer (Fr. grand-père) |
grootvader |
| greeske (van: graas) |
grassprietje |
| greine |
een zuur gezicht zetten, grijnzen |
| greuje |
groeien |
| gries |
grijs |
| groet |
groot |
| groof |
grof |
| gruuts |
verwaand, trotsch |
| |
H.
| Hach, (in: zoe vol es hach) |
zoo vol als mud |
| hadstiech |
had je |
| han (mv. v. hand) |
handen |
| häöf (mv. v. hoof) |
tuinen, hofsteden |
| haokemenneke |
Klaas Vaak |
| haolkan |
tinnen kan, waarin voor de huishouding bier gehaald werd |
| häöm |
hem |
| häönsje |
haantje |
| häör |
haar (pers. en bez. vnw.) |
| hawwe |
houden |
| (er) hèdde (van: heite) |
(hij) heette |
| (er) heel (van: hawwe) |
(hij) hield |
| heer |
1. hij, 2. heen |
| (er) heet (van höbbe) |
(hij) heeft |
| hèGGegreun |
groen van hagen |
| heij |
hier |
| heim, (in: nao heim) |
naar huis |
| heis |
heesch |
| (iech) hej |
ik zou hebben |
| hejs |
handschoen |
| hel (mv.) |
harde |
| he·l (enkelv.) |
1. hard, 2. vlug |
| |
| |
| helder |
1. helder, 2. harder, 3. vlugger. |
| (er) hèlt (van: hawwe) |
(hij) houdt |
| hendsje, henneke |
handje |
| heppig |
1. gulzig, 2. voorbarig |
| Hernse kies |
kaas uit het land van Herve, Limburgsche kaas |
| herpakke (ziech) |
weer op zijn verhaal komen |
| hertsje |
hartje |
| (er) hèt (van: heite) |
(hij) heet |
| hètstiech |
heet je |
| heuje (ww.) |
hoeden |
| heuj (mv. v. hood) |
hoeden |
| heuk, heukske (van: hook) |
hoeken, hoekje |
| heur |
huur |
| (er) heurde |
(hij) huurde |
| hier |
heer, mijnheer |
| hin |
kip |
| (er) hinG (van: hange) |
(hij) hangt |
| hits |
hitte |
| höbder (uit: höbt geer) |
hebt gij |
| höbste |
heb je |
| höchenteere |
al hijgende |
| hoejere |
koesteren |
| hoeshawwe |
huisgezin |
| hoe·t |
huid |
| hoezer |
huizen |
| (er) hollep (van: hellepe) |
(hij) hielp |
| höltsje (van: hout) |
houtje |
| mèt et höltsje loupe |
krankzinnig zijn |
| hon (mv. v. hond) (zie ook: hun) |
honden |
| hool |
hol |
| hoole |
halen |
| (er) hoort (van: hure) |
(hij) hoorde |
| hoove |
behoeven |
| hove |
oven |
| houwbaank |
groot en zwaar vrouwspersoon |
| humme |
hemd |
| hun (zie ook: hon) |
1. hun, 2. hen, 3. honden |
| hunneke |
hondje |
| hure |
hooren |
| (iech) huurde |
(ik) hoorde |
| |
| |
| |
I.
| Ie |
eer, voordat |
| ieder |
1. eerder, 2. veeleer |
| iefere |
ijveren |
| iel |
aal, paling |
| iers |
eerst |
| iksaol |
zangkoor in kerk |
| ingelke |
1. engeltje, 2. klein meisje in 't wit in processie |
| imbeel |
ingebeelde hoogmoed |
| impassant (Fr. en passant) |
ondertusschen |
| inins |
ineens |
| ins |
eenmaal, eens |
| ins zoe |
dubbel zoo |
| (er) it (van: ete) |
(hij) eet |
| |
J.
| Jao |
1. ja, 2. immers |
| jäög |
jeugd |
| jatse (ze jadzde) |
renne (zij renden) |
| jeh |
ja, och |
| (er) jeug (van: jaoge) |
(hij) jaagt |
| jewelt |
jawel (de t als beleefdheidsvorm) |
| jummers |
immers |
| junkerke |
duizendschoon |
| |
K.
| Kaaf |
kalf |
| kaajt |
koud |
| (iech) kaan (van: kinne) |
(ik) kan |
| kaar |
kar |
| (ze) kante (van: kinne) |
(zij) kenden |
| käöre |
1. keuren, 2. streelen |
| käös |
keuze |
| karkol |
eetbare huisjesslak |
| kapel |
vlinder |
| kavaalje |
krotwoning, wrak |
| kaw |
koude |
| kazjemat |
onderaardsche vestinggang |
| keeke |
schreeuwen |
| keel |
1. keel, 2. kiel |
| keers |
1. kaars, 2. kers |
| |
| |
| kellig |
kil |
| kenkee (Fr. quinquet) |
ouderwetsche olie- of petroleumlamp |
| kènneke (van: keend) |
kindje |
| kèrrekesleutel |
sleutelbloem |
| kèrremes |
kermis |
| kerteer |
1. kwartier, 2. bovenwoning |
| keuj (mv. v. kooj) |
koeien |
| keukske (v. kook) |
koekje |
| keul |
koel |
| kietele |
kittelen, kriebelen |
| kindder (uit: kint geer) |
1. kent gij, 2. kunt gij |
| kinder (mv. v. keend) |
kinderen |
| kink |
pink |
| (ger) kint |
(gij) 1. kent, 2. kunt |
| kitsj |
1. klokhuis in vrucht, 2. adamsappel |
| kläöre |
1. klaarder maken, 2. opklaren, |
| kläörte |
klaarte |
| klei (onzijd. v. klein) |
klein |
| kleigood |
de kleine kinderen, het kleine grut |
| kleije (ww.) |
kleeden |
| kleijer |
kleeren |
| kleisper |
klein en tenger |
| kliegreun |
klavergroen |
| klik |
1. slag van de klok op de helft van ieder kwartier. 2. club |
| klipseere (Fr. éclipser) |
heimelijk zich uit de voeten maken |
| klits |
1. aarden knikker
2. klein en mager persoon |
| klóch |
troep (vooral v. patrijzen) |
| klöchtig |
toegankelijk voor licht en lucht |
| kloe·ster |
hangslot |
| kloester |
klooster |
| klók |
kloekhen |
| klómmel |
prul |
| klook (in: in klook habiet) |
in de beste kleeren gestoken |
| kluiver |
straatjongen |
| knaatsje |
zeurend jammeren |
| kneeje (ww.) |
knielen |
| kneeje (z. nw.) |
knieën |
| kneje |
kneden |
| knetsjetig |
papperig-week |
| |
| |
| kneuk (mv. v. knook) |
botten |
| knien |
konijn |
| knijns |
konijnen |
| knoevele |
knuffelen |
| knoupeknupke |
bloemknop i.d. vorm v. een knoop |
| knouspie |
knus, leuk |
| knuipke (van: knoup) |
knoopje |
| koed |
kwaad |
| koej (mv. en vr. enkelv.) |
kwade |
| koejong |
kwajongen |
| koelik |
kwalijk |
| koelik (in: koelik valle) |
een flauwte krijgen |
| koep |
kuip |
| koer |
1. priesterkoor, 2. groote binnenplaats |
| koffieklatsj |
dames-koffievisite |
| kojl |
kuil |
| koleer (Fr. colère) |
woede |
| kölle |
foppen |
| Kómpe (de) |
de Kommen, voormalig exercitieterrein te Maastricht |
| kompleet (bijv. nw. en bijw.) |
1. op en top, 2. als het ware |
| komplot |
groote troep |
| konditie |
dienstbetrekking |
| konzekutief |
voortdurend |
| koojjong |
koeknecht |
| koojmaog |
koemeid |
| koors |
1. koorts, 2. korst |
| (er) köp (van: koupe) |
(hij) koopt |
| köppelke |
paartje |
| köpste |
koop je |
| korts |
kort geleden |
| (de) kós (van: kinne) |
1. je kende, 2. je kon |
| (veer) kóste |
1. wij kenden, 2. wij konden |
| kraatsje |
fluimen ophalen |
| (er) kraog (van: kriege) |
(hij) kreeg |
| kräöje (ziech) |
zich vergrijpen aan, zijn woede botvieren op |
| kraol |
jonge koorzanger |
| kraom |
kermistent |
| krawake |
nachtbraken |
| kreje |
1. kraaien, 2. sintels |
| krenkelik |
ziekelijk |
| krenske (v. krans) |
kransje |
| |
| |
| krie |
1. nauw, eng, 2. nauwelijks toereikend |
| krikkele |
knapperend branden |
| kristelier |
1. catechismus-onderricht
2. catechismus-boekje |
| (er) krit (van: kriete) |
(hij) huilt |
| kroepe |
kruipen |
| kroet |
kruit |
| krollebol |
in deeg gebakken geheele appel |
| kromp |
krom |
| krossjeere (Fr. crocher) |
haken |
| (er) krup (van: kroepe) |
(hij) kruipt |
| kruudsje |
kruidje |
| kruunsje |
kroontje |
| kruzzefiks |
kruisbeeld |
| kuime |
kreunen |
| (er) kump (van: komme) |
(hij) komt |
| kumpste |
kom je |
| |
L.
| Labbeure |
beakkeren |
| (er) lag (van: lèGGe) |
(hij) legde |
| lammenteere |
weeklagen |
| (er) laog (van: liGGe) |
(hij) lag |
| laoje |
laden |
| laovveer (uit: laote veer) |
laten wij |
| leech |
licht |
| leed |
lied |
| leef |
lief |
| leefde |
liefde |
| leefste |
vrijer, vrijster |
| (er) leep (van: loupe) |
(hij) liep |
| (de) lees (van: laote) |
(je) liet |
| leeste |
liet je |
| (er) leet |
(hij) liet |
| leeveke |
lieverd |
| (er) lèG |
(hij) legt |
| lèG (geb. wijs) |
leg |
| leij (mv.) |
ledematen |
| leim |
leem |
| leis |
zacht |
| lei·s |
leest |
| lemmere |
saai-slepende muziek spelen |
| len (mv. v. land) |
landerijen |
| |
| |
| lès |
les |
| lès |
de laatste |
| lès |
onlangs |
| (er) leus (van: leze) |
(hij) leest |
| lief |
lijf |
| lieg |
laag |
| liek |
lijk |
| liekene |
lijken |
| lien (op) |
te leen |
| (er) liet (van: laote) |
(hij) laat |
| lievenskas |
linnenkast |
| lievere |
leveren |
| liewerrek |
leeuwerik |
| loem |
loom |
| loete |
looden |
| loeter |
louter |
| (et) lojt (van: loeje) |
(de klok) luidt |
| look |
gat |
| (de) löps (van: loupe) |
(je) loopt |
| lös |
lust |
| luffe (ook lufte) |
optillen |
| luiper |
looper |
| luter |
zeepsop |
| |
M.
| (er) Maag |
(hij) mag |
| maan |
man |
| maander |
mannen |
| mage |
mogen |
| mameer(ke) (Fr. ma mère) |
moeder |
| maog |
1. maag, 2. dienstbode |
| mäönsje |
maantje |
| maseur (Fr. ma soeur) |
zuster |
| maske |
masker |
| massakkere (Fr. massacrer) |
vernielen |
| meeg (mv. v. maog) |
dienstboden |
| meer (Fr. mère) |
moeder |
| medein |
meteen |
| meh, mer |
maar |
| meiblom |
sering |
| meizäötsje |
madeliefje |
| (et) meint |
het mijne |
| meje |
maaien |
| mensje |
kereltje |
| |
| |
| méringue (Fr.) |
gebakje van eiwit en suiker |
| merret |
markt |
| merrete |
ter markt inkoopen doen |
| merretsjeep |
beurtschip op de Maas |
| mesjiens |
misschien |
| mès |
1. mis, 2. mest |
| mèsnaat |
druipnat |
| mèssendeender |
misdienaar |
| mèstem |
mestvaalt |
| meuj |
moede |
| meule |
molen |
| mie, miejer |
meer |
| mien |
mijn |
| mien |
gelaatsuitdrukking |
| Miert |
Maart |
| mie·s |
meestal |
| moeke |
koekeloeren |
| moer |
muur |
| moes |
muis |
| möG |
mug |
| mompeer (Fr. mon père) |
vader |
| moodder (uit: moot geer) |
moet gij |
| moojer |
moeder |
| (de) moos |
(je) moet |
| moote |
moeten |
| moote (in: de moote weerd) |
de moeite waard |
| mör, mörke (mv. en verklw. v. moer) |
muren, muurtje |
| (iech) mós (van: moote) |
(ik) moest |
| möts |
muts, pet |
| munneke (v. mond) |
mondje |
| |
N.
| Naober, naoberse |
buurman, buurvrouw |
| naokäöle |
nagloeien |
| naovenant |
1. al naar gelang, 2. in overeenstemming met |
| neegel (mv. v. nagel) |
1. nagels, 2. spijkers |
| neje |
naaien |
| netoer (uit: neet woer) |
niet waar |
| neve |
naast |
| niemes |
niemand |
| nissjeke |
nichtje |
| noe |
nu |
| |
| |
| noej |
1. noode, 2. nauwelijks |
| noets |
nooit |
| noets zeleve |
nooit of nimmer |
| nöGGer (v. kleine kinderen) |
pienter, voorspoedig |
| nörreges |
nergens |
| nuij |
1. nieuw, 2. nieuwsgierig |
| nuijts |
nieuws |
| nuje |
uitnoodigen |
| numme |
nemen |
| (er) nump |
(hij) neemt |
| |
O.
| Obstenaot |
hardnekkig, koppig |
| oer |
oor |
| oetgelag |
uitgelegd |
| oetgesjik |
uitgezonden |
| oets |
ooit |
| ölleger |
orgel |
| onbesjeemp |
onbeschaamd |
| onderdoon (in: dat is onderdoon) |
dat ligt er aan, hangt van omstandigheden af |
| oneve (in: neet oneve) |
niet onaardig |
| ongehuurd |
ongehoord |
| Onsier |
Ons Heer, het H. Sacrament |
| oor |
uur |
| opins |
plotseling |
| opnuijts |
opnieuw |
| oppe |
op de, op het |
| opplakke |
aanpraten, aansmeren |
| ordentelik |
behoorlijk, fatsoenlijk |
| örges, örreges |
ergens |
| öts |
bult of buil aan het hoofd |
| |
P.
| Paam |
palmstruikje (buxus) |
| paazj (Fr. page) |
bladzijde |
| pappetig |
dik en vet |
| parreere |
goed staan, kleeden |
| pave |
overvloedig drinken |
| (er) peers |
(hij) perst |
| peezeboum |
perzikboom |
| pekske (v. pak) |
1. pakje, 2. uniform, 3. carnavalscostuum |
| |
| |
| pepke (v. pap) |
zwaar karweitje |
| perlits |
nuf |
| pèrrel |
paarl |
| piere |
foppen |
| piering |
aardworm |
| pietteke |
kippetje, vogeltje |
| pimpeere (ziech) (Fr. se pimper) |
zich opdirken |
| pinker |
slechte sigaar |
| pinkspummele |
klanknabootsend woord voor het gelui van een klokje der St. Servaaskerk te Maastr. |
| piot |
soldaat (volkstaal) |
| pitse |
nijpen |
| plakketig |
kleverig |
| plattoo |
gebakschaal op voet |
| plentsje (v. plant) |
plantje |
| ploejere |
zich in de zon koesteren (van vogels) |
| pluujke (v. ploej) |
plooitje |
| poeleke (Fr. poule) |
knap, gezond meisje |
| pollefer |
buskruit |
| pompjee (Fr. pompier) |
ouderwetsche nachtwaker der gemeente-politie |
| pöt |
1. put, 2. potten |
| póts |
schoonmaak |
| pötsje |
1. putje, 2. potje |
| prakkezatie |
overpeinzing |
| preeme (ziech) |
zijn uiterste best doen |
| preij |
bengel, vlegel |
| Prèl |
April |
| prónt |
precies, juist |
| propel |
netjes, zindelijk |
| pune |
zoenen |
| puntsje |
1. puntje, 2. schuitje |
| |
R.
| Rajer (v. raad) |
raderen, wielen |
| raoje |
raden |
| reedsje (v. raad) |
wieltje |
| Reegoo |
Regout |
| (er) reep (van: roope) |
(hij) riep |
| reete |
rieten |
| reije (enkelv. en mv.) |
reden, redenen |
| (er) reup (van: roope) |
(hij) roept |
| |
| |
| reure |
roeren |
| ries |
rijst |
| riezer (in: oet te riezer) |
uit het gedrang, buiten bereik |
| rijaloet (ook: rijaloetwagel) |
zekere rondedans van kinderen |
| rindsvleis |
rundvleesch |
| rint (in: 'n vaste rint) |
een bestendig gebruik |
| riskeere (Fr. risquer) |
wagen |
| (er) rit (van: riete) |
(hij) rijt |
| roeje |
roode |
| roemele (ziech) |
bakkeleien |
| roes |
roos |
| roete |
ruiten |
| röG |
rug |
| rölse |
wild stoeien, ravotten |
| rös |
rust |
| rótsje |
snel naar beneden glijden |
| rou·w |
1. ruw, 2. rauw |
| ruke |
ruiken |
| ruuske (v. roes) |
roosje |
| ruutsje (v. roet) |
ruitje |
| |
S.
| Saap |
sap |
| sajs |
saus |
| seere |
sieren |
| sints |
sedert |
| sjampe |
smalen, schimpen |
| sjäöp, sjäöpke (v. sjaop) |
schapen, schaapje |
| sjeij |
schede |
| sjetief (Fr. chétif) |
klein en schraal |
| sjeun (v. sjoon) |
schoenen |
| sjeur |
schuur |
| sjeut |
1. schot, 2. scheut |
| sjieper |
schaapherder |
| sjievelsleij |
glijslede |
| sjijf |
schijf |
| sjij·f |
scheef |
| sjijns |
naar het schijnt |
| sjikaneere |
smalen, chicanes maken |
| sjikke |
sturen, zenden |
| sjink |
ham |
| (er) sjink |
(hij) schenkt |
| sjoem |
schuijm |
| sjoet |
schoot |
| |
| |
| sjoevertig |
rillingen verwekkend |
| sjókkeere |
bedillen, smalen |
| sjoor |
regenbui |
| sjöpsel |
schepsel |
| sjörge, sjörrege |
met moeite dragen of loopen |
| sjoute |
dwaas, halve gare |
| sjouw |
1. schoorsteen, 2. schoorsteenmantel |
| sjou·w |
1. schuw, vreesachtig, 2. leelijk |
| sjroet |
kalkoen |
| sjroevele |
hoorbaar heen en weer schuiven, langs iets heen strijken |
| sjrompe |
knarsen, ruw strijken of wrijven |
| sjtók |
hevige schok |
| (er) sjut (van: sjeete) |
(hij) schiet |
| sleeg (v. slaag) |
slagen |
| (er) sleep (van: slaope) |
(hij) sliep |
| sleete |
sluiten |
| (er) sleit (van: sloon) |
(hij) slaat |
| (ger) slet (van: sleete) |
(gij) sluit |
| sliek |
slijk |
| Slivvenier |
O.L. Heer |
| Slevrouw |
O.L. Vrouw |
| sloepe |
sluipen |
| (er) sloog (van: sloon) |
(hij) sloeg |
| sloot |
slot |
| (er) slut (van: sleete) |
(hij) sluit |
| smeije (ww.) |
smeden |
| smik |
zweep |
| smikgeklets |
zweepslagen |
| smoor (et) |
het land |
| snepke |
koopje |
| snie |
sneeuw |
| snoets |
snuit, smoel |
| snóp |
1. snoepgoed, 2. verkoudheid in het hoofd |
| sókker |
suiker |
| sókkerbekker |
banketbakker |
| (er) späölde (van: speu·le) |
(hij) speelde |
| spaore (ww.) |
sparen |
| spaore (z. nw. mv.) |
sporen |
| speebak |
speenvarken |
| spekbraoj |
spekpannekoek |
| speule |
spoelen |
| speu·le |
spelen |
| |
| |
| spien |
schaafkrullen |
| spiene |
met de speen voeden |
| spier |
halm, spriet |
| gei spier |
geen zier |
| spiereling(e) |
zekere rondedans van kinderen |
| splint |
geld |
| spooje |
spoeden, haast maken |
| sprunG |
sprong |
| staove |
stooven |
| statie |
verdieping |
| steef (mv. v. staaf) |
staven |
| steij (v. stad) |
steden |
| steinaajt |
extra-oud bier |
| steinhuijer |
steenhouwer |
| steiste (van: stoon) |
sta je |
| (er) steit |
(hij) staat |
| stelke (v. stal) |
stalletje |
| steppeere |
vlug doorstappen |
| steuke |
twist stoken |
| steulke (v. stool) |
stoeltje |
| steure |
storen |
| stiel |
1. stijl, 2. ambacht, 3. gebruik |
| stiepe |
stutten |
| stievel |
laars |
| stievele |
zwaar stappen |
| (er) stik (van: steke) |
(hij) steekt |
| stöb |
stof |
| stóffe |
bluffen |
| stokhoes |
stamhuis |
| stomp (in: op te stomp zètte) |
in den steek laten, alleen gezegd van dienstboden |
| stool |
1. stoel, 2. stola |
| (er) stool (van: stele) |
(hij) stal |
| stoon |
staan |
| stóp |
stoep, trottoir |
| (er) störf (van: sterreve) |
(hij) sterft |
| straf (bijv. nw. en bijw.) |
strak, streng |
| strappats |
lange, vermoeiende tocht |
| striekenteere |
rakelings |
| strikke |
breien |
| stroek |
struik |
| struije |
strooien |
| (er) struimp |
(hij) stroomt |
| struuspier |
stroohalm |
| |
| |
| stump |
stompen, slagen, straf |
| stupke (v. stóp) |
stoepje |
| |
T.
| Taan, daan |
dan |
| taans |
nochtans |
| taker (v. taak) |
daken |
| talleur |
tafelbord |
| tan (mv. v. tand) |
tanden, kiezen |
| täög |
teug, teugen |
| taonao, daonao |
daarna, daarnaar |
| tartepom (Fr. tarte-aux-pommes) |
appelgebak |
| tas |
kopje |
| tee, dee |
die |
| teen, deen |
dien |
| tee·n |
tin |
| -teere |
gerundivum-uitgang bij werkwoorden, een voortduren der handeling aanduidend |
| tegaor |
tezamen |
| tej |
taai |
| Téméraire |
vroeger een ‘café-chantant’, thans Momus' Oude-Mannenhuis |
| temtatie |
bekoring, kwelling |
| tene, dene |
jouw |
| tes |
1. zak in kleedingstuk. 2. tasch |
| teurensje (v. tore) |
torentje |
| tevaan, devaan |
ervan |
| tien |
1. teen, 2. tien |
| tie·n |
je, jou (bez. vnw.) |
| toeke |
heimelijk plagen, kwellen |
| toen |
toon |
| toer |
beurt |
| toes (bijw. en z. nw.) |
thuis, tehuis |
| toet |
carnavalstrompet |
| toete |
toetteren |
| tóffele |
stommelen |
| tos |
toast, speech |
| tot |
1. tot, 2. dat, 3. opdat, 4. totdat |
| traanjel |
tralie, traliewerk |
| traanzjee |
groote troep |
| transeneere |
plagen, kwellen |
| trappeere (Fr. attrapper) |
betrappen |
| |
| |
| treje |
treden |
| trin, drin |
erin |
| troes |
troost |
| troet, droet |
eruit |
| (er) tröf (van: treffe) |
(hij) treft |
| tröG |
terug |
| (er) trooj (van: treje) |
(hij) trad |
| tröske (v. tros) |
trosje |
| trum, drum |
erom |
| trupke (v. tróp) |
1. troepje, 2. klein wicht |
| truuste |
troosten |
| tuine |
toonen |
| tunks (miech) |
mij dunkt |
| tuunsje (v. toen) |
toontje |
| tuurtsje (v. toert) |
gebakje, taartje |
| |
U.
| Uige |
turen, scherp kijken |
| uigske (v. oug) |
oogje |
| um |
om |
| us |
ons (pers. vnw.) |
| uuch |
u (pers. vnw.) |
| |
V.
| Vaal |
valsch |
| vaan |
van |
| vandoon |
van noode, noodig |
| väöl |
veel |
| vaon |
vaan |
| väör |
voor |
| vare |
1. varen, 2. rijden |
| (er) veel (van: valle) |
(hij) viel |
| veendel |
vaandel, vlag |
| veer |
1. veder, 2. wij, 3. vier |
| veerre (van) |
van verre |
| veers |
versch |
| veers |
vers |
| veerdig |
klaar, gereed |
| veis |
vies |
| vèlle |
villen |
| (er) vèlt (van: valle) |
(hij) valt |
| verdaole (ziech) |
zich vergissen |
| verdrejd |
verdraaid |
| |
| |
| verekskuis |
pardon |
| vergeuje |
vergoeden |
| verhaajt |
stevigheid, houvast |
| verheks (op) |
tuk op |
| verjäöge |
jonger maken |
| verkajt |
verkouden |
| verleere |
verliezen |
| (er) verleet (van: verlaote) |
(hij) verliet |
| verliere |
verleeren |
| verpópzak |
bedremmeld, verbouwereerd |
| versjäöre |
verscheuren |
| versjeete |
verschieten |
| versjèt (Fr. fourchette) |
vork |
| (er) versteit (van: verstoon) |
(hij) verstaat |
| verweend |
verwend |
| verzaote |
verstellen (van linnengoed) |
| vèske |
vischje |
| vetse (ze vedzde) |
rennen (zij renden) |
| vets |
pluisje |
| veugel (v. vogel) |
vogels |
| veuj (v. voot) |
voeten |
| veujdsel |
voedsel |
| veuje |
voeden |
| veule |
voelen |
| veu·le |
veulen |
| veurdevoots |
voetstoots |
| veurgoon |
voorgaan |
| veurheel |
voorhield |
| (de) veurs (van: vare) |
je rijdt |
| vie |
vee |
| viege |
vijgen |
| vindder (uit: vind geer) |
vindt gij |
| (er) vinG (van: vange) |
(hij) vangt |
| vlaoj |
plat-rond Limburgsch gebak met rijst- of vruchtenlaag bedekt |
| vleege |
vliegen |
| vlemke (van: vlam) |
vlammetje |
| vlèt (violet) |
paarsch |
| vlöchte |
vluchten |
| vlöchte (z. nw. en ww.) |
vlechten |
| vloer (Fr. velours) |
fluweel |
| vlöG |
vlug |
| (er) vluig (van: vleege) |
hij vliegt |
| voel |
vuil |
| |
| |
| voe·s |
vuist |
| voes |
vospaard |
| vojl (mv. en vr. enk.) |
vuile |
| (er) voolt (van: veule) |
(hij) voelde |
| voor |
voeder |
| voot |
voet |
| vräög |
vreugde |
| vreigeleer |
twistzoeker (met woorden) |
| vreij |
vrede |
| vreug |
vroeg |
| vrie |
1. ruig, ruw, 2. ongevoelig, taai |
| (er) vrit (van: vrete) |
(hij) vreet |
| vröchte |
veldvruchten |
| (er) vroog (van: vraoge) |
(hij) vroeg |
| vrun (van: vrund) |
vrienden |
| vrunG |
wrong |
| vuurbieske |
glimwormpje |
| |
W.
| Waoge |
1. wagen, 2. wegen |
| (er) waor (van: zien) |
(hij) was |
| wäörd (v. woord) |
woorden |
| waorste |
was je |
| wastat |
wat is dat |
| waste |
wat je |
| wee |
wie |
| weerem |
wederom |
| weegske |
1. weggetje, 2. wiegje |
| weite |
weten |
| weje |
waaien |
| wèl |
wil |
| wèl (mv. en vr. enk.) |
wilde |
| wèlle |
willen |
| wèlle (bijv. nw.) |
wilde |
| (er) wèlt |
(hij) wil |
| wèlste |
wil je |
| wengske (van: wang) |
wangetje |
| (er) wèt (van: wete of weite) |
(hij) weet |
| (iech) weur |
(ik) wordt |
| weurde |
worden |
| (de) weurs |
je wordt |
| weus |
woest |
| wie |
1. als, 2. hoe, 3. toen |
| |
| |
| wied |
1. wijd, 2. ver |
| wieke |
wijken |
| wie-t-ger |
zooals gij |
| wiever (v. wief) |
wijven |
| wiezoe |
hoezoo |
| wijer |
1. wijder, 2. verder |
| woer |
waar |
| wölle |
wollen stof |
| wölleve |
welven |
| woorste |
werd je |
| (er) woort (van: weurde) |
(hij) werd |
| (ze) wouwe (van: wèlle) |
(zij) wilden |
| |
Z.
| (er) Zag (van: zèGGe) |
(gij) zeide |
| (er) zaog (van: zien) |
(hij) zag |
| zaogste |
zag je |
| zäönsje (v. zoon) |
zoontje |
| (de) zaots (van: zitte) |
(je) zat |
| zate |
dronken persoon |
| (ze) zatte (van: zètte) |
(zij) zetten |
| ze |
1. (pers. vnw.) zij, 2. (bez. vwn.) zijn |
| zeedder (uit: zeet geer) |
1. ziet gij, 2. zijt gij |
| zeege |
zagen |
| (iech) zeen (van: zien) |
(ik) zie |
| zeet (geb. wijs) |
1. weest, 2. ziet |
| (er) zeet (van: zèGGe) |
(hij) zegt |
| zedeleer |
ouderwetsche leuningstoel |
| zeleve (in: noets zeleve, of: noets van zeleve) |
nooit of nimmer |
| zeuke |
zoeken |
| (er) zeuGde |
(hij) zocht |
| zeut |
zoet |
| zie |
zee |
| ziekel |
sikkel |
| zien |
1. zien, 2. zijn |
| zie·n |
zijn (bez. vnw.) |
| zjeneere (ziech) |
zich schamen |
| zjeneere (Fr. gêner) |
hinderen |
| Zjeng, Zjang |
Jan |
| zjus |
juist, precies |
| zöchske |
zuchtje |
| zoeget |
zoo iets |
| |
| |
| zoe·ke |
zuigen |
| zoeme |
1. gonzen, 2. neuriën |
| zoene |
zoo een |
| zoer |
zuur |
| zokke (in: van de zokke goon, of: valle) |
flauw valle |
| (de) zöls (van: zölle) |
(je) zult |
| zölver (uit: zölle veer) |
zullen wij |
| zoomig |
malsch, sappig |
| zweerd |
zwaard |
| zweit |
zweet |
| zweje |
zwaaien |
| (er) zwèt (van: zweite) |
(hij) zweet |
| zwölle |
zwellen |
| (er) zwump |
(hij) zwemt |
| zun (enkv. en mv.) |
zonde, zonden |
| zunneke |
zonnetje |
| zuug (geb. wijs van: zien) |
zie |
| (de) zuus |
(je) ziet |
| (er) zuut |
(hij) ziet |
|
|
Auteursrecht onbekend